Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
page
|<
<
(122)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div303
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
103
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5700
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
122
"
file
="
158
"
n
="
159
"
rhead
="
Comment. in I Cap. Sphæræ
"/>
ſionis ſit C, linea autẽ perpendiculi in eodẽ corpore notata CD, ſecãs priorem
<
lb
/>
A B, in puncto E, quod aſſerimus centrũ grauitatis indicare. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5701
"
xml:space
="
preserve
">Sic igitur dicũt au
<
lb
/>
ctores illi centrũ totius Vniue@ſi eſſe centrũ grauitat@s terræ & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5702
"
xml:space
="
preserve
">aquæ: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5703
"
xml:space
="
preserve
">quando
<
lb
/>
quidẽ, ut experientia docet, ad illud tendũt, ſuntq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5704
"
xml:space
="
preserve
">d@fformis grauitatis; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5705
"
xml:space
="
preserve
">at cen-
<
lb
/>
trũ magnitudinis terræ aliud eſſe à centro magn@udinis aquæ, immo utrumq;
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5706
"
xml:space
="
preserve
">centrũ magnitudinis tã terræ, quã aquæ diuerſum eſſe poſſe à cẽtro totius mũ
<
lb
/>
di, quod eſt centrum grauitatis, ut uolebat ſecunda opinio, ponens tria centra.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5707
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5708
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">Vervm</
emph
>
hæc reſponſio nulla eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5709
"
xml:space
="
preserve
">Nam tam in terra, quàm in aqua neceſ-
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-158-01
"
xlink:href
="
note-158-01a
"
xml:space
="
preserve
">Confutatio
<
lb
/>
reſpõſionis
<
lb
/>
aucto@um
<
lb
/>
contrariæ
<
lb
/>
ſententiæ.</
note
>
ſario ponendum eſt idem centrum grauitatis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5710
"
xml:space
="
preserve
">magnitudinis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5711
"
xml:space
="
preserve
">Cum igirur in
<
lb
/>
utro que elemento centrum totius Vniuerſi, ad quod nimirum ex omni loco
<
lb
/>
demiſſa feruntur, ut ex ratione probatum relinquitur, centrũ ſit grauitatis, per-
<
lb
/>
ſpicuum euadit, idem eſſe centrum magnitudinis, nempe centrum Vniuerſi, in
<
lb
/>
terra, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5712
"
xml:space
="
preserve
">aqua; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5713
"
xml:space
="
preserve
">ac proinde duo hæc elementa unum globum conſtituere. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5714
"
xml:space
="
preserve
">Quod
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-158-02
"
xlink:href
="
note-158-02a
"
xml:space
="
preserve
">Idem eſſe
<
lb
/>
centrũ gra-
<
lb
/>
uitatis &
<
lb
/>
magnitudi
<
lb
/>
@is tam in
<
lb
/>
terra, quàm
<
lb
/>
in aqua.</
note
>
uero idem ſit centrum grauitatis, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5715
"
xml:space
="
preserve
">magnitudinis in terra, ita demoſtrabimus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5716
"
xml:space
="
preserve
">Pondera, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5717
"
xml:space
="
preserve
">omnia grauia, quæ ex edito loco ad ſuperficiem terræ feruntur, ef
<
lb
/>
ſiciunt ſimiles, ac æquales angulos in ipſa, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5718
"
xml:space
="
preserve
">non ad æquidiſtantiam feruntur,
<
lb
/>
ut ſenſus iudicat, quandoquidem in centro Vniuerſi, quod eſt centrũ grauita-
<
lb
/>
tis, coeunt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5719
"
xml:space
="
preserve
">Igitur unum & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5720
"
xml:space
="
preserve
">idem centrum eſt magnitudinis terræ, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5721
"
xml:space
="
preserve
">grauitatis
<
lb
/>
eiuſdẽ, ſeu Vniuerſi. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5722
