Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
131 79
132 80
133 81
134 82
135 83
136 84
137 85
138 86
139 87
140 88
141 89
142 90
143 91
144 92
145 93
146 94
147 95
148 96
149 97
150 98
151 99
152 100
153 101
154 102
155 103
156 104
157 105
158 106
159 107
160 108
< >
page |< < (107) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="107" file="0159" n="159" rhead="PARS SECUNDA."/>
            perimetri ejus ellipſeos, tum ob AC, CB ſimul æquales in
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0159-01" xlink:href="note-0159-01a" xml:space="preserve">trum verſus
                <lb/>
              vertices axis
                <lb/>
              conjugati.</note>
            ellipſi axi tranſverſo, ſive duplo ſemiaxi DO; </s>
            <s xml:space="preserve">erit AC tan-
              <lb/>
            to longior, quam ipſa DO, quanto BC brevior; </s>
            <s xml:space="preserve">adeoque ſi
              <lb/>
            jam in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">1 ſint Au, A z æquales hiſce AC, BC; </s>
            <s xml:space="preserve">habebun-
              <lb/>
            tur ibi utique u y, z t itidem æquales inter ſe. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare hic at-
              <lb/>
            tractio CL æquabitur repulſioni CM, & </s>
            <s xml:space="preserve">LI MC eritrhom-
              <lb/>
            bus, in quo inclinatio IC ſecabit bifariam angulum LCM;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">ac proinde ſi ea utrinque producatur in P, & </s>
            <s xml:space="preserve">Q; </s>
            <s xml:space="preserve">angulus
              <lb/>
            AC P, qui eſt idem, ac LC I, erit æqualis angulo BC Q,
              <lb/>
            qui eſt ad verticem oppoſitus angulo IC M. </s>
            <s xml:space="preserve">Quæ cum in el-
              <lb/>
            lipſi ſit notiſſima proprietas tangentis relatæ ad focos; </s>
            <s xml:space="preserve">erit i-
              <lb/>
            pſa PQ tangens. </s>
            <s xml:space="preserve">Quamobrem dirigetur vis puncti C in latus
              <lb/>
            ſecundum tangentem, ſive ſecundum directionem arcus ellipti-
              <lb/>
            ci, atque id, ubicunque fuerit punctum in perimetro ipſa,
              <lb/>
            verſus verticem propiorem axis conjugati, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſibi relictum ibit
              <lb/>
            per ipſam perimetrum verſus eum verticem, niſi quatenus
              <lb/>
            ob vim centrifugam motum non nihil adhuc magis incurva-
              <lb/>
            bit.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="right" xml:space="preserve">Ana
            <gap/>
          ogía ver-
            <lb/>
          ticum binorum
            <lb/>
          axium cum li-
            <lb/>
          mitibus curvæ
            <lb/>
          virium.</note>
          <p>
            <s xml:space="preserve">232. </s>
            <s xml:space="preserve">Quamobrem hic jam licebit contemplari in hac curva
              <lb/>
            perimetro viciſſitudinem limitum prorſus analogorum limiti-
              <lb/>
            bus cohæſionis, & </s>
            <s xml:space="preserve">non co
              <gap/>
            æſionis, qui habentur in axe recti-
              <lb/>
            lineo curvæ primigeniæ figuræ 1. </s>
            <s xml:space="preserve">Erunt limites quidam in E,
              <lb/>
            in F, in H, in O, in quibus nimirum vis erit nulla, cum in
              <lb/>
            omnibus punctis C intermediis ſit aliqua. </s>
            <s xml:space="preserve">Sed in E, & </s>
            <s xml:space="preserve">H
              <lb/>
            erunt ejuſmodi, ut ſi utravis ex parte punctum dimoveatur,
              <lb/>
            per ipſam perimetrum, debeat redire verſus ipſos ejuſmodi li-
              <lb/>
            mites, ſicut ibi accidit in limitibus cohæſionis; </s>
            <s xml:space="preserve">at in F, & </s>
            <s xml:space="preserve">O
              <lb/>
            erit ejuſmodi, ut in utramvis partem, quantum libuerit, pa-
              <lb/>
            rum inde punctum dimotum fuerit, ſponte debeat inde magis uſ-
              <lb/>
            que recedere, prorſus ut ibi accidit in limitibus non cohæſionis.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="right" xml:space="preserve">Quando limi-
            <lb/>
          tes contrario
            <lb/>
          modo poſiti:
            <lb/>
          caſus elegantiſ-
            <lb/>
          ſimi alternatio-
            <lb/>
          nis plurium li-
            <lb/>
          mitum in peri-
            <lb/>
          metro ellipſe-
            <lb/>
          os.</note>
          <p>
            <s xml:space="preserve">233. </s>
            <s xml:space="preserve">Contrarium accideret, ſi DO æquaretur diſtantiæ li-
              <lb/>
            mitis non cohæſionis: </s>
            <s xml:space="preserve">tum enim diſtantia BC minor haberet
              <lb/>
            attractionem C K, diſtantia major AC repulſionem CN, & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            vis compoſita per diagonalem CG rhombi CN GK haberet
              <lb/>
            itidem directionem tangentis ellipſeos; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">in verticibus qui-
              <lb/>
            dem axis utriuſque haberetur limes quidam, ſed punctum in
              <lb/>
            perimetro collocatum tenderet verſus vertices axis transverſi,
              <lb/>
            non verſus vertices axis conjugati, & </s>
            <s xml:space="preserve">hi referrent limites co-
              <lb/>
            hæſionis, illi e contrario limites non cohæſionis. </s>
            <s xml:space="preserve">Sed adhuc
              <lb/>
            major analogia in perimetro harum ellipſium habebitur cum
              <lb/>
            axe curvæ primigeniæ figuræ 1; </s>
            <s xml:space="preserve">ſi fuerit DO æqualis diſtan-
              <lb/>
            tiæ limitis cohæſionis AN illius, & </s>
            <s xml:space="preserve">DB in hac major, quam
              <lb/>
            in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">1 amplitudo N L, N P; </s>
            <s xml:space="preserve">multo vero magis, ſi ipſa hu-
              <lb/>
            jus DB ſuperet plures ejuſmodi amplitudines, ac arcuum æquali-
              <lb/>
            tas maneat hinc, & </s>
            <s xml:space="preserve">inde. </s>
            <s xml:space="preserve">per totum ejuſmodi ſpatium. </s>
            <s xml:space="preserve">Ubi e
              <lb/>
            nim AC hujus figuræ fiet æqualis abſciſſæ AP illius, etiam
              <lb/>
            BC hujus fiet pariter æqualis AL illius. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare in ejuſmodi
              <lb/>
            loco habebitur limes, & </s>
            <s xml:space="preserve">ante ejuſmodi locum verſus A </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>