Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007111
">
<
pb
pagenum
="
509
"
xlink:href
="
016/01/158.jpg
"/>
de litera Ariſtotelis, quòd multis in locis
<
lb
/>
corrupta ſit, non obſcuræ ſunt coniecturæ.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007112
">Itaque anima calore cœleſti determinatur,
<
lb
/>
& numerum ſuum ſpecies omnes habent.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007113
">Nec ex materia ſpecies mutatur, medò for
<
lb
/>
mam ſuſcipere poſſit. </
s
>
<
s
id
="
s.007114
">Varietates autem ex
<
lb
/>
materia, vt etiam in his, quæ à parentibus
<
lb
/>
generantur, ad monſtra referendæ ſunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007115
">Quòd ſi ad ſpecies referas, fient prorſus ſpe
<
lb
/>
cies infinitæ. </
s
>
<
s
id
="
s.007116
">Eſt etiam aliud argumentum,
<
lb
/>
cùm videamus muſcas in Italia, in Germa
<
lb
/>
nia, Indiâque, & Æthiopia, tum aliis regio
<
lb
/>
nibus tam procul inter ſe diſtantibus, & ex
<
lb
/>
tam diuerſa materia genitis, forma, & mo
<
lb
/>
ribus ſimiles eſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.007117
">Quòd ſi hæc vis in cœlo
<
lb
/>
non eſſet materiaque diuerſa, ſpecies diuer
<
lb
/>
ſæ generarentur, propemodum tot eſſent
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1037
"/>
<
lb
/>
ſpecies muſcarum, quot muſcæ. </
s
>
<
s
id
="
s.007118
">Quòd verò
<
lb
/>
genita è putri materia in perpetuum pro
<
lb
/>
pagari poſſint, aliàs demonſtratum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.007119
">Quæ
<
lb
/>
igitur diuerſæ ſint ſpeciei, & quæ ſolùm
<
lb
/>
deficiant, & monſtra mereantur appellari,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1038
"/>
<
lb
/>
iam dictum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.007120
">Reliquum eſt, vt oſtenda
<
lb
/>
mus, nullum animal ex putredine genitum
<
lb
/>
manſueſcere: ſed omnia talia admodum
<
lb
/>
agreſtia eſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.007121
">Quod primò contingit, quia
<
lb
/>
(vt dictum eſt) ſenſus habent interiores de
<
lb
/>
biles: quæ autem manſueſcunt, imaginatri
<
lb
/>
cem vim & memoriam conſpicuam habere
<
lb
/>
debent: tum quia exanguia, ideóque timi
<
lb
/>
da: timor autem, vt inferiùs docebimus,
<
lb
/>
impedit, ne cicura fiant. </
s
>
<
s
id
="
s.007122
">Sunt etiam ple
<
lb
/>
runque breuis vitæ: tempore autem indigent
<
lb
/>
quæcunque manſueſcere debent. </
s
>
<
s
id
="
s.007123
">Demùm
<
lb
/>
nullum eſt contractus huius manſuetudinis
<
lb
/>
imò neque conſuetudinis veſtigium à paren
<
lb
/>
tibus, quod plurimùm facit ad propoſitum
<
lb
/>
animalium, quæ cicurare volumus: hoc au
<
lb
/>
tem infrà docebimus. </
s
>
<
s
id
="
s.007124
">Etſi aliquid in rem
<
lb
/>
facit, talia omnia cùm fœda ſint aſpectu,
<
lb
/>
& horribilia, nemo illorum conſuetudi
<
lb
/>
nem deſiderabit, etiamſi intentum aſſequi
<
lb
/>
poſſe ſperet. </
s
>
<
s
id
="
s.007125
">Sed quædam horum planè no
<
lb
/>
bis vtilia ſunt, vt apes: quas tractare ob
<
lb
/>
commodum cogimur. </
s
>
<
s
id
="
s.007126
