Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N1C8AF" level="3" n="2" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N1DD6A" level="4" n="3" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N1F417">
                  <s xml:id="N1F493" xml:space="preserve">
                    <pb chead="Secundi tractatus" file="0157" n="157"/>
                  huius capitis. </s>
                  <s xml:id="N1F49D" xml:space="preserve">Et minor ex ſecunda parte prime
                    <lb/>
                  propoſitionis eiuſdem notabilis.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1F4A2">
                  <s xml:id="N1F4A3" xml:space="preserve">¶ Alio modo et breuiꝰ demonſtratur concluſio ſic:
                    <lb/>
                  velocitatis totius hore ad velocitatem prime par-
                    <lb/>
                  tis proportionalis eſt proportio f. et temporis to-
                    <lb/>
                  tius hore quod eſt maius ad tempus prime partis
                    <lb/>
                  proportionalis eſt etiam f. proportio: ergo ſpacii
                    <lb/>
                  pertranſiti in tota hora ad ſpacium pertranſitum
                    <lb/>
                  in prima parte proportionali eſt proportio com-
                    <lb/>
                  poſita ex duplici proportione f. / et per conſequens
                    <lb/>
                  ſpacium pertranſitum in tota hora ad ſpaciū per­
                    <lb/>
                  tranſitū in prima parte proportionali eſt propor-
                    <lb/>
                  tio dupla ad proportionem velocitatum que eſt f.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N1F4BB" xml:space="preserve">Patet tamen conſequentia ex tertia propoſitione
                    <lb/>
                  ſecundi notabilis huius capitis.</s>
                </p>
                <note position="left" xml:id="N1F4C0" xml:space="preserve">1. correĺ.</note>
                <p xml:id="N1F4C4">
                  <s xml:id="N1F4C5" xml:space="preserve">¶ Ex his concluſionibus ſequitur primo:  diuiſa
                    <lb/>
                  hora per partes proportionales proportione mul­
                    <lb/>
                  tiplici, ſiue dupla, ſiue tripla, ſiue quadrupla, ſiue
                    <lb/>
                  quauis alia multiplici: et in prima parte proporti-
                    <lb/>
                  onali aliquod mobile moueatur aliquantulum, et
                    <lb/>
                  ī ſcḋa in duplo maiori velocitate ꝙ̄ in ṗma: et ī ṫcia
                    <lb/>
                  in triplo ꝙ̄ in prima / vt precedentis theorematis
                    <lb/>
                  caſus oſtendit: totius illius velocitatis ad velo-
                    <lb/>
                  citatem prime partis proportionalis erit propor-
                    <lb/>
                  tio dupla, ſi diuiſio facta fuerit proportiõe dupla:
                    <lb/>
                  et ſexquialtera ſi tripla: et ſexquitertia ſi quadru-
                    <lb/>
                  pla: et ſic in infinitum aſcendendo ſeriatim per ſpe-
                    <lb/>
                  cies proportiõis ſuperparticularis et multiplicis.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N1F4E1" xml:space="preserve">et ſpacli pertranſiti in tota hora ad ſpacium per-
                    <lb/>
                  tranſituꝫ in prima parte eſt proportio quadrupla
                    <lb/>
                  que eſt dupla ad duplam et hoc ſi fiat diuiſio par-
                    <lb/>
                  tium proportionalium proportione dupla: ſi vero
                    <lb/>
                  fiat proportione tripla: ſpacii pertranſiti in tota
                    <lb/>
                  hora ad ſpacium pertranſitum in prima parte erit
                    <lb/>
                  proportio dupla ad ſexquialteram que eſt dupla
                    <lb/>
                  ſexquiquarta: ſi vero fiat diuiſio proportione qua­
                    <lb/>
                  drupla: tunc ſpacii pertranſiti in tota hora ad ſpa­
                    <lb/>
                  cium pertranſitum in prima parte proportionali
                    <lb/>
                  erit proportio dupla ad ſexquitertiam que eſt ſu-
                    <lb/>
                  pra ſeptipartiens nonas: et ſi fiat diuiſio proporti-
                    <lb/>
                  one quintupla: tunc totius ſpacii ad ſpacium per-
                    <lb/>
                  tranſitū in prima parte proportionali eſt propor-
                    <lb/>
                  tio dupla ad proportioneꝫ ſexquiquartam que eſt
                    <lb/>
