158146IO. BAPT. BENED.
huius effectus conuerſo, ideſt, vt quemadmodum nunc ſupponuntur .o. et .u. eſſe duo
centra quibus ſuſtinetur pondus .e. ipſius .n. imaginemur .n. eſſe quoddam centrum à
quo pendeant duo pondera .o. et .u. ſic inuicem proportionata, ut ſunt .u.i. et .i.o.
certe horum ponderum cauſa ſtatera .o.s. quam vectem appellabamus à nulla parte
inclinabitur. Redeuntes nunc ad propoſitum, dicemus quod annitente pondere ipſius .
n. minus ad .u. quam ad .o. ideſt ad .t. minori vi opus erit in .u. quàm in .t. ad attollen-
dum pondus ipſius .n. & ſic per conſequens quantò longius erit punctum .u. ab .t. tan
tò minori quoque vi egebit, & conſequenter quando vis, aut reſiſtentia in .u. ita pro
portionata erit illi, quæ eſt ipſius .o. vt eſt .o.i. ad .i.u. vectis non mouebitur. Sed quan
do erit proportio maior, reſiſtentiæ ipſius .u. ad eam, quæ eſt ipſius .o. ea, quæ eſt .o.
i. ad .i.u. tunc vectis à par-
teipſius .u.s. eleuabitur, ſi
215[Figure 215]
vero proportio minor eſſet
quàm.o.i. ad .i.u. tunc ve-
ctis ab eadem parte depri-
metur.
centra quibus ſuſtinetur pondus .e. ipſius .n. imaginemur .n. eſſe quoddam centrum à
quo pendeant duo pondera .o. et .u. ſic inuicem proportionata, ut ſunt .u.i. et .i.o.
certe horum ponderum cauſa ſtatera .o.s. quam vectem appellabamus à nulla parte
inclinabitur. Redeuntes nunc ad propoſitum, dicemus quod annitente pondere ipſius .
n. minus ad .u. quam ad .o. ideſt ad .t. minori vi opus erit in .u. quàm in .t. ad attollen-
dum pondus ipſius .n. & ſic per conſequens quantò longius erit punctum .u. ab .t. tan
tò minori quoque vi egebit, & conſequenter quando vis, aut reſiſtentia in .u. ita pro
portionata erit illi, quæ eſt ipſius .o. vt eſt .o.i. ad .i.u. vectis non mouebitur. Sed quan
do erit proportio maior, reſiſtentiæ ipſius .u. ad eam, quæ eſt ipſius .o. ea, quæ eſt .o.
i. ad .i.u. tunc vectis à par-
teipſius .u.s. eleuabitur, ſi
quàm.o.i. ad .i.u. tunc ve-
ctis ab eadem parte depri-
metur.
CAP. VI.
QVibuſdam in locis vtuntur quidam quodam inſtrumento piſtorio ad ſubigendam pa-
ſtam, vnius tantum hominis ui adhibita, quæ quidem machina cum mihi di-
gna contemplatione eſſe videatur, eius aliquam rationem proponere volui, pro cu-
ius deſcriptione imaginemur planum, in quo ſedet ille, qui voluit paſtam, & in quo
ipſa paſta eſt repoſita .T.S.D. & triangulum .T.A.S. immobile perpendiculare-
q́ue ſuperficiei dicti plani, angulo autem .A. coniunctum lignum .A.E. vt ſemidiame
trum mobilem, & æqualem perpendiculari ipſius trianguli, unde .A. loco centri erit
et .D.O. ſit ſemidiameter, qui paſtam contundit, & ab eius extremo .O. (quod .O.
quando .D.O. orizontalis eſt, in baſi dicti trianguli reperitur) veniat lignum .O.V.
quod cum .A.V. ſit æquale perpendiculari imaginatæ ab angulo .A. baſi .T.S. deno-
datum tantum utvulgo dicitur ſeu flexile in .O. & in .V. vt elleuare atque; deprimere ſemidiame
trum .D.O. poſſit, et .V.O. ſit æqualis .A.V. et .V. medium ſit inter .A. et .E. vnde .A.V.
