Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
140
"/>
imperfectum quod non abſoluitur à quanto. </
s
>
<
s
>Denique talis diuidendi ratio per vniuerſa illa ge
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1074
"/>
<
lb
/>
nera pertinet ſecundum quæ fit propriè motus. </
s
>
<
s
>itaque eſt quiddam commune ad vnum, & per
<
lb
/>
ſuas parteis ad ſingula pro ratione accommodatur. </
s
>
<
s
>Sic ſua diuiſionis eſt ratio ſecundum
<
expan
abbr
="
formã
">formam</
expan
>
<
lb
/>
in quanto, quali, & vbi, neque ab hac diuidendi formula abhorret ipſa ſubſtantia. </
s
>
<
s
>Tertiò ſumi
<
lb
/>
tur, vt aiunt, diuiſio à mora in qua fit motus, quæ planè ortum ducit à certa proportione quæ in
<
lb
/>
ter agens & patiens intercedit ex quo motus celer, aut tardus appellari ſolet. </
s
>
<
s
>credo autem eam
<
lb
/>
propriè tempus eſſe, aut ſaltem ab illo non abſtrahi. </
s
>
<
s
>Poſtremò diuiſio in motu eſt ſucceſsiua
<
lb
/>
contractio diuerſorum graduum, ſiue partium, vt ſolent aliqui dicere, formæ quæ certè tempus
<
lb
/>
non eſt, vt ipſi volunt, atque à tempore ſeparatur, cùm tempus habeat rationem rei perfectæ,
<
lb
/>
itaque certam conſtituit ſpeciem in prædicamento quantitatis: atqui illa contractio cum ſucceſ
<
lb
/>
ſione partium formę imperfectę rei rationem habet, neque propriam vllam per ſe ſpeciem facit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Modi enim rerum, partes, & viæ ad formas ſpeciem non efformant, cùm ab eo conſtituantur cu
<
lb
/>
ius ſunt viæ, partes, & modi; in quibus ſucceſsio iſta numeranda eſt. </
s
>
<
s
>Nam ſpecies ipſa forma
<
lb
/>
completur; habet enim certam denominationem quæ eſt vniuerſa ex forma; ſed poteſtas, mo
<
lb
/>
dus, via, & pars poſſunt aliquid eſſe formæ, neutiquam tamen formæ. </
s
>
<
s
>His ſtantibus ea decernun
<
lb
/>
tur ab ipſis. </
s
>
<
s
>In primis rationem illam diuiſionis quæ priore loco expoſita eſt, non eſſe motui
<
lb
/>
familiarem, quia proficiſcitur à ſubiecto, & eſt per accidens. </
s
>
<
s
>Neque item ſecundam eo quòd
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1075
"/>
<
lb
/>
hæc datur extra motum quem nunc definire inſtituimus: nam datur in generatione ſubſtantiæ
<
lb
/>
quam ſub motu qui tractatur in præſentia,
<
expan
abbr
="
cõtineri
">contineri</
expan
>
negant. </
s
>
<
s
>Negant quoque illam tertiam, quia
<
lb
/>
nihil eſt aliud omnino quàm tempus; hoc autem non conſtituit motum, ſed comitatur, cùm ſit
<
lb
/>
numerus eius, aut affectio,
<
expan
abbr
="
ſpeciesq́
">ſpeciesque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>per ſe ipſam à motu ſeparata. </
s
>
<
s
>Neque enim illi obſtat, quo
<
lb
/>
minus ſit quędam ſpecies abſoluta, quia ſit affectio, quemadmodum obſtabat, ſi modus, aut pars,
<
lb
/>
aut via fuiſſet. </
s
>
<
s
>Ob id, cùm ad præſtandum motum plura requirantur, & ex his interna aliqua,
<
lb
/>
nonnulla externa. </
s
>
<
s
>in externis tempus collocatur. </
s
>
<
s
>Sed vltimam prorſus pertinere dicunt ad mo
<
lb
/>
tum quæ, ſcilicet, eſt partitio per gradus & parteis formæ. </
s
>
<
s
>Ab his tranſeunt ad ea quæ
<
expan
abbr
="
cõſequun-tur
">conſequun
<
lb
/>
tur</
expan
>
ex his, quorum primum ad propoſitam quæſtionem pertinet. </
s
>
<
s
>Cùm enim quæritur genus
<
lb
/>
motus; quantum hîc accipiendum eſt: quoniam motus ita conſideratus, vt contractio ſucceſsi
<
lb
/>
ua diuerſorum graduum continet rationem diuiſionis quæ per ſe ſpectat ad quantum, at cùm
<
lb
/>
quędam res imperfecta ſit, nec ſpeciem proptereà conſtituat. </
s
>
<
s
>ex hoc effici, vt expungatur ali
<
lb
/>
quando è genere quanti; veruntamen ad quantum refertur. </
s
>
<
s
>nam cęteroquin entis ea diuiſio, de
<
lb
/>