                  proportio ſupra nonipartiens ſexdecimas: et ſic in
                    <lb/>
                  infinitum duplicando proportionem velocitatum.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N1F505" xml:space="preserve">Prima pars huius correlarii patet ex ſecūda con­
                    <lb/>
                  cluſione manifeſte et ſecunda pars eiuſdem ex quar­
                    <lb/>
                  ta: et applica ſi potes
                    <note position="left" xlink:href="note-0157-01a" xlink:label="note-0157-01" xml:id="N1F5AD" xml:space="preserve">2. correĺ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N1F511" xml:space="preserve">¶ Sequitur ſecundo particu-
                    <lb/>
                  lariter /  diuiſa hora per partes proportionales
                    <lb/>
                  proportione ſextupla: et in prima illarū moueatur
                    <lb/>
                  aliquod mobile aliquanta velocitate, et in ſecunda
                    <lb/>
                  in duplo maiori, et in tertia in triplo, modo ſepi-
                    <lb/>
                  us recitato: tunc totius velocitatis ad velocitatem
                    <lb/>
                  prime partis proportionalis eſt proportio ſexqui­
                    <lb/>
                  quinta: et ſpacii pertranſiti in tota hora ad ſpaciū
                    <lb/>
                  pertranſitū in prima parte proportionali eſt pro-
                    <lb/>
                  portio ſupra vndecimpartiens viceſimas quintas
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N1F527" xml:space="preserve">Probatur prima pars huius correlarii: quia velo­
                    <lb/>
                  citate ita ſe habente vt ponitur: totalis velocitas
                    <lb/>
                  ex omniū partium velocitatibus conſurgens ſe ha­
                    <lb/>
                  bet ad velocitateꝫ prime partis proportionalis in
                    <lb/>
                  proportione in qua ſe habet totum tempus ad pri­
                    <lb/>
                  mam partem proportionalem / vt patet ex ſecunda
                    <lb/>
                  concluſione: ſed hora diuiſa per partes proporti-
                    <lb/>
                  onales proportione ſextupla ſe habet ad primam
                    <lb/>
                  partem proportionalē in proportione ſexquiquin­
                    <lb/>
                  ta / vt docet quītum capitulum prime partis huius
                    <lb/>
                  operis: igitur tota illa velocitas ſe habet ad velo-
                    <cb chead="Capitulū tertiū."/>
                  citatē prime patis proportionalis in proportione
                    <lb/>
                  ſexquiquinta / quod fuit probandum. </s>
                  <s xml:id="N1F543" xml:space="preserve">Sed iam pro­
                    <lb/>
                  batur ſecunda pars: quia proportio ſupra vndecī-
                    <lb/>
                  patiēs viceſimas quintas eſt dupla ad proportio-
                    <lb/>
                  nem ſexquiquītam / vt patet in his terminis .36.30.
                    <lb/>
                  25. iuuamine ſexti capitis ſecunde partis huiꝰ ope-
                    <lb/>
                  ris: igitur ſpacium pertranſitum in tota hora ad
                    <lb/>
                  ſpacium pertranſitum in parte ꝓportionali ſe ha-
                    <lb/>
                  bet in proportione ſupra vndecimpartiente viceſi-
                    <lb/>
                  maſquintas. </s>
                  <s xml:id="N1F556" xml:space="preserve">Patet hec conſequentia ex quarta cõ­
                    <lb/>
                  cluſione.
                    <note position="right" xlink:href="note-0157-02a" xlink:label="note-0157-02" xml:id="N1F5B3" xml:space="preserve">3. correĺ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N1F560" xml:space="preserve">¶ Sequitur tertio /  diuiſa hora per par­
                    <lb/>
                  tes proportionales proportione octupla: et in eiſdē
                    <lb/>
                  moueatur aliquod mobile modo pluries reſūpto
                    <lb/>
                  totius velocitatis ad velocitatē prime partis pro-
                    <lb/>
                  portionalis eſt ꝓportio ſexquiſeptima: et ſpacii ꝑ-
                    <lb/>
                  tranſiti in tota hora ad ſpacium pertranſitum in
                    <lb/>
                  prima parte proportionnali erit proportio dupla
                    <lb/>
                  ad ſexquiſeptima que eſt ſuper quindecimpartiens
                    <lb/>
                  quadrageſimas: cuiuſmodi eſt .9. cū ſeptima ad .7.