">Sunt autem potiùs
<
lb
/>
inſecta, quàm è putri materia genita. </
s
>
<
s
id
="
s.007127
">Inſe
<
lb
/>
ctorum enim alia volant, vt muſcæ, & apes:
<
lb
/>
alia in terra degunt vt vermes, & lacertæ:
<
lb
/>
alia ambigui generis, vt formicæ: alia vi
<
lb
/>
uunt in aquis, vt ſcolopendræ: aliæ volant
<
lb
/>
& in aquis tamen viuunt, vt muſcæ fluuia
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1039
"/>
<
lb
/>
tiles: alia in aquis, & terra, vt crocodili. </
s
>
<
s
id
="
s.007128
">No
<
lb
/>
biliſſima ſunt omnium tria genera: ſerpen
<
lb
/>
tes ob magnitudinem, apes, & bombyces
<
lb
/>
ob opus. </
s
>
<
s
id
="
s.007129
">Serpentes in immenſam magnitu
<
lb
/>
dinem creſcere teſtatur euentus, cùm M. </
s
>
<
s
id
="
s.007130
">At
<
lb
/>
tilius Regulus ad Bagradam fluuium, tor
<
lb
/>
mentis atque baliſtis in Africa vnum lon
<
lb
/>
gitudinis pedum 120. occiderit. </
s
>
<
s
id
="
s.007131
">Et in ven
<
lb
/>
tre Boæ temporibus Claudij Cæſaris inte
<
lb
/>
ger inuentus infans, Boa interfecta. </
s
>
<
s
id
="
s.007132
">Alitur
<
lb
/>
hoc genus lacte, ſugitque vaccas lactantes.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007133
">Dracones etiam eſſe referunt, qui elephan
<
lb
/>
tem totum exugant, & interimant. </
s
>
<
s
id
="
s.007134
">Sunt
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1040
"/>
<
lb
/>
& in Calecuto Indiæ orientalis animalia
<
lb
/>
ſerpentibus ſimilia, ſcilicet ore, oculis,
<
lb
/>
cauda prælonga, abſque pilis, aprorum
<
lb
/>
magnitudine, aliquando etiam vaſtiore ca
<
lb
/>
pite, ſed pedes habent quatuor venen ó
<
lb
/>
que carent. </
s
>
<
s
id
="
s.007135
">Alia his ſimilia edunt in Hiſ
<
lb
/>
paniola inſula occidentalis Indiæ, vocata
<
lb
/>
Hyuana, dorſo ſpinoſa, aphona ſeu abſque
<
lb
/>
voce, quatuor pedibus, lacertarum cauda,
<
lb
/>
dentibus acutiſſimis, cuniculis maiora, ceu
<
lb
/>
leporum magnitudine, in arboribus, terra,
<
lb
/>
& aquis abſque diſcrimine degentia, famis
<
lb
/>
ad multos dies patientia, pelle coloribus va
<
lb
/>
riis diſtincta ac leui, vt ſerpentibus cæte
<
lb
/>
ris, venter ſupremus qualis auibus eſt, ſed
<
lb
/>
ampliſſimus à mento ad pectus. </
s
>
<
s
id
="
s.007136
">Sunt &
<
lb
/>
quos vocant Bardatos à phaleratorum equo
<
lb
/>
rum ſimilitudine, teſtudinei generis, iu
<
lb
/>
cundi guſtu, magnitudine cuniculi, colore
<
lb
/>
albo, & cinereo diſtincto: in terræ foueis,
<
lb
/>
quas pedibus excauant, habitare ſolent, &
<
lb
/>
ipſi quatuor pedibus, anguina pelle, & cau
<
lb
/>
da: fert hos India occidentalis, iuxta ean
<
lb
/>
dem inſulam. </
s
>
<
s
id
="
s.007137
">In aurea Caſtiglia frequentes
<
lb
/>
ſunt viperæ, quæ longitudine 20. pedes
<
lb
/>
æquent, quibus caput non minus eſt, quàm
<
lb
/>
hœdo. </
s
>
<
s
id
="
s.007138
">In regno etiam Senegæ, miræ ma
<
lb
/>
gnitudinis ſerpentes abſque pedibus, & aliis
<
lb
/>
inueniuntur, quales Boas eſſe diximus. </
s
>
<
s
id
="
s.007139
">Ma
<
lb
/>
iores mittit Taprobana. </
s
>
<
s
id
="
s.007140
">Olim Epidaurij
<
lb
/>
maximos ſerpentes nutriebant, & cicura
