Clavius, Christoph, Gnomonices libri octo, in quibus non solum horologiorum solariu[m], sed aliarum quo[quam] rerum, quae ex gnomonis umbra cognosci possunt, descriptiones geometricè demonstrantur

Page concordance

< >
Scan Original
151 131
152 132
153 133
154 134
155 135
156 136
157 137
158 138
159 139
160 140
161 141
162 142
163 143
164 144
165 145
166 146
167 147
168 148
169 149
170 150
171 151
172 152
173 153
174 154
175 155
176 156
177 157
178 158
179 159
180 160
< >
page |< < (141) of 677 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="it" type="free">
        <div xml:id="echoid-div501" type="section" level="1" n="140">
          <pb o="141" file="0161" n="161"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div502" type="section" level="1" n="141">
          <head xml:id="echoid-head144" xml:space="preserve">GNOMONICES
            <lb/>
          LIBER SECVNDVS.</head>
          <figure number="118">
            <image file="0161-01" xlink:href="http://echo.mpiwg-berlin.mpg.de/zogilib?fn=/permanent/library/xxxxxxxx/figures/0161-01"/>
          </figure>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div503" type="section" level="1" n="142">
          <head xml:id="echoid-head145" xml:space="preserve">AVCTORE
            <lb/>
          CHRISTOPHORO CLAVIO BAMBER GENSI SOCIETATIS IESV.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s9081" xml:space="preserve">PRAEMISSIS ſuperiore libro theorematibus varijs, ac
              <lb/>
            problematibus, quæ vel neceſſaria, vel vtilia fore iudicaui-
              <lb/>
            mus, vt eſſent veluti baſis, ac fundamentum omnium demon
              <lb/>
            ſtrationum, quas ad horologiorum deſcriptiones adhibituri
              <lb/>
            ſumus, aggrediemur iam ſecundo hoc libro ad deſcriptionein
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0161-02" xlink:href="note-0161-02a" xml:space="preserve">20</note>
            horologiorum, quæ in ſuperficiebus planis ſolent depingi: </s>
            <s xml:id="echoid-s9082" xml:space="preserve">In
              <lb/>
            quarum ſingulis, quæ quidem multæ ſunt, vt in principio dixi-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0161-03" xlink:href="note-0161-03a" xml:space="preserve">Quid in ſingu-
                <lb/>
              lis planis horo-
                <lb/>
              logiorũ deſcri-
                <lb/>
              batur in hoc e
                <unsure/>
              -
                <lb/>
              per@.</note>
            mus, non ſolum horas (quod cæteri fere omnes ſcriptores tan
              <lb/>
            tum fecerunt) deſcribemus, ſed vt, quoad eius fieri poteſt, no-
              <lb/>
            ſtra hæc Gnomonica reddatur quàm abſolutiſſima, duodecim problemata demon-
              <lb/>
            ſtrabimus, quibus explicentur, quæcunque ferme ex gnomonis vmbra cognoſci
              <lb/>
            poſſe videantur, hoc ſemper ordine, qui ſequitur, ſeruato.</s>
            <s xml:id="echoid-s9083" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s9084" xml:space="preserve">PRIMVM docebimus, quanam ratione in plano propoſito quocunque borologiũ Aſtro
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0161-04" xlink:href="note-0161-04a" xml:space="preserve">Horæ à mer.
                <lb/>
              uel med. noc.</note>
            nomicum, continens nimirum lineas horarum à meridie, vel media nocte (quæ nihil ſunt
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0161-05" xlink:href="note-0161-05a" xml:space="preserve">30</note>
            aliud, quàm communes ſectiones plani horologij, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9085" xml:space="preserve">circulorum maximorum, qui per po-
              <lb/>
            los mundi ducuntur, diuidunt{q́ue} Aequatorem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9086" xml:space="preserve">reliquos parallelos, in 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s9087" xml:space="preserve">partes
              <lb/>
            æquales) deſcribatur.</s>
            <s xml:id="echoid-s9088" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s9089" xml:space="preserve">DEINDE, quaratione in eodem plano paralleliper initia ſignorum Zodiaci, vel
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0161-06" xlink:href="note-0161-06a" xml:space="preserve">Paralleli, ſiue
                <lb/>
              arcus ſignorum
                <lb/>
              Zodiaci.</note>
            per quę cunque alia puncta tranſeuntes delineentur, trademus: </s>
            <s xml:id="echoid-s9090" xml:space="preserve">qui quidem paralleli ab artificibus arcus
              <lb/>
            ſignorum dicuntur, ſunt{q́ue} in plano dato vel circuli, vel parabolę, vel hyperbolæ, vel Ellipſes, nempe ſe-
              <lb/>
            ctiones communes plani horologij, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9091" xml:space="preserve">ſuperficierum conicarum, quarum baſes ſunt dicti paralleli ſignorũ
              <lb/>
            Zodiaci, vertex autem centrum mundi, excepto parallelo per principia ♈, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9092" xml:space="preserve">♎, ducto, qui cum ab
              <lb/>
            Aequatore non differat, efficit lineam rectam in plano propoſito, vt libro ſuperiore demonſtr auimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s9093" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s9094" xml:space="preserve">POSTEA deſcribemus in eodem plano parallelos arcuum diurnorum, qui ſunt quidem & </s>
