Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
< >
page |< < of 290 > >|
    <echo version="1.0">
      <text xml:lang="la">
        <div xml:id="N10132" level="1" n="1" type="body">
          <div xml:id="N15C17" level="2" n="3" type="other" type-free="pars">
            <div xml:id="N1C8AF" level="3" n="2" type="other" type-free="tractatus">
              <div xml:id="N1DD6A" level="4" n="3" type="chapter" type-free="capitulum">
                <p xml:id="N1F5F5">
                  <s xml:id="N1F5F6" xml:space="preserve">
                    <pb chead="De motu locali quo ad effectū ſcḋm tempus difformi." file="0158" n="158"/>
                  ad primam partcm in proportione tripla: et totuꝫ
                    <lb/>
                  diuiſum proportione ſexquitertia in proportione
                    <lb/>
                  quadrupla: et ſic conſequenter / vt prima pars quin-
                    <lb/>
                  to ſuo capitulo oſtendit. </s>
                  <s xml:id="N1F60C" xml:space="preserve">Et ſic patet prima pars.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N1F610" xml:space="preserve">Secunda vero patet ex quarta concluſione hoc ad­
                    <lb/>
                  dito /  in caſu concluſionis proportio ſpacii per-
                    <lb/>
                  tranſiti in tota hora ad ſpacium pertranſitum in
                    <lb/>
                  prima parte eſt dupla ad proportionem totius ve­
                    <lb/>
                  locitatis ad velocitatem prime partis proportio-
                    <lb/>
                  nalis temporis.</s>
                </p>
                <note position="left" xml:id="N1F61D" xml:space="preserve">1. correĺ.</note>
                <p xml:id="N1F621">
                  <s xml:id="N1F622" xml:space="preserve">¶ Ex hac ↄ̨cluſione ſequitur primo /  diuiſa hora
                    <lb/>
                  per partes proportionales proportione ſuperpar­
                    <lb/>
                  ticulari quauis libuerit: diſtributa velocitate vt
                    <lb/>
                  in caſu ſecunde concluſionis ponitur, ita videlicet /
                    <lb/>
                   mobile in prima parte proportiõali moueatur
                    <lb/>
                  aliquantulum, et in ſecunda in duplo velocius, et in
                    <lb/>
                  tertio in triplo velocius ꝙ̄ in prima, et in quarta in
                    <lb/>
                  quadruplo velocius ꝙ̄ in prima, et ſic conſequenter /
                    <lb/>
                  tūc tota velocitas erit equalis velocitati tertie par­
                    <lb/>
                  tis proportiõalis ſi fuerit facta diuiſio ꝓportione
                    <lb/>
                  ſexquialtera: et ſi fuerit diuiſio facta ſexquitertia
                    <lb/>
                  tota velocitas erit equalis velocitati quarta par-
                    <lb/>
                  tis proportionalis: et ſi fuerit facta diuiſio propor­
                    <lb/>
                  tione ſexquiquarta erit equalis velocitati quinte
                    <lb/>
                  partis proportionalis: et ſic conſequenter aſcendē­
                    <lb/>
                  do per ſpecies proportionis ſuperparticularis et
                    <lb/>
                  per partes proportionales. </s>
                  <s xml:id="N1F645" xml:space="preserve">Probatur correlariū
                    <lb/>
                  facile ex ſecunda concluſione: quoniã facta diuiſio-
                    <lb/>
                  ne hore proportione ſexquialtera: tota hora ſe ha-
                    <lb/>
                  bet ad primam partē in proportione tripla / vt con­
                    <lb/>
                  ſtat: ergo tota velocitas vt dicit concluſio ſe habet
                    <lb/>
                  ad velocitatē prime partis proportionalis in pro-
                    <lb/>
                  portione tripla et in tali proportione ſe habet ve-
                    <lb/>
                  locitas tertie partis proportionalis ad velocitatē
                    <lb/>
                  prime / vt dicit caſus igr̄. </s>
                  <s xml:id="N1F658" xml:space="preserve">Itē diuiſiõe facta ꝑ partes
                    <lb/>
                  ꝓportiõales ꝓportiõe ſexquitertia: totū ſic diuiſuꝫ
                    <lb/>
                  ſe habet ad primam partem proportionalem in ꝓ­
                    <lb/>
                  portione quadrupla: ergo totalis velocitas ſe ha-
                    <lb/>
                  bet ad velocitatem prime partis proportiõalis in
                    <lb/>
                  proportione quadrupla / vt patet ex ſecūda conclu-
                    <lb/>
                  ſione: et tanta eſt velocitas quarte partis / igitur. </s>
                  <s xml:id="N1F667" xml:space="preserve">Et
                    <lb/>
                  ſic probabis reſiduas partes in infinitum.</s>
                </p>
                <note position="left" xml:id="N1F66C" xml:space="preserve">2. correĺ.</note>
                <p xml:id="N1F670">
                  <s xml:id="N1F671" xml:space="preserve">¶ Sequitur ſecūdo /  hora diuiſa per partes pro-
                    <lb/>
                  portionales proportione ſexquialtera et mobile a.
