159135LIBER VI. CAPUT II.
matum, in aſpectuque nihil deſideretur.
Alia enim ad manum ſpe-
cies eſſe videtur, alia in excelſo;
non eadem in concluſo, diſſimilis in
aperto: in quibus magni judicii eſt opera quid tandem faciendum ſit.
Non enim veros videtur habere viſus effectus, ſed fallitur ſaepe ab ejus
judicio mens. Quemadmodum etiam in ſcenis pictis videntur columna-
rum projecturae, mutulorum ecphorae, ſignorum ſigurae, prominentes, cum
ſit tabula ſine dubio ad regulam plana. Similiter in navibus remi, cum
ſint ſub aqua directi, lamen oculis infracti videntur, et quatenus eorum
partes tangunt ſummam planitiem liquoris apparent (uti ſunt) directi;
cum vero ſub aqua ſunt demiſſi, per naturae perlucidam raritatem, re-
mittunt enatantes ab ſuis corporibus ſluentes imagines ad ſummam aquae
planitiem atque hae ibi commotae efficere videntur infractum remorum
oculis aſpectum. Hoc autem, ſive ſimulacrorum impulſu, ſeu radiorum
ex oculis effuſionibus (uti phyſicis placet) videamus utraque ratione, vi-
detur ita eſſe, uti falſa judicia oculorum habeat aſpectus. Cum ergo
quae ſunt vera falſa videantur, et nonnulla aliter quam ſunt oculis pro-
bentur, non puto oportere eſſe dubium, quin ad locorum naturas aut ne-
ceſſitates, detractiones, aut adjectiones fieri debeant; ſed ita ut nihil in
his operibus deſideretur. Haec autem etiam ingeniorum acuminibus, non
ſolum doctrinis eſſiciuntur. Igitur ſtatuenda eſt primum ratio ſymme-
triarum, a qua ſumatur ſine dubitatione commutatio. Deinde explicetur
operis futuri et locorum imum ſpatium longitudinis et latitudinis, cujus
cum ſemel fuerit conſtituta magnitudo, ſequatur eam proportionis ad de-
corem apparatio, uti non ſit conſiderantibus aſpectus eurythmiae dubius,
de qua quibus rationibus efficiatur, eſt mihi pronunciandum. Primumque
de cavis aedium uti fieri debeant, dicam.
1aperto: in quibus magni judicii eſt opera quid tandem faciendum ſit.
Non enim veros videtur habere viſus effectus, ſed fallitur ſaepe ab ejus
judicio mens. Quemadmodum etiam in ſcenis pictis videntur columna-
rum projecturae, mutulorum ecphorae, ſignorum ſigurae, prominentes, cum
ſit tabula ſine dubio ad regulam plana. Similiter in navibus remi, cum
ſint ſub aqua directi, lamen oculis infracti videntur, et quatenus eorum
partes tangunt ſummam planitiem liquoris apparent (uti ſunt) directi;
cum vero ſub aqua ſunt demiſſi, per naturae perlucidam raritatem, re-
mittunt enatantes ab ſuis corporibus ſluentes imagines ad ſummam aquae
planitiem atque hae ibi commotae efficere videntur infractum remorum
oculis aſpectum. Hoc autem, ſive ſimulacrorum impulſu, ſeu radiorum
ex oculis effuſionibus (uti phyſicis placet) videamus utraque ratione, vi-
detur ita eſſe, uti falſa judicia oculorum habeat aſpectus. Cum ergo
quae ſunt vera falſa videantur, et nonnulla aliter quam ſunt oculis pro-
bentur, non puto oportere eſſe dubium, quin ad locorum naturas aut ne-
ceſſitates, detractiones, aut adjectiones fieri debeant; ſed ita ut nihil in
his operibus deſideretur. Haec autem etiam ingeniorum acuminibus, non
ſolum doctrinis eſſiciuntur. Igitur ſtatuenda eſt primum ratio ſymme-
triarum, a qua ſumatur ſine dubitatione commutatio. Deinde explicetur
operis futuri et locorum imum ſpatium longitudinis et latitudinis, cujus
cum ſemel fuerit conſtituta magnitudo, ſequatur eam proportionis ad de-
corem apparatio, uti non ſit conſiderantibus aſpectus eurythmiae dubius,
de qua quibus rationibus efficiatur, eſt mihi pronunciandum. Primumque
de cavis aedium uti fieri debeant, dicam.