            <s xml:id="echoid-s9095" xml:space="preserve">ipſi
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0161-07" xlink:href="note-0161-07a" xml:space="preserve">40</note>
              <note position="right" xlink:label="note-0161-08" xlink:href="note-0161-08a" xml:space="preserve">Paralleii arcu@
                <lb/>
              diurnorum.</note>
            paralleli à punctis Zodiaci ad motum primi mobilis deſcripti, non tamen neceſſario per initia ſignorum
              <lb/>
            ducuntur, quamuis hoc poſſit aliquando contingere, ſed per illa puncta Eclipticæ, in quibus Sol exiſtens
              <lb/>
            efficit diem datarum horarum, vt 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s9096" xml:space="preserve">vel 13. </s>
            <s xml:id="echoid-s9097" xml:space="preserve">vel 9. </s>
            <s xml:id="echoid-s9098" xml:space="preserve">vel 8. </s>
            <s xml:id="echoid-s9099" xml:space="preserve">vel denique quotcunque quis voluerit, dummo
              <lb/>
            do numerum 24. </s>
            <s xml:id="echoid-s9100" xml:space="preserve">horarum non ſuperent. </s>
            <s xml:id="echoid-s9101" xml:space="preserve">Sunt autem hi quoque paralleli in propoſito plano vel cir culi,
              <lb/>
            vel parabolæ, vel hyperbolæ, vel ellipſes, excepto parallelo horarum 12. </s>
            <s xml:id="echoid-s9102" xml:space="preserve">qui cum ſit Aequator ipſe, effi-
              <lb/>
            cit in horologij plano lineam rectam, vt diximus.</s>
            <s xml:id="echoid-s9103" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s9104" xml:space="preserve">RVRSVS in quarto problemate circulos Verticales, quos Azimuth dicunt, id eſt, communes ſe-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0161-09" xlink:href="note-0161-09a" xml:space="preserve">Verticales cir-
                <lb/>
              euli.</note>
            ctiones plani horologij, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9105" xml:space="preserve">Verticalium circulorum, in eodem plano depingemus.</s>
            <s xml:id="echoid-s9106" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s9107" xml:space="preserve">IN quinto autem problemate collocabimus in eodem dato plano parallelos Horizontis, quos Almu-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0161-10" xlink:href="note-0161-10a" xml:space="preserve">Paralleli Hori
                <lb/>
              zontis, quos Al
                <lb/>
              mucãtarath di-
                <lb/>
              cunt.</note>
            cantarath vocant, qui in plano propoſito (vt de parallelis ſignorum Zodiaci, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9108" xml:space="preserve">arcuum diurnorum di-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0161-11" xlink:href="note-0161-11a" xml:space="preserve">50</note>
            ctum eſt) ſunt communes ſectiones plani horologij, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9109" xml:space="preserve">conicarum ſuperficierum, quarum baſes ſunt dicti
              <lb/>
            paralleli Horizontis, vertex autem centrum mundi, nimirum vel circuli, vel parabolæ, vel hyperbolæ,
              <lb/>
            vel ellipſes, excepto Horizonte, qui cum ſit circulus maximus, rectam lineam in plano efficit.</s>
            <s xml:id="echoid-s9110" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s9111" xml:space="preserve">PROBLEMA ſextum continebit in plano eodem deſcriptionem circulorum Meridianorum to-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0161-12" xlink:href="note-0161-12a" xml:space="preserve">Meridiani cir-
                <lb/>
              culi.</note>
            tius mundi, qui ſunt in plano lineæ rectæ inſtar linearum horarum à meridie, vel media nocte.</s>
            <s xml:id="echoid-s9112" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s9113" xml:space="preserve">SEPTIMVM autem problema exhibebit lineamenta parallelorum ciuitatum, ſiue circulos la-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0161-13" xlink:href="note-0161-13a" xml:space="preserve">Paralleli latitu
                <lb/>
              dinum, ſeu ciui
                <lb/>
              tatum.</note>
            titudinum, in eodem plano, qui videlicet per locorum vertices ducuntur, efficiunt{q́ue} in plano horologij
              <lb/>
            vel circulos, vel parabolas, vel hyperbolas, vel Ellipſes, vt paralleli ſignorum Zodiaci, vel arcuum
              <lb/>
            diurnorum.</s>
            <s xml:id="echoid-s9114" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s9115" xml:space="preserve">AD hæc, in octauo problemate deſignabimus domos cęleſtes, id eſt, lineas rectas, quę ſunt communes
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0161-14" xlink:href="note-0161-14a" xml:space="preserve">Domus c@@@-
                <lb/>
              ſtes.</note>
            ſectiones plani horologij, & </s>
            <s xml:id="echoid-s9116" xml:space="preserve">circulorum cæleſtium domorum tam ſecundum doctrinam Ioan. </s>
            <s xml:id="echoid-s9117" xml:space="preserve">Regiom. </s>
            <s xml:id="echoid-s9118" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>