Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
139
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1069
"/>
<
lb
/>
fluentem & fluxum formæ, dicentes, ſi motus accipiatur vt forma fluens, id eſſe quod hîc aſſeue
<
lb
/>
rat Ariſtoteles: nam ſic motus eſt forma imperfecta, dum acquiritur, differens, ſcilicet, à forma
<
lb
/>
perfecta, quòd plus minusue ad illam accedat; ſed ea tamen à fluxu non abſoluitur, nec fixa eſt,
<
lb
/>
aut permanens; itaque verbali ſignificari ſolet veluti calefactio, cùm cęteroquin habitus & for
<
lb
/>
ma nomine ſignificentur, vt calor atque caliditas; & quoniam ex actu
<
expan
abbr
="
potentiaq́
">potentiaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>conſtat, hæc
<
lb
/>
verò ordine quodam pertinent ad plura prædicamenta; ita etiam motus erit ad totidem,
<
expan
abbr
="
eadẽq́
">eadenque</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>prædicamenta referendus, ob
<
expan
abbr
="
eamq́
">eamque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>rem non erit vniuocus. </
s
>
<
s
>hoc verò pacto conſiderari ipſum
<
lb
/>
& definiri volunt 3. Phyſ. in qua ſanè re non ſunt diſcordes ipſi & Alexander. </
s
>
<
s
>Quòd ſi motus,
<
lb
/>
vt fluxus formę ſpectetur (quid autem id ſibi velit, mox explanabimus) tum inquiunt eſſe per ſe
<
lb
/>
genus, & ad vnum certum genus ab Ariſtotele referri, vel ad ea quæ ſunt ad aliquid, vel etiam ad
<
lb
/>
paſsionem & qualitatem; tametſi teſtatur Auerroës ipſum referri ad paſsionem ſecundum for
<
lb
/>
mam, hoc eſt, ſecundum figuram dictionis. </
s
>
<
s
>Verùm luſtranti mihi varia loca Ariſtotelis, ſubue
<
lb
/>
nit, motum nonnunquam reuocari ad quantum, aliàs haberi paſsionem. </
s
>
<
s
>& cùm ſit paſsio re ve
<
lb
/>
ra, veluti poſteà dicetur, diſcedo libenter ab Auerroë aſſerente ipſum eſſe paſsionem ex figura di
<
lb
/>
ctionis, referri verò motum ad quantum per accidens teſtatur ipſemet Ariſtoteles. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
Non poſ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1070
"/>
<
lb
/>
ſum verò non admirari nonnullos qui putant viam in formam, quatenus eſt huiuſmodi, ab actu
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1071
"/>
<
lb
/>
illo potentiæ diſtingui qui deſcribitur ab Ariſtotele & in definitione motus vſurpatur; ſicut &
<
lb
/>
alios qui putant motum eſſe in quanto, quali,
<
expan
abbr
="
cęterisq́
">cęterisque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>generibus vt in ſubiecto. </
s
>
<
s
>cùm actus & po
<
lb
/>
teſtas ſint elementa prędicamentorum, è quibus non eſt probabile quicquam conſtitui, quod in
<
lb
/>
eo prædicamento ſit accidens, ſed potius pars. </
s
>
<
s
>Nam motus re vera eſt forma illa imperfecta quę
<
lb
/>
ſcilicet eſt cum fluxu. </
s
>
<
s
>Quanquàm non negauerim motum qui eſt ſecundum aliquod accidens,
<
lb
/>
ineſſe vt accidens, in ſubſtantia. </
s
>
<
s
>imitatur enim illud prædicamentum, ſecundum quod eſt. </
s
>
<
s
>Ne
<
lb
/>
que tamen verebimur, licet actus & poteſtas ſint elementa, ne fortè motus qui eſt actus quidam,
<
lb
/>
ſit & ipſe elementum. </
s
>
<
s
>actus enim & poteſtas ſimpliciter ſunt elementa: at motus actus quidam
<
lb
/>
eſt, & potentiam continet, non ſimpliciter, ſed quodammodo. </
s
>
<
s
>Proptereà motus non eſt princi
<
lb
/>
pium, veluti neque illa quæ ex actu & potentia conſtant.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1058
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1059
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1060
"/>
a Lib. de
<
lb
/>
Mem.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1061
"/>
b Præd.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1062
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1063
"/>
Ratio I.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1064
"/>
II.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1065
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1066
"/>
III.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1067
