Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb xlink:href="039/01/016.jpg"/>
              cum nullam ejus ſenſibilem imminutionem, vel in altiſſimis montium
                <lb/>
              cacuminibus, obſervare licet. </s>
              <s>Gravitat itaque Luna in Terram:
                <lb/>
              quin & actione mutua, Terra viciſſim in Lunam æqualiter gravitat:
                <lb/>
              id quod abunde quidem confirmatur in hac Philoſophia, ubi agi­
                <lb/>
              tur de Maris æſtu & Æquinoctiorum præceſſione, ab actione tum
                <lb/>
              Lunæ tum Solis in Terram oriundis. </s>
              <s>Hinc & illud tandem edo­
                <lb/>
              cemur, qua nimirum lege vis Gravitatis decreſcat in majoribus a
                <lb/>
              Tellure diſtantiis. </s>
              <s>Nam cum Gravitas non diverſa ſit a Vi cen­
                <lb/>
              tripeta Lunari, hæc vero ſit reciproce proportionalis quadrato
                <lb/>
              diſtantiæ; diminuetur & Gravitas in eadem ratione. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Progrediamur jam ad Planetas reliquos. </s>
              <s>Quoniam revolu­
                <lb/>
              tiones primariorum circa Solem & ſecundariorum circa Jovem &
                <lb/>
              Saturnum ſunt Phænomena generis ejuſdem ac revolutio Lunæ
                <lb/>
              circa Terram, quoniam porro demonſtratum eſt vires centripetas
                <lb/>
              primariorum dirigi verſus centrum Solis, ſecundariorum verſus
                <lb/>
              centra Jovis & Saturni, quemadmodum Lunæ vis centripeta verſus
                <lb/>
              Terræ centrum dirigitur; adhæc, quoniam omnes illæ vires ſunt
                <lb/>
              reciproce ut quadrata diſtantiarum a centris, quemadmodum vis
                <lb/>
              Lunæ eſt ut quadratum diſtantiæ a Terra: concludendum erit
                <lb/>
              eandem eſſe naturam univerſis. </s>
              <s>Itaque ut Luna gravitat in Ter­
                <lb/>
              ram, & Terra viciſſim in Lunam; ſic etiam gravitabunt omnes
                <lb/>
              ſecundarii in primarios ſuos, & primarii viciſſim in ſecundarios;
                <lb/>
              ſic & omnes primarii in Solem, & Sol viciſſim in primarios. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Igitur Sol in Planetas univerſos gravitat & univerſi in Solem. </s>
              <s>
                <lb/>
              Nam ſecundarii dum primarios ſuos comitantur, revolvuntur in­
                <lb/>
              terea circum Solem una cum primariis. </s>
              <s>Eodem itaque argumento,
                <lb/>
              utriuſque generis Planetæ gravitant in Solem, & Sol in ipſos. </s>
              <s>
                <lb/>
              Secundarios vero Planetas in Solem gravitare abunde inſuper
                <lb/>
              conſtat ex inæqualitatibus Lunaribus; quarum accuratiſſimam
                <lb/>
              Theoriam, admiranda ſagacitate patefactam, in tertio hujus Operis
                <lb/>
              libro expoſitam habemus. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Solis virtutem attractivam quoquoverſum propagari ad ingen­
                <lb/>
              tes uſQ.E.D.ſtantias, & ſeſe diffundere ad ſingulas circumjecti ſpa­
                <lb/>
              tii partes, apertiſſime colligi poteſt ex motu Cometarum; qui ab
                <lb/>
              immenſis intervallis profecti feruntur in viciniam Solis, & non­
                <lb/>
              nunquam adeo ad ipſum proxime accedunt ut Globum ejus, in
                <lb/>
              Periheliis ſuis verſantes, tantum non contingere videantur. </s>
              <s>Ho­
                <lb/>
              rum Theoriam ab Aſtronomis antehac fruſtra quæſitam, noſtro
                <lb/>
              tandem ſæculo feliciter inventam & per Obſervationes certiſ­
                <lb/>
              ſime demonſtratam, Præſtantiſſimo noſtro Auctori debemus. </s>
              <s>Patet </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>