                    <lb/>
                  in prima parte moueatur aliquantulū, et in ſecun-
                    <lb/>
                  da parte in duplo velocius, et in tertia in triplo ve-
                    <lb/>
                  locius q̈ in prima, et ſic conſequenter: vt in prima
                    <lb/>
                  parte proportionali pertranſit vnum pedale: in to­
                    <lb/>
                  ta hora pcriranſit nouē. </s>
                  <s xml:id="N1F680" xml:space="preserve">Probatur / quia illo caſu
                    <lb/>
                  poſito velocitatis totius ad velocitatē prime par-
                    <lb/>
                  tis eſt proportio tripla: vt patet ex precedenti: igi-
                    <lb/>
                  tur ſpacii pertraſiti in tota hora ad ſpaciū ꝑtran-
                    <lb/>
                  ſitum in prima parte eſt ꝓportio dupla ad triplam /
                    <lb/>
                  vt ptꝫ ex quarta huius: ſed noncupla eſt dupla ad
                    <lb/>
                  triplam ex ſecūda parte huius operis capite ſexto /
                    <lb/>
                  igitur totius ſpacii pertrãſiti in tota hora ad ſpa­
                    <lb/>
                  cium pertranſitum in prima parte eſt ꝓportio non­
                    <lb/>
                  cupla / quod fuit probandum.
                    <note position="left" xlink:href="note-0158-01a" xlink:label="note-0158-01" xml:id="N1F6F7" xml:space="preserve">3. correĺ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N1F69A" xml:space="preserve">¶ Sequitur tertio / 
                    <lb/>
                  diuiſa hora vel tempore aliquo proportione qua-
                    <lb/>
                  uis ſuperparticulari / vt poſitum eſt in primo corre­
                    <lb/>
                  lario: ſpacii pertrãſiti in tota hora ad ſpaciū per-
                    <lb/>
                  tranſitum in prima parte eſt proportio dupla ad
                    <lb/>
                  proportionem quam habet velocitas tertie partis
                    <lb/>
                  ad velocitatem prime partis ſi fuerit diuiſio facta
                    <lb/>
                  proportione ſexquialtera: ſi vero fiat proportione
                    <lb/>
                  ſexquitertia in proportione dupla ad proportio-
                    <lb/>
                  nem velocitatis quarte partis ad velocitatem pri-
                    <lb/>
                  me. </s>
                  <s xml:id="N1F6B1" xml:space="preserve">ſi ſexquiquarta in proportione dupla ad pro-
                    <lb/>
                  portionem velocitatis quinte partis ad velocita-
                    <cb chead="De motu locali quo ad effectū ſcḋm tempus difformi."/>
                  tem prime / et ſic conſequenter. </s>
                  <s xml:id="N1F6B9" xml:space="preserve">Et quia hoc correla-
                    <lb/>
                  rium manifeſte ſequitur ex predictes ꝓbatione non
                    <lb/>
                  indiget.
                    <note position="right" xlink:href="note-0158-02a" xlink:label="note-0158-02" xml:id="N1F6FD" xml:space="preserve">4. correĺ</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N1F6C5" xml:space="preserve">¶ Ex quo ſequitur quarto /  hora diuiſa
                    <lb/>
                  per partes proportionales proportione aliqua
                    <lb/>
                  ſuperparticulari quauis volueris: et aliquod mo-
                    <lb/>
                  bile moueatur in prima etc̈. / vt poſitū eſt: ſpacii per­
                    <lb/>
                  tranſiti eſt tota hora eſt noncuplum ad ſpaciū per-
                    <lb/>
                  tranſitum in prima parte proportionali ſi fuerit
                    <lb/>
                  diuiſio facta proportione ſexquialtera: ſi vero pro­
                    <lb/>
                  portio eſt ſequitertia: eſt ſexdecuplum: ſi autē pro­
                    <lb/>
                  portione ſexquiquarta: eſt vicecuplum quintuplū.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N1F6D9" xml:space="preserve">ita  in prima parte pertranſit vnum pedale in to­
                    <lb/>
                  ta hora viginti quin pedalia: et ſic conſequenter.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N1F6DF" xml:space="preserve">Patet hoc correlarium ex predictis. </s>
                  <s xml:id="N1F6E2" xml:space="preserve">¶ Innumera
                    <lb/>
                  alia correlaria inferre poteris ſi virtutē et robur,
                    <lb/>
                  ſecunde et quarte concluſionis diligenter inſpexe-
                    <lb/>
                  ris: non ſolum in generibus proportionum multi-
                    <lb/>
                  plicis at ſuperparticularis: verū etiam pari faci­
                    <lb/>
                  litate in omnibus aliis generibus puta ſuprapar-
                    <lb/>
                  tiente multiplici ſuperparticulari multiplici ſu-
                    <lb/>
                  perpartiente.</s>
                </p>
                <p xml:id="N1F703">
                  <s xml:id="N1F704" xml:space="preserve">Sexta cõcluſio. </s>
                  <s xml:id="N1F707" xml:space="preserve">Diuiſa hora quauis
                    <lb/>