<
lb
/>
bant, vnde nata etiam fabula Alexandri
<
lb
/>
apud Lucianum. </
s
>
<
s
id
="
s.007141
">Et Romani in ſuperſtitio
<
lb
/>
nem conuerſi, cùm in Æſculapij ſtatua la
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1041
"/>
<
lb
/>
tuiſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.007142
">Latêre autem hoc genus ſerpentum
<
lb
/>
ſolet, & diu poteſt, quoniam exiguo con
<
lb
/>
tentum eſt cibo, propter viſcerum anguſtiam
<
lb
/>
& paucitatem caloris natiui, temperaturæ
<
lb
/>
que ſiccitatem. </
s
>
<
s
id
="
s.007143
">Atque hoc norunt circula
<
lb
/>
tores, qui eos in pyxide lignea circumfe
<
lb
/>
runt, cumque commodiſſimè, modico furfu
<
lb
/>
re appoſito. </
s
>
<
s
id
="
s.007144
">Sed magnitudinis ſerpentum
<
lb
/>
cauſa eſt calor regionis: nam ſerpentes du
<
lb
/>
ra ſunt carne, ob id in immenſum creſcere
<
lb
/>
apti: nam & arbores plurimùm
<
expan
abbr
="
creſcũt
">creſcunt</
expan
>
, quia
<
lb
/>
denſiores ſunt ſubſtantia: ſic & elephantes.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007145
">Sed ſerpentibus frigida natura obſtabat, ob
<
lb
/>
id non niſi in calidiſſimis regionibus illi ad
<
lb
/>
tantam poſſunt peruenire magnitudinem. </
s
>
<
s
id
="
s.007146
">At
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1042
"/>
<
lb
/>
qui nequeunt creſcere calore auxiliante, ne
<
lb
/>
ceſſariò ſicciſſima ſunt natura, atque ob id
<
lb
/>
pernicioſiſſimi. </
s
>
<
s
id
="
s.007147
">Regulum ſeu baſilicum fe
<
lb
/>
runt, vel voce ſola, vel intuitu homines oc
<
lb
/>
cidere: quòd ſi ita eſt, infici aërem in vtro
<
lb
/>
que ſpiritu eſt neceſſe: nam ſimulachrum
<
lb
/>
illud quod lucis auxilio mittit, veneni par
<
lb
/>
ticeps eſſe non poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.007148
">Igitur non ſecùs ac
<
lb
/>
mulieres ſpecula vitiant dum menſibus de
<
lb
/>
tinentur, homines ac animalia voce, vel in
<
lb
/>
tuitu ſerpentum affici poſſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007149
">Obſeruatum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1043
"/>
<
lb
/>
eſt ſerpentes, anguéſque, & quibus vene
<
lb
/>
num adeſt, in trifolio non habitare, lateréve,
<
lb
/>
quod herba illis exitio ſit, vt illi cæteris, ob
<
lb
/>
id commodè in locis calidioribus ſeritur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007150
">Viperæ etiam, quæ aquas inhabitant, parum
<
lb
/>
aut nihil veneni retinent, non enim poſſunt
<
lb
/>
eſſe ſiccæ. </
s
>
<
s
id
="
s.007151
">At venenum aut eſt immodica ſic
<
lb
/>
citas, aut cum immodica ſiccitate coniun
<
lb
/>
ctum. </
s
>
<
s
id
="
s.007152
">Itaque vt non omnes ſerpentes vene
<
lb
/>
noſi, ita neque omnia animalia, quæ veneno
<
lb
/>
prædita ſunt ſerpunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007153
">Nam & ſcorpij, & buſ
<
lb
/>
fones, & araneæ, & cancrorum genera quæ
<
lb
/>
dam in India occidentali, & formicarum
<
lb
/>
nonnullæ quamuis pedes
<
expan
abbr
="
habeãt
">habeant</
expan
>
, non tamen </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>