Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
Scan
Original
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 420
421 - 450
451 - 480
481 - 510
511 - 540
541 - 570
571 - 600
601 - 630
631 - 660
661 - 690
691 - 720
721 - 750
751 - 780
781 - 810
811 - 840
841 - 870
871 - 900
901 - 930
931 - 960
961 - 990
991 - 1020
1021 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
141
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1078
"/>
<
lb
/>
ſit modus vtriuſque diuiſionis; nempe ſecundum latitudinem formæ. </
s
>
<
s
>Præterquàm quòd effi
<
lb
/>
ceretur, vt motus eſſet in primo modo
<
expan
abbr
="
dicẽdi
">dicendi</
expan
>
per ſe quantus: veruntamen ab Ariſtotele cenſetur
<
lb
/>
quantus eſſe per accidens. </
s
>
<
s
>Neque id ſufficit quod aiunt, motum arceri à quanto, quia ſit res quę
<
lb
/>
dam imperfecta. </
s
>
<
s
>Tùm quia motus quidam naturalis eſt perfectio rei mobilis, vt in cęlo conuer
<
lb
/>
ſio cuius item vita & immortalitas exiſtimatur. </
s
>
<
s
>
<
emph
type
="
sup
"/>
a
<
emph.end
type
="
sup
"/>
At verò, ſi audiant motum eſſe rem quandam
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1079
"/>
<
lb
/>
imperfectam, quia quiſque ſit progreſſus ad formam, & conuerſionem hoc quoque modo im
<
lb
/>
perfectam eſſe profiteantur;
<
expan
abbr
="
ideoq́
">ideoque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>non eſſe propriè quantum. </
s
>
<
s
>opponam ego nihil id prohibere,
<
lb
/>
quominus ſit abſolutè quantum. </
s
>
<
s
>Nam quicquid habet imperfectionis, non ex quantitate, profi
<
lb
/>
ciſcitur, ſed ex aliis prædicamentis ſecundum quę fit motus. </
s
>
<
s
>Nam, ſiquid habet imperfectionis
<
lb
/>
in genere quantitatis, ideſt, aut ſolius incrementi qui eſt motus ſecundum quantum, non motus
<
lb
/>
communiter, aut quòd in ſucceſsione poſitus eſt, nec permanet: attamen nouimus ſucceſsiuum
<
lb
/>
eſſe differentiam quanti, & ſucceſsiua vt quanti ſpecies haberi, & ſimpliciter quanta nuncupari.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Quamobrem imperfectum quid erit ad cętera prædicamenta, vt generatio ſubſtantia imperfe
<
lb
/>
cta, itidem audio, imperfecta quantitas, & alteratio qualitas imperfecta, & latio vbi
<
expan
abbr
="
imperfectũ
">imperfectum</
expan
>
:
<
lb
/>
ſed quòd motus ſimpliciter ſit quantitas imperfecta, nequaquam. </
s
>
<
s
>Accedit eodem, quòd in omni
<
lb
/>
motu ſemper eſt aliquid quod factum eſt;
<
emph
type
="
sup
"/>
b
<
emph.end
type
="
sup
"/>
quapropter eius merito quod factum eſt, ſaltem in
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1080
"/>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1081
"/>
<
lb
/>
accidentibus nominationem ſimpliciter à ſuo prædicamento accipiet, vt quanuis ſit calidum in
<
lb
/>
quinto gradu, & adhuc promoueri poſsit, calidum dicetur, & id multo magis in quantitate eue
<
lb
/>
niet, quò quantitas in infinitum minui poteſt propria ratione conſeruata. </
s
>
<
s
>Nam quicquid poni
<
lb
/>
tur vltra certos terminos, tollit quidem rationem ſubſtantiæ vt carnis & oſsis, ſed non rationem
<
lb
/>
quantitatis. </
s
>
<
s
>Tertiò diſtinguunt motum communiter in ſucceſsiuum & momentaneum, & dum
<
lb
/>
reddunt rationem, cur etiam momentaneus dicatur motus, afferunt omnes cauſſas quibus intro