"
xml:space
="
preserve
">Antecedens communi experientia eſt comprobatũ, ut ui-
<
lb
/>
dere eſt in perpendiculis, quibus utuntur artifices in conſtru ctionibus ędificio
<
lb
/>
rum, quę nec in hanc, nec in illam @artem flectuntur, ſed ęqualibiter terrę ſu-
<
lb
/>
perficiei iuſiſtunt: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5723
"
xml:space
="
preserve
">Ex quocunq. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5724
"
xml:space
="
preserve
">enim loco demittantur in terram, ſimiles ſem-
<
lb
/>
per, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5725
"
xml:space
="
preserve
">ęquales angulos cum ea conſtituunt, ſuntq́ue ſemper fila illorum per-
<
lb
/>
pendiculorum in diametro cœli & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5726
"
xml:space
="
preserve
">terrę; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5727
"
xml:space
="
preserve
">Aliàs ędificia diu conſiſtere non poſ-
<
lb
/>
ſent. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5728
"
xml:space
="
preserve
">Idem antecedens eſt Ariſtotelis in 2. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5729
"
xml:space
="
preserve
">lib. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5730
"
xml:space
="
preserve
">de cœlo. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5731
"
xml:space
="
preserve
">Conſequentia uero cla-
<
lb
/>
riſſima eſt apud Geometras: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5732
"
xml:space
="
preserve
">Ex oppoſito namque conſequentis infertur op-
<
lb
/>
poſitum antecedentis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5733
"
xml:space
="
preserve
">Sit enim, ſi fieri poteſt, centrum grauitatis, ſiue Vniuer-
<
lb
/>
ſi E, terrę uero centrum magnitudinis ſit aliud, nempe F, feraturq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5734
"
xml:space
="
preserve
">è ſublimi
<
lb
/>
pondus aliquod ad centrum E, totius Vniuerſi per lineam B G E, non autem
<
lb
/>
ad centrũ terræ F. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5735
"
xml:space
="
preserve
">Dico hoc pondus terrę incidens non efficere angulos ęqua
<
lb
/>
les, aut ſimiles cum ſuperficie terræ
<
lb
/>
<
figure
xlink:label
="
fig-158-01
"
xlink:href
="
fig-158-01a
"
number
="
51
">
<
image
file
="
158-01
"
xlink:href
="
http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/158-01
"/>
</
figure
>
ſed prorſus inęquales, diſſimileſue.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5736
"
xml:space
="
preserve
">Ducta enim ſemidiametro terrę F G,
<
lb
/>
protractaque uſque ad H, erunt duo
<
lb
/>
anguli F G D, F G L, ęquales, cum
<
lb
/>
ſint ſemicirculorum ęqualium; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5737
"
xml:space
="
preserve
">& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5738
"
xml:space
="
preserve
">ex
<
lb
/>
conſequenti eadẽ ratione erunt duo
<
lb
/>
anguli exteriores D G H, L G Hęqua
<
lb
/>
les, ut patet, ſi unus angulus alteri ſu-
<
lb
/>
perponeretur. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5739
"
xml:space
="
preserve
">Cõgrueret enim arcus
<
lb
/>
G D, arcui G L, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5740
"
xml:space
="
preserve
">communis eſſer re-
<
lb
/>
cta H F. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5741
"
xml:space
="
preserve
">Cum igitur angulus D G B,
<
lb
/>
minor ſit angulo D G H, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5742
"
xml:space
="
preserve
">angulus
<
lb
/>
B G L maior angulo L G H; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5743
"
xml:space
="
preserve
">erir an-
<
lb
/>
gulus D G B, multis partibus minor
<
lb
/>
angulo B G L. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5744
"
xml:space
="
preserve
">Quocirca pondus per
<
lb
/>
lineam rectam B G E, demiſſu@m non feretur ad angulos ęquales, ſimilesue in
<
lb
/>
ſuperficiem terrę. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5745
"
xml:space
="
preserve
">quod erat demonſtrandum. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5746
"
xml:space
="
preserve
">Idem dices, ſi per lineam </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>