qua 3. Phyſ. exponitur, eſt communis rebus perfectis & imperfectis. </
s
>
<
s
>Verumenimuerò, quod
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1076
"/>
<
lb
/>
ſpectat ad reliqua fluxus iſte communiter accipitur, & tam pertinet ad eum qui fit cum ſucceſsio
<
lb
/>
ne, quàm ad eum qui veſtigio temporis obitur quem propriè mutationem vocari dicunt. </
s
>
<
s
>Nan
<
lb
/>
que & generatio motus eſt communiter & fluxus: cùm in ea quoque ſit ratio generalis motus
<
lb
/>
& fluxus, nempe ratio medij, ſubiectum actu, & aliqua repugnantia, ſiue renitentia, quæ
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
<
lb
/>
omnia ad efficiendum motum concurrant neceſſe eſt, licet non compleant ipſum, nec ſpecificè
<
lb
/>
conſtituant: ſed prætereà ſucceſsionis differentia flagitetur per quam propriè motus à mutatio
<
lb
/>
ne propriè dicta ſeparatur. </
s
>
<
s
>Habes igitur omnem D. Thomæ ſententiam, quantum licuit, breui
<
lb
/>
ter expoſitam.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1072
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1073
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1074
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1075
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1076
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Confutatur ſententia Thomiſtarum, & ſeligitur ille motus qui proponitur ad definiendum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>VII
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>ITA defenditur à nonnullis D. Thomæ ſententia. </
s
>
<
s
>Sed eorum pace dicere nunc mihi liceat;
<
lb
/>
multas certè repugnantias inculcat quæ nobis ſunt ob auctoritatem patronorum mox iudi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1077
"/>
<
lb
/>
candę. </
s
>
<
s
>In primis
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
diſtinguitur ſecunda ratio diuiſionis ab vltima: cùm vtraque ratio proponat
<
lb
/>
latitudinem formæ quæ per motum comparatur. </
s
>
<
s
>niſi fortè ſecunda illa abſtrahatur à ſucceſsio
<
lb
/>
ne, & in ea ſolum habeatur ratio terminorum omni conſideratione viæ
<
expan
abbr
="
ſucceſsionisq́
">ſucceſsionisque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ſecluſa.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Sed neque ipſi docent; nec facilè apparet, vt ea partitio poſterior à ſucceſsione ſeparetur; cùm,
<
lb
/>
ſi quilibet terminus ſeorſum concipiatur,
<
expan
abbr
="
rationẽ
">rationem</
expan
>
ſubeat vnius rei
<
expan
abbr
="
cuiuſdã
">cuiuſdam</
expan
>
perfectę, & eiuſmodi,
<
lb
/>
vt ſpeciei vim obtineat. </
s
>
<
s
>Sic & planta, & animal, & homo ſunt abſolutæ ſubſtantiæ, & vnum per
<
lb
/>
ſe ſingula. </
s
>
<
s
>Quòd ſi conferantur hi gradus, vt continent rationem quandam exuperantiæ, &
<
expan
abbr
="
cõ-parationis
">con
<
lb
/>
parationis</
expan
>
, perfectioris, ſcilicet, & imperfectioris; adhuc vt termini ſumuntur & inter ſe diſtin
<
lb
/>
cti proinde nullus hîc locus diuiſioni relinquitur. </
s
>
<
s
>Si verò in iis actus & poteſtas obſeruentur,
<
lb
/>
& quatenus id quod eſt imperfectius à perfectiore poteſt informari, & cùm ſit in potentia, dedu
<
lb
/>
ci ad actum per quandam continuationem, aut non fuit hoc ſine aliqua præfatione ponendum;
<
lb
/>
aut à nobis hactenus concedendum non eſt qui ſucceſsionem quoque in ſubſtantiæ mutatione
<
lb
/>
volumus eſſe. </
s
>
<
s
>Deinde referunt ſecundam ſpeciem diuiſionis ad varia prædicamenta, quartam
<
lb
/>
verò ſolum ad quantum, in
<
expan
abbr
="
eaq́
">eaque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>collocant vniuerſam eſſentiam motus: cùm tamen idem reipſa </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>