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1068
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1069
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1070
"/>
a 5. Met.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1071
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Thomiſtarum de natura motus ſententia recitatur. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>VI
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>QVONIAM verò quidam ex iunioribus fauent partibus D. Thomę,
<
expan
abbr
="
eiusq́ue
">eiusque</
expan
>
ſententiam,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1072
"/>
<
lb
/>
quia communem reputant, ſumma diligentia explanant: nos eorum dicta colligamus in
<
lb
/>
pauca, atque pro virili noſtra diiudicemus. </
s
>
<
s
>Ita igitur ipſi rationem formalem motus inueſtiga
<
lb
/>
turi more conſueto primùm partiuntur ipſum in formam fluentem & fluxum formæ: atque re
<
lb
/>
ctè, ni fallor, licet vtraque re ſint eadem, ratione tamen diſtinguunt, formam fluentem in illo ge
<
lb
/>
nere collocantes in quo eſt forma quæ per motum comparatur: ſicut enim forma ipſa eſt quali
<
lb
/>
tas, vt albedo, ſic poteſtas & via in hanc formam qualitas ſit, neceſſe eſt ad idem prędicamentum
<
lb
/>
actu & poteſtate pertinentibus. </
s
>
<
s
>Eſt autem forma hæc fluens, forma imperfecta quæ tendit in
<
lb
/>
ſuam perfectionem: ſed in hac animaduertitur quidam fluxus & extenſio qui eſt progreſſus ille
<
lb
/>
formæ ab imperfecto ad perfectum; ſe habet autem ad formam fluentem, quemadmodum for
<
lb
/>
ma ad materiam. </
s
>
<
s
>eſt verò fluxus hic medium & via per quam forma ſubiecto accedit, atque ma
<
lb
/>
teriæ. </
s
>
<
s
>& hæc, inquiunt, eſt ipſa ratio motus in qua diuiſio ineſt quoquo pacto: puto verò tacitè
<
lb
/>
id ſignificari; quia diuiſio ſit propria affectio quanti: quapropter etiam motus referatur ad
<
expan
abbr
="
quã-tum
">quan
<
lb
/>
tum</
expan
>
, tanquam ad ſuum genus. </
s
>
<
s
>Sed enim, ratio diuiſionis in motu, cùm ſit multiplex, vt ea quæ
<
lb
/>
dicuntur, melius intelligi queant, exponendum eſt de partibus diuiſionis quæ pertinent ad mo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1073
"/>
<
lb
/>
tum, vt eam modò pertractemus quam D. Thomas accommodat ad inſtitutum. </
s
>
<
s
>Inquiunt
<
expan
abbr
="
rationẽ
">rationem</
expan
>
<
lb
/>
diuiſionis peti primum à ſubiecto; cùm verò ipſum ſit duplex, vel id de quo prædicatur moueri
<
lb
/>
vt Socrates, vel id ſecundum quod fit motus, atque hoc diſtribuatur in quatuor pręcipua genera,
<
lb
/>
ſubſtantiam, quantum, quale & vbi; eſt in Socrate primùm ea ratione diuiſio, quia eum ex ma
<
lb
/>
teria conſtet, quantum per ſe eſt: ex quo ſępe efficitur, vt non ex toto, ſed ex parte moueatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>verbigratia, primùm oritur cor, mox cerebrum, poſteà lingua, ſic afficitur aqua primùm ex ea
<
lb
/>
parte qua tangitur ab igni; vnde exortum eſt duplex mutationum genus: alterum quod fit per
<
lb
/>
partes ſucceſsiuè: atque alterum quod fit omni ex parte ſimul velut aquæ congelatio & concre
<
lb
/>
tio lactis, quæ ſanè diuiſio reſpicit quantum per ſe. </
s
>
<
s
>Prætereà ſic diuidi poteſt quælibet forma:
<
lb
/>
quoniam varios gradus ac terminos aſſequi poteſt. </
s
>
<
s
>ſic dum fit Socrates eſt primum planta, dein
<
lb
/>
de animal, vltimo loco homo & in incremento primùm quantitas anguſtis terminis clauditur,
<
lb
/>
exinde contrahit ampliores. </
s
>
<
s
>Et hæc diuiſio perſpicitur in ipſo quali: proinde notatur illis no
<
lb
/>
minibus, quibus ſignificantur termini qualitatis, nimirùm gradibus. </
s
>
<
s
>Potiſsimè verò diuiſionis
<
lb
/>
ratio perſpicitur in ipſo vbi; quandò prædicamentum hoc
<
expan
abbr
="
cõtinet
">continet</
expan
>
locum qui per ſe quantus eſt,
<
lb
/>
& latio materialiter accepta, ſiue vt forma fluens, eſt quidam locus, ſeu potius vbi quoddam </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>