Schott, Gaspar, Mechanica hydraulico-pneumatica. Pars I. Mechanicae Hydraulico-pnevmaticae Theoriam continet. , 1657

List of thumbnails

< >
111
111
112
112
113
113
114
114
115
115
116
116
117
117
118
118
119
119
120
120
< >
page |< < of 203 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb xlink:href="051/01/161.jpg" pagenum="130"/>
                <emph type="italics"/>
              duodecies; continebit quadratum pedis quadrata digiti
                <emph.end type="italics"/>
              144.
                <emph type="italics"/>
              ac proinde
                <lb/>
              baſis pedalis baſim digitalem centies quadragies quater continebit, vt
                <lb/>
              diximus in Propoſitione.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg235"/>
              Merſenni
                <lb/>
              obſervatio
                <lb/>
              in tuborum
                <lb/>
              evacuati­
                <lb/>
              one.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="center"/>
              Annotatio II.
                <emph.end type="center"/>
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg236"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s>
                <margin.target id="marg236"/>
                <emph type="italics"/>
              P. Pauli Ca­
                <lb/>
              ſati dubita­
                <lb/>
              tio contra
                <lb/>
              Merſenni
                <lb/>
              obſervatio­
                <lb/>
              nem.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>
                <emph type="italics"/>
              ACutiſſimè notavit hîc P.Paulus Caſatus in cenſura huius Operis, poſ­
                <lb/>
              ſe dubitari de veritate huius Propoſitionis
                <emph.end type="italics"/>
              14.
                <emph type="italics"/>
              & poſſe aliquem ſuſpi­
                <lb/>
              cari, an experimentum allatum à Merſenno ſit in gratiam Propoſitionis
                <lb/>
              confictum.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s>Ratio dubitandi eſt,
                <emph type="italics"/>
              inquit,
                <emph.end type="italics"/>
              quia quo tempore par­
                <lb/>
              vulus tubus AB exhauritur, ex maiori tubo ABCD effluit maior
                <lb/>
              aquæ quantitas eodem tempore, quia ſcilicet effluit in progreſſu
                <lb/>
              maiori velocitate ex maiori, quàm ex minori: nam in majore
                <lb/>
              tubo eſt maius aquæ perpendiculum in progreſſu. </s>
              <s>Fac enim in
                <lb/>
              minori deſcendiſſe ſemiſſem; aquæ altitudo eſt ſolùm dimidia
                <lb/>
              totius altitudinis: fac ex majori eodem tempore deſcendiſſe æ­
                <lb/>
              qualem aquam, hoc eſt (quia maior ad minorem eſt ut 9. ad 1.)
                <lb/>
              (1/18) totius aquæ; ergo remanet altitudo aquæ in majori (17/18) totius
                <lb/>
              altitudinis; ergo plus aquæ effluet vbi maior eſt velocitas ratione
                <lb/>
              maioris perpendiculi. </s>
              <s>Debet igitur hæc ratio conciliari cum
                <lb/>
              experimento; & opus eſſet oſtendere, quomodo, licet id veri­
                <lb/>
              ficetur in priotibus cylindrulis aquæ effluentibus, tamen maior
                <lb/>
              illa velocitas priorum compenſentur maiori tarditate poſterio­
                <lb/>
              rum qui habent minus perpendiculum. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Hocidem dicitur de Propoſitione 16, in qua conſideratur
                <lb/>
              columna vt duodecupla minoris, nulla habita ratione quòd in
                <lb/>
              progreſſu deſcenſus fiunt altitudines valde inæquales: neque vi­
                <lb/>
              detur valere illa argumentatio, facta præciſione per intellectum;
                <lb/>
              nam ſermo eſt de re prout à parte rei. </s>
              <s>
                <emph type="italics"/>
              Hæc P. Caſatus. </s>
              <s>Nolui ego
                <lb/>
              in dubium revocare experimentum Merſenni, quoniam id nefas exiſti­
                <lb/>
              mavi; nec experimenti cauſam indagare, ac multò minùs demonſtra­
                <lb/>
              tionem afferre, quoniam id ad propoſitum meum nihil conducit. </s>
              <s>
                <lb/>
              Ratio tamen huius rei ſine dubio refundenda eſt in illam,
                <lb/>
              quam ipſemet Caſatus inſinuavit.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>