Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
121 69
122 70
123 71
124 72
125 73
126 74
127 75
128 76
129 77
130 78
131 79
132 80
133 81
134 82
135 83
136 84
137 85
138 86
139 87
140 88
141 89
142 90
143 91
144 92
145 93
146 94
147 95
148 96
149 97
150 98
< >
page |< < (109) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="109" file="0161" n="161" rhead="PARS SECUNDA."/>
            ſtantiæ AL limitis non cohæſionis figuræ I; </s>
            <s xml:space="preserve">ſecundus diſtantiæ
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0161-01" xlink:href="note-0161-01a" xml:space="preserve">Fig. I.
                <lb/>
              33.</note>
            AN limitis cohæſionis; </s>
            <s xml:space="preserve">tertius diſtantiæ AP limitis iterum non
              <lb/>
            cohæſionis, & </s>
            <s xml:space="preserve">primo quidem collocetur C aliquanto ultra pe-
              <lb/>
            rimetrum mediam F'E'O'H': </s>
            <s xml:space="preserve">erunt AC, BC majores, quam
              <lb/>
            ſi eſſent in perimetro, adeoque in fig. </s>
            <s xml:space="preserve">I factis A u, A z ma-
              <lb/>
            joribus, quam eſſent prius, decreſcet repulſio zt, creſcet attra-
              <lb/>
            ctio u y; </s>
            <s xml:space="preserve">ac proinde hic in parallelogrammo LC MI erit at-
              <lb/>
            tractio CL major, quam repulſio CM, & </s>
            <s xml:space="preserve">idcirco accedet di-
              <lb/>
            rectio diagonalis CI magis ad CL, quam ad CM, & </s>
            <s xml:space="preserve">infle-
              <lb/>
            ctetur introrſum verſus perimetrum mediam. </s>
            <s xml:space="preserve">Contra vero ſi
              <lb/>
            C' ſit intra perimetrum mediam, factis BC', AC' minoribus,
              <lb/>
            quam ſi eſſent in perimetro media; </s>
            <s xml:space="preserve">creſcet repulſio C'M', & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            decreſcet attractio C'L', adeoque directio C'I' accedet magis
              <lb/>
            ad priorem C'M', quam ad poſteriorem C'L', & </s>
            <s xml:space="preserve">vis dirigetur
              <lb/>
            extrorſum verſus eandem mediam perimetrum. </s>
            <s xml:space="preserve">Contrarium
              <lb/>
            autem accideret ob rationem omnino ſimilem in vicinia primæ,
              <lb/>
            vel tertiæ perimetri: </s>
            <s xml:space="preserve">atque inde patet, quod fuerat propoſitum.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">236. </s>
            <s xml:space="preserve">Quoniam arcus hinc, & </s>
            <s xml:space="preserve">inde a quovis limite non ſunt
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0161-02" xlink:href="note-0161-02a" xml:space="preserve">Alias curvas
                <lb/>
              ellipſibus ſub-
                <lb/>
              ſtituendas: am.
                <lb/>
              pla problema-
                <lb/>
              tum ſeges, ſed
                <lb/>
              minus utilis:
                <lb/>
              immenſa com-
                <lb/>
              binationum va-
                <lb/>
              rietas.</note>
            prorſus æquales; </s>
            <s xml:space="preserve">quanquam, ut ſupra obſervavimus num. </s>
            <s xml:space="preserve">184,
              <lb/>
            exigui arcus ordinatas ad ſenſum æquales hinc, & </s>
            <s xml:space="preserve">inde habere
              <lb/>
            debeant; </s>
            <s xml:space="preserve">curva, per cujus tangentem perpetuo dirigatur vis,
              <lb/>
            licet in exigua eccentricitate debeat eſſe ad ſenſum ellipſis, ta-
              <lb/>
            men nec in iis erit ellipſis accurate, nec in eccentricitatibus ma-
              <lb/>
            joribus ad ellipſes multum accedet. </s>
            <s xml:space="preserve">Erunt tamen ſemper ali-
              <lb/>
            quæ curvæ, quæ determinent continuam directionem virium,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">curvæ etiam, quæ trajectoriam deſcribendam definiant, ha-
              <lb/>
            bita quoque ratione vis centrifugæ: </s>
            <s xml:space="preserve">atque hic quidem uberrima
              <lb/>
            ſeges ſuccreſcit problematum Geometriæ, & </s>
            <s xml:space="preserve">Analyſi exercen-
              <lb/>
            dæ aptiſſimorum; </s>
            <s xml:space="preserve">ſed omnem ego quidem ejuſmodi perquiſi-
              <lb/>
            tionem omittam, cujus nimirum ad Theoriæ applicationem
              <lb/>
            uſus mihi idoneus occurrit nullus; </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">quæ huc uſque vidi-
              <lb/>
            mus, abunde ſunt ad oſtendendam elegantem ſane analogiam
              <lb/>
            alternationis in directione virium agentium in latus, cum vi-
              <lb/>
            ribus primigeniis ſimplicibus, ac harum limitum cum illa-
              <lb/>
            rum limitibus, & </s>
            <s xml:space="preserve">ad ingerendam animo ſemper magis ca-
              <lb/>
            ſuum, & </s>
            <s xml:space="preserve">combinationum diverſarum ubertatem tantam in ſo-
              <lb/>
            Io etiam trium punctorum ſyſtemate ſimpliciſſimo; </s>
            <s xml:space="preserve">unde con-
              <lb/>
            jectare liceat, quid futurum ſit, ubi immenſus quidam puncto-
              <lb/>
            rum numerus coaleſcat in maſſulas conſtituentes omnem hanc
              <lb/>
            uſque adeo inter ſe diverſorum corporum multitudinem ſane
              <lb/>
            immenſam.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">237. </s>
            <s xml:space="preserve">At præterea eſt & </s>
            <s xml:space="preserve">alius inſignis, ac magis deter-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0161-03" xlink:href="note-0161-03a" xml:space="preserve">Converſio t
                <gap/>
              -
                <lb/>
              tius ſyſtematis
                <lb/>
              illæſi: impul-
                <lb/>
              ſu per perime-
                <lb/>
              trum ellipſeos
                <lb/>
              oſcillatio: idea
                <lb/>
              liquationis, &
                <lb/>
              conglaciatio-
                <lb/>
              nis.</note>
            minatus fructus, quem ex ejuſmodi contemplationibus cape-
              <lb/>
            re poſſumus, uſui futurus etiam in applicatione Theoriæ ad
              <lb/>
            Phyſicam. </s>
            <s xml:space="preserve">Si nimirum duo puncta A, & </s>
            <s xml:space="preserve">B ſint in diſtan-
              <lb/>
            tia limitis cohæſionis ſatis validi, & </s>
            <s xml:space="preserve">punctum tertium colloca-
              <lb/>
            tum in vertice axis conjugati in E diſtantiam a reliquis habeat,
              <lb/>
            quam habet limes itidem cohæſionis ſatis validus; </s>
            <s xml:space="preserve">poterit </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>