Fabri, Honoré, Tractatus physicus de motu locali, 1646

Page concordance

< >
< >
page |< < of 491 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N15AC3">
            <p id="N18AA5" type="main">
              <s id="N18AA7">
                <pb pagenum="126" xlink:href="026/01/158.jpg"/>
              inſurgant: </s>
              <s id="N18AB0">Obiicient fortè primò, experientiam eſſe contrariam; </s>
              <s id="N18AB4">ſi enim
                <lb/>
              accipiantur duo cubi maior, & minor eiuſdem materiæ, & dimittantur
                <lb/>
              ex eadem altitudine eodem prorſus momento terram ferient; </s>
              <s id="N18ABC">Reſponde­
                <lb/>
              ri poteſt momentum illud ſenſu percipi non poſſe; ſi enim dicam ma­
                <lb/>
              iorem tangere terram 1000. inſtantibus ante minorem, an fortè ſenſu
                <lb/>
              hoc percipies, viſu ſcilicet vel auditu? </s>
              <s id="N18AC6">igitur in maxima altitudine hæc
                <lb/>
              ſpatiorum inæqualitas, & temporum ſenſu percipi poſſet, quæ in minori
                <lb/>
              ſub ſenſum non cadit: præterea accipe pulueris granulum eiuſdem ma­
                <lb/>
              teriæ, tuncque etiam ſenſibilem motuum differentiam videbîs, atqui
                <lb/>
              eſt eadem ratio de omni minore. </s>
            </p>
            <p id="N18AD2" type="main">
              <s id="N18AD4">Secundò obiicient, ſi ſuperponatur cubus minor maiori in ſuo motu
                <lb/>
              nunquam ſeparantur; igitur æquali motu deſcendunt. </s>
              <s id="N18ADA">Reſp. videri po­
                <lb/>
              teſt equidem æquali motu deſcendere quia ſunt veluti partes eiuſdem
                <lb/>
              corporis, & grauitant grauitatione communi, neque minor habet ſingu­
                <lb/>
              larem reſiſtentiam ſuperandam; </s>
              <s id="N18AE4">immò ſi ſuperponatur minor maiori,
                <lb/>
              vel maior minori, motus eſt velocior quàm eſſet ſolius maioris; </s>
              <s id="N18AEA">quia
                <lb/>
              cum non ſit maior reſiſtentia, maiores illi vires opponuntur; igitur fa­
                <lb/>
              ciliùs ſuperatur. </s>
            </p>
            <p id="N18AF2" type="main">
              <s id="N18AF4">Tertiò obiicient; </s>
              <s id="N18AF7">eſt eadem ſpecie grauitas; </s>
              <s id="N18AFB">igitur eadem grauitatio,
                <lb/>
              idemque motus deorſum; </s>
              <s id="N18B01">Reſponderi poſſet concedendo antecedens,
                <lb/>
              vnde in vacuo omnia grauia æquè velociter deſcenderent, ſi in eo mo­
                <lb/>
              tus eſſet; at verò altera duarum cauſarum eiuſdem ſpeciei, quæ habet mi­
                <lb/>
              norem proportionem actiuitatis ad reſiſtentiam, profectò minùs agit,
                <lb/>
              quod certum eſt. </s>
            </p>
            <p id="N18B0D" type="main">
              <s id="N18B0F">Quartò obij:igitur motus poſſet eſſe velocior, & velocior in infini­
                <lb/>
              tum; </s>
              <s id="N18B15">ſi enim maior cubus deſcenderet velociùs; </s>
              <s id="N18B19">igitur ſi detur maior ad­
                <lb/>
              huc velociùs, atque ita deinceps: </s>
              <s id="N18B1F">Reſp. inanem prorſus eſſe difficulta­
                <lb/>
              tem; </s>
              <s id="N18B25">quia cubus ille quantumuis maximus in vacuo deſcendit velociùs
                <lb/>
              quàm in aliquo medio v.g.in aëre, igitur nunquam augmentum veloci­
                <lb/>
              tatis infinitum eſt; quippe inter duos gradus velocitatis infiniti ſunt
                <lb/>
              poſſibiles. </s>
              <s id="N18B2F">v. g. ſit velocitas, quam habet in vacuo vt 2. illa verò quàm
                <lb/>
              habet in aëre vt 1. ſi creſcat velocitas iuxta has minutias ſingulis inſtan­
                <lb/>
              tibus 1/2 1/4 1/8 (1/16) (1/32), atque ita deinceps; quàm porrò multæ ſunt huiuſmodi
                <lb/>
              progreſſiones 1/3 1/6 (1/12) (1/24) &c. </s>
              <s id="N18B3D">igitur obiectiones illæ non euertunt Gali­
                <lb/>
              lei ſententiam. </s>
            </p>
            <p id="N18B42" type="main">
              <s id="N18B44">Inde idem Galileus oſtendere videtur cur atomi materiæ etiam gra­
                <lb/>
              uiſſimæ, ſeu granula pulueris motu tardiſſimo deſcendant in aëre vel in
                <lb/>
              aqua; quia ſcilicet per illam diuiſionem ita imminutæ ſunt vires graui­
                <lb/>
              tatis, vt iam reſiſtentiam medij ſuperare non poſſint. </s>
            </p>
            <p id="N18B4E" type="main">
              <s id="N18B50">Sed videtur eſſe grauiſſima difficultas, ſint enim duo cubi, maior B
                <lb/>
              F, minor GM, & vterque innatet medio liquido duplo grauiori; </s>
              <s id="N18B56">certè ex­
                <lb/>
              tabit maior toto rectangulo CA æquali CF, & minor toto rectangulo
                <lb/>
              KH æquali KM; </s>
              <s id="N18B5E">igitur eſt eadem proportio grauitatis maioris ad reſi­
                <lb/>
              ſtentiam medij in grauitatione, quæ eſt minoris; igitur & in motu. </s>
            </p>
            <p id="N18B64" type="main">
              <s id="N18B66">Reſponderi poteſt eſſe maximam diſparitatem inter grauitationem, & </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>