                  proportione libuerit et in quacun proportione ſe
                    <lb/>
                  habuerint due partes immediate in eadem propor­
                    <lb/>
                  tione vel maiori ſe habuerit velocitas minoris par­
                    <lb/>
                  tis ad velocitatem maioris: tota illa velocitas eſt
                    <lb/>
                  infinita: ſpacium pertranſitum pari ratione infi­
                    <lb/>
                  nitum erit. </s>
                  <s xml:id="N1F716" xml:space="preserve">Probatur ſecnnda pars concluſionis
                    <lb/>
                  quoniam in illo caſu mobile / quod ſic mouetur tan­
                    <lb/>
                  tum ſpacium pertranſit in ſequenti parte ſicut in
                    <lb/>
                  priori vel maius et ſunt infinite partes proportio-
                    <lb/>
                  nales: ergo in totali hora infinitum pertranſibit.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s xml:id="N1F722" xml:space="preserve">Patet cõſequentia cum minore: et arguitur maior /
                    <lb/>
                  qm̄ qualis eſt proportio prime partis ad ſecundaꝫ
                    <lb/>
                  partē proportionalē talis eſt ꝓportio velocitatis
                    <lb/>
                  ſecunde partis proportionalis ad velocitatem pri­
                    <lb/>
                  me partis vel maior: igitur tantum ſpaciū pertran­
                    <lb/>
                  ſit in ſecūda ſicut in prima vel maius. </s>
                  <s xml:id="N1F72F" xml:space="preserve">Item qualis
                    <lb/>
                  eſt proportio ſecunde partis ad tertiam partem ta­
                    <lb/>
                  lis eſt proportio velocitatis tertie partis ad ſecun­
                    <lb/>
                  de / et ſic conſequenter de quibuſcun duabus par-
                    <lb/>
                  tibus proportionalibus immediatis / vt ptꝫ ex caſu
                    <lb/>
                  concluſionis: igitur in qualibet pate immediate ſe­
                    <lb/>
                  quente alteram maiorem, mobile motum tali velo­
                    <lb/>
                  citate pertranſit tantum ſpacium ſicut in īmediate
                    <lb/>
                  precedenti vel maius / quod fuit probãdum. </s>
                  <s xml:id="N1F742" xml:space="preserve">Patet
                    <lb/>
                  tamen conſequentia ex quarta et quīta ꝓpoſitioni­
                    <lb/>
                  bus ſecundi notabilis. </s>
                  <s xml:id="N1F749" xml:space="preserve">Et ſic patet ſecunda pars et
                    <lb/>
                  per conſequens prima. </s>
                  <s xml:id="N1F74E" xml:space="preserve">Si enim mediante illa velo­
                    <lb/>
                  citate mobile pertranſit infinitum ſpacium: conſe­
                    <lb/>
                  quens eſt illam velocitatem infinitam eſſe. </s>
                  <s xml:id="N1F755" xml:space="preserve">(Eſt em̄
                    <lb/>
                  in tempore fiuito) </s>
                  <s xml:id="N1F75A" xml:space="preserve">Patet igitur concluſio.</s>
                </p>
                <note position="right" xml:id="N1F75D" xml:space="preserve">1. correĺ.</note>
                <p xml:id="N1F761">
                  <s xml:id="N1F762" xml:space="preserve">¶ Ex quo ſequitur primo /  ſi hora diuidatur per
                    <lb/>
                  partes proportionales proportione dupla: vt mo­
                    <lb/>
                  bile moueatur in prima parte aliquantulum, et in
                    <lb/>
                  ſecunda in duplo velocius ꝙ̄ in prima, et in tertia
                    <lb/>
                  in duplo velocius ꝙ̄ in ſecunda, et in quarta in du-
                    <lb/>
                  plo velocius ꝙ̄ in tertia, ſpacium pertranſitum erit
                    <lb/>
                  infinitum. </s>
                  <s xml:id="N1F771" xml:space="preserve">Patet correlarium ex concluſione quo-
                    <lb/>
                  niam in quacun proportione ſe habent partes ꝓ­
                    <lb/>
                  portionales īmediate continuo: in eadem propor-
                    <lb/>
                  tione ſe habet velocitas partis minoris ad veloci­
                    <lb/>
                  tatem partis maioris: et per conſequens totum il-
                    <lb/>
                  lud mobile pertranſit in qualibet ſequenti primaꝫ
                    <lb/>
                  tantum quantum iu prima. </s>
                  <s xml:id="N1F780" xml:space="preserve">Infinitum igitur ſpa-
                    <lb/>
                  cium tranſcurret / quod fuit probandū.
                    <note position="right" xlink:href="note-0158-03a" xlink:label="note-0158-03" xml:id="N1F7DB" xml:space="preserve">2. correĺ.</note>
                  </s>
                  <s xml:id="N1F78A" xml:space="preserve">¶ Sequitur
                    <lb/>
                  ſcḋo /  partita hora per partes ꝓportiõales ꝓpor­
                    <lb/>
                  tione ſexquitertia: et in prima parte proportionali </s>
                </p>
              </div>
            </div>
          </div>
        </div>
      </text>
    </echo>