Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686
page |< < (149) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div19" type="section" level="1" n="16">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4523" xml:space="preserve">
              <pb o="149" file="0161" n="161" rhead="De his quæ Virtute Calida dicuntur."/>
            eruperit. </s>
            <s xml:id="echoid-s4524" xml:space="preserve">Mihi verò nihil negotij faceſſit, quod tenuiſſimæ ſint in
              <lb/>
            ſilice, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4525" xml:space="preserve">in ferro, illæ anguſtiæ, ſcintillæ autem tot & </s>
            <s xml:id="echoid-s4526" xml:space="preserve">tantę ap-
              <lb/>
            pareant, vt videantur, non potuiſſe tantillo ſpatio comprehen-
              <lb/>
            di: </s>
            <s xml:id="echoid-s4527" xml:space="preserve">propterea enim tantâ velocitate exiliunt, quia ibi per vim
              <lb/>
            congeſti detinebantur igniculi, qui libertatem nacti dum ſe celer-
              <lb/>
            rimè agitant, maiorem ſui ſpeciem noſtris oculis ingerunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s4528" xml:space="preserve">quem-
              <lb/>
            admodum titio ſi velociter moueatur, modò rectam regulam igni-
              <lb/>
            tam, modò circularem, modò ellipticam zonam ſui ſpecie in oculo
              <lb/>
            æmulatur, prout rectâ, aut in orbem mouetur.</s>
            <s xml:id="echoid-s4529" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4530" xml:space="preserve">Maur. </s>
            <s xml:id="echoid-s4531" xml:space="preserve">Aptiſſimâ argumentatione, in re cœteroqui per ſe ſatis
              <lb/>
            perſpicuâ, vſus mihi videris, Gradonice, ad ſtatuendos inquili-
              <lb/>
            nos in ſilice & </s>
            <s xml:id="echoid-s4532" xml:space="preserve">in chalybe igniculos, antequam ex colliſione erum-
              <lb/>
            pant: </s>
            <s xml:id="echoid-s4533" xml:space="preserve">dum enim gigneretur lapis, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4534" xml:space="preserve">potiſſimùm ex Sale, Terra, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4535" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Sulphure, congruo humore atque ſpiritu permiſtis, concreſceret,
              <lb/>
            particulæ aliquæ ſulphureæ, quaſi illius permiſtionis reliquiæ, in-
              <lb/>
            tercluſæ auolare nequinerunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s4536" xml:space="preserve">ibique tandiu concluſæ detinentur,
              <lb/>
            quàm effracto ex colliſione repagulo proſilire valeant. </s>
            <s xml:id="echoid-s4537" xml:space="preserve">In chalybe
              <lb/>
            quoquè, quia candens ferrum igne imbutum non ſponte ſuâ re-
              <lb/>
            frigeſcere permittitur, vt, qua viâ ingreſſi ſunt, eâdem euadant
              <lb/>
            igniculi, ſed in aquâ extinguitur, ideò illi ſe ad interiora reci-
              <lb/>
            pientes confertim in cauernulis conſtipantur, vnde & </s>
            <s xml:id="echoid-s4538" xml:space="preserve">diffractæ
              <lb/>
            chalybeæ laminæ granoſæ apparent. </s>
            <s xml:id="echoid-s4539" xml:space="preserve">Hi tamen igniculi in poris la-
              <lb/>
            titantes atque incluſi, qui ſolâ percuſſione eliciuntur, non ſatis
              <lb/>
            eſſe videntur, vt ſilex & </s>
            <s xml:id="echoid-s4540" xml:space="preserve">chalybs Virtute calidi dicantur: </s>
            <s xml:id="echoid-s4541" xml:space="preserve">Siqui-
              <lb/>
            dem cum Galeno Medici non ignobiles ferrum inter frigida & </s>
            <s xml:id="echoid-s4542" xml:space="preserve">ſic-
              <lb/>
            ca recenſent. </s>
            <s xml:id="echoid-s4543" xml:space="preserve">Quod ſi ferrum in eorum, quæ Virtute calida ſunt,
              <lb/>
            numerum referre malueris, cum calidam temperationem indicare
              <lb/>
            videatur facultas, qua ſuperfluos ventriculi humores abſumit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4544" xml:space="preserve">
              <lb/>
            contumaces obſtructiones reſerat, id tribuendum erit non ſcintil-
              <lb/>
            lis, quæ nullæ ſunt in minutiſſimâ ſcobe chalybis, ſed particulis
              <lb/>
            ſulphureis, quibus ferri natura conſtat ita ex artis præcepto præ-
              <lb/>
            paratis, vt animalis calor illas excitare valeat, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4545" xml:space="preserve">extimulare in
              <lb/>
            motum. </s>
            <s xml:id="echoid-s4546" xml:space="preserve">Sulphur autem ferro ineſſe deprehendet, qui Aquam
              <lb/>
            Fortem, aut Spiritum Vitrioli ſcobi ferri affuderit, materia enim
              <lb/>
            incaleſcet, aut etiam flammam concipiet graueolentem; </s>
            <s xml:id="echoid-s4547" xml:space="preserve">cuius
              <lb/>
            odoris cauſa non niſi ſulphuri adſcribenda eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s4548" xml:space="preserve">Sulphur verò cum
              <lb/>
            particulis ſalinis (cuiuſmodi reperiuntur in Aquâ Forti, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4549" xml:space="preserve">in Spi-
              <lb/>
            ritu Vitrioli) commiſtum acuitur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4550" xml:space="preserve">vim habet maiorem </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>