cum .O.V. æquales erunt .A.E. ſunt deinde duo ligna perpendicularia ab .A. ad baſim
fixa, & immobilia inter ſe adeò diſtantia, vt inter ipſa pertranſeant .O.V. et .D.O. ſupra
& infra, ne deuiet ſemidiametrum .D.O. In extremitate deinde ipſius .E. ſit lignum
quoddam tenue, vt digitus polex, ad angulos rectos cum .A.E. quod ab aliquo, qui
antedictam machinam ſtet, manibus teneatur, qui quidem homo idipſum lignum,
ideſt ſemidiametrum .A.E. à ſuperficie trianguli dicti, ad ſe trahendo, & deinde ver
ſus eundem triangulum impellendo, vim quandam maximam mediante ſemidia
metro .D.O. ſuper paſtam excitat.
ſtam, vnius tantum hominis ui adhibita, quæ quidem machina cum mihi di-
gna contemplatione eſſe videatur, eius aliquam rationem proponere volui, pro cu-
ius deſcriptione imaginemur planum, in quo ſedet ille, qui voluit paſtam, & in quo
ipſa paſta eſt repoſita .T.S.D. & triangulum .T.A.S. immobile perpendiculare-
q́ue ſuperficiei dicti plani, angulo autem .A. coniunctum lignum .A.E. vt ſemidiame
trum mobilem, & æqualem perpendiculari ipſius trianguli, unde .A. loco centri erit
et .D.O. ſit ſemidiameter, qui paſtam contundit, & ab eius extremo .O. (quod .O.
quando .D.O. orizontalis eſt, in baſi dicti trianguli reperitur) veniat lignum .O.V.
quod cum .A.V. ſit æquale perpendiculari imaginatæ ab angulo .A. baſi .T.S. deno-
datum tantum utvulgo dicitur ſeu flexile in .O. & in .V. vt elleuare atque; deprimere ſemidiame
trum .D.O. poſſit, et .V.O. ſit æqualis .A.V. et .V. medium ſit inter .A. et .E. vnde .A.V.
cum .O.V. æquales erunt .A.E. ſunt deinde duo ligna perpendicularia ab .A. ad baſim
fixa, & immobilia inter ſe adeò diſtantia, vt inter ipſa pertranſeant .O.V. et .D.O. ſupra
& infra, ne deuiet ſemidiametrum .D.O. In extremitate deinde ipſius .E. ſit lignum
quoddam tenue, vt digitus polex, ad angulos rectos cum .A.E. quod ab aliquo, qui
antedictam machinam ſtet, manibus teneatur, qui quidem homo idipſum lignum,
ideſt ſemidiametrum .A.E. à ſuperficie trianguli dicti, ad ſe trahendo, & deinde ver
ſus eundem triangulum impellendo, vim quandam maximam mediante ſemidia
metro .D.O. ſuper paſtam excitat.
Pro cuius rei contemplatione volo vt ſecundam hanc ſubſcriptam figuram .b.a.
u.x. imaginemur, in qua .u. exprimat .A. primæ figuræ, & .a. denotet .O. & .o.V. & .x.
E. imaginemur etiam .u.a. baſem trianguli .a.u.o. cui .o.t. perpendicularis dictæ baſi .
u.a. addatur. Hucuſque; igitur .u.o. æqualis erit .o.x. & ipſi .o.a. imaginemur etiam .a.o.
vſque ad .b. ita productam vt .o.b. æqualis ſit .o.a. ponamus etiam pondus in .a. impel-
u.x. imaginemur, in qua .u. exprimat .A. primæ figuræ, & .a. denotet .O. & .o.V. & .x.
E. imaginemur etiam .u.a. baſem trianguli .a.u.o. cui .o.t. perpendicularis dictæ baſi .
u.a. addatur. Hucuſque; igitur .u.o. æqualis erit .o.x. & ipſi .o.a. imaginemur etiam .a.o.
vſque ad .b. ita productam vt .o.b. æqualis ſit .o.a. ponamus etiam pondus in .a. impel-