<
lb
/>
ducitur tempus. </
s
>
<
s
>Vnde enim obſecrò tempus aliunde quàm à reſiſtentia, & ab actu ſubiecti quod
<
lb
/>
habet formam oppoſitam? </
s
>
<
s
>& vnde'nam ratio & diſtinctio motus propriè dicti ex illorum placi
<
lb
/>
tis, quam ex tempore? </
s
>
<
s
>& tamen illi faciunt ſubiectum momentaneæ mutationis, & reſiſtentiam,
<
lb
/>
atque item fluxum illi tribuunt, quæ ſunt omnia cauſſa temporis. </
s
>
<
s
>Adde etiam quòd in genera
<
lb
/>
tione ſubiectum in actu, aut ponendum non eſt; cùm fiat ea mutatio ex eo quod eſt in potentia
<
lb
/>
& non eſt per ſe, & proptereà diſtinguatur ab aliis mutationibus, aut, ſi in actu eſt, cur non fit in
<
lb
/>
tempore propter oppoſitionem formarum? </
s
>
<
s
>Quin etiam non temere danda eſt illa diſtinctio in
<
lb
/>
ter motum & mutationem, quòd mutatio ſit momentanea, motus verò fiat in tempore:
<
expan
abbr
="
ſiquidẽ
">ſiquidem</
expan
>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1082
"/>
<
lb
/>
alia magis propria
<
emph
type
="
sup
"/>
c
<
emph.end
type
="
sup
"/>
ſuccurrat, videlicet, quia mutatio ſit inter terminos priuatiuè oppoſitos.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>
<
arrow.to.target
n
="
marg1083
"/>
<
lb
/>
Iterum vbi concedunt mutationem vniuersè habere ſubiectum in actu & reſiſtentiam. </
s
>
<
s
>quid de
<
lb
/>
illuminatione dicendum eſt, & generatim de illis mutationibus quæ afferunt perfectionem? </
s
>
<
s
>ibi
<
lb
/>
enim adeſt ſola priuatio ſine contrario & ſine vlla prorſus reſiſtentia, quorum beneficio tempo
<
lb
/>
ris puncto fiunt. </
s
>
<
s
>Nam, quòd iſtiuſmodi tranſmutationes in tempore breuiſsimo, & quod ſenſum
<
lb
/>
fugiat, obeantur, ægrè conceſſerim. </
s
>
<
s
>Prętereà quomodo cogitatur fluxus ſine priori & poſteriori?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>ſi enim ſimul fit mutatio tota, in eo quòd ſimul fit, vt ſi vndequaque fiat veluti conglaciatio, ſi
<
lb
/>
etiam quòd forma ſubitò accedat; ea ſanè fluxus non eſt. </
s
>
<
s
>Si minus: ergo ibi prius & poſterius.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Quanquam illuminatio & reliquę mutationes, id genus, vel Ariſtotele auctore, ſunt habitudines
<
lb
/>
quædam agentis & formæ ad ſubiectum in quibus hoc poſt hoc ſolum adeſt, & nullus omnino
<
lb
/>
fluxus. </
s
>
<
s
>Mitto nunc, quòd tempus ſpeciem per ſe faciat, quia ſit res quædam perfecta, nec via,
<
lb
/>
pars, aut modus, cùm ſic definiatur. </
s
>
<
s
>Numerus motus ſecundum prius & poſterius, in qua de
<
lb
/>
ſcriptione liquet tempus eſſe alicuius, neque rem abſolutam, & ſimpliciter, ſed
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
aliquo modo,
<
lb
/>
quòd ſi id quod ſpeciem facturum eſt, abſolutum ſit, oportet; profectò tempus per ſe ſpeciem
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1084
"/>
<
lb
/>
non efficiet. </
s
>
<
s
>Inſuper nihil dicunt de actione, perpeſsione, & habitudine cum quibus iuncta mo
<
lb
/>
tus eſſentia videtur. </
s
>
<
s
>Sed certè illud vnum lapſus omnis in cauſſa fuit, quòd eos latuit poteſtas eo
<
lb
/>
rum communium quæ ſunt ad vnum. </
s
>
<
s
>Proinde ſcire licet. </
s
>
<
s
>Motum primò, ſiue mutationem
<
lb
/>
voces. </
s
>
<
s
>Phyſ. 3. definiri quæ tamen ſpeciatim ſumitur. </
s
>