                    <lb/>
                  et .64. ad .49. </s>
                  <s xml:id="N1F575" xml:space="preserve">Probatur prima pars correlarii:
                    <lb/>
                  quia hora ſic diuiſa per partes proportiõales pro­
                    <lb/>
                  portione octupla ſe habet ad primaꝫ partem pro-
                    <lb/>
                  portionalem in proportione ſexquiſeptima / vt ptꝫ
                    <lb/>
                  ex quīto capite prime partis huiꝰ operis: et in eadē
                    <lb/>
                  proportione ſe debet habere velocitas totiꝰ ad ve-
                    <lb/>
                  locitatem prime partis / vt dicit ſecunda concluſio:
                    <lb/>
                  igitur propoſitum. </s>
                  <s xml:id="N1F586" xml:space="preserve">Secunda pars probatur: quia
                    <lb/>
                  proportio ſupra quindecimpartiens quadrageſi-
                    <lb/>
                  maſnonas eſt dupla ad proportionem ſexquiſepti­
                    <lb/>
                  mam / vt patet in his terminis .64.56. et .49. patro­
                    <lb/>
                  cinio ſexti capitis ſecunde partis: igitur in ſupra-
                    <lb/>
                  quīdecimpartiens quadrageſimaſnonas ſe habet
                    <lb/>
                  ſpacium pertranſitū in tota hora ad ſpacium per-
                    <lb/>
                  tranſitum in prima parte proportiõali / quod fuit
                    <lb/>
                  probandum. </s>
                  <s xml:id="N1F599" xml:space="preserve">Patet tamen conſequentia: ex quar-
                    <lb/>
                  ta concluſione. </s>
                  <s xml:id="N1F59E" xml:space="preserve">¶ Ex hoc modo poteris inferre in-
                    <lb/>
                  nita correlaria ſimilia retento caſu velocitatis et
                    <lb/>
                  variando continuo diuiſionē hore, que omnia cor-
                    <lb/>
                  relaria ſuffragantibus ſeēunda et quarta conclu-
                    <lb/>
                  ſionibus facilem ſortiuntur demonſtrationem.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1F5B9">
                  <s xml:id="N1F5BA" xml:space="preserve">Quinta concluſio generi proportiõis
                    <lb/>
                  ſuperparticularis ſpeciebuſ eius deſeruiens. </s>
                  <s xml:id="N1F5BF" xml:space="preserve">Di­
                    <lb/>
                  uiſa hora per partes proportionales proportiõe
                    <lb/>
                  ſuperparticulari ſexquialtera, ſexquiquarta, ſeu
                    <lb/>
                  quauis alia ſuperparticulari: diſtributa veloci-
                    <lb/>
                  tate partibus illis proportionalibus ita vt mobi-
                    <lb/>
                  le in prima illarum moueatur aliqnantulum, et in
                    <lb/>
                  ſecunda in duplo velocius, et in tertia in triplo ve-
                    <lb/>
                  locius ꝙ̄ in prima, et ſic conſequenter in caſu ſepiꝰ
                    <lb/>
                  repetito: tunc tota velocitas ſe habet ad velocita-
                    <lb/>
                  tem prime partis proportionalis in proportione
                    <lb/>
                  tripla ſi fuerit hora diuiſa in proportione ſexqui-
                    <lb/>
                  altera. </s>
                  <s xml:id="N1F5D8" xml:space="preserve">ſi vero fuerit diuiſa in proportione ſexqui-
                    <lb/>
                  tertia: in proportione quadrupla: ſi in proportio-
                    <lb/>
                  ne ſexquiquarta: in proportione quintupla. </s>
                  <s xml:id="N1F5DF" xml:space="preserve">et ſic cõ­
                    <lb/>
                  ſequenter aſcendendo ſeriatim per ſpecies propor­
                    <lb/>
                  tionis ſuperparticularis et multiplicis. </s>
                  <s xml:id="N1F5E6" xml:space="preserve">Et ſpacia
                    <lb/>
                  pertranſita in totali tempore ad ſpacia prime par­
                    <lb/>
                  tis proportionalis ſe habent in proportione du-
                    <lb/>
                  plicata (duplicata inquam ad triplam ſiue dupla
                    <lb/>
                  ad triplam: ſi fuerit diuiſio facta in proportione
                    <lb/>
                  ſexquialtera: et quadrupla ſi fuerit facta diuiſio
                    <lb/>
                  in proportione ſexquitertia: et ſic conſequenter).</s>
                </p>
                <p xml:id="N1F5F5">
                  <s xml:id="N1F5F6" xml:space="preserve">Probatur hec concluſio / que infinitas habet par-
                    <lb/>
                  tes in termino illo / et ſic cõſequenter incluſas et pri­
                    <lb/>
                  mo probatur eius prima pars que eſt de ꝓportiõe
                    <lb/>
                  velocitatum ex ſecunda concluſione: hoc addito / 
                    <lb/>
                  totum diuiſum proportione ſexquialtera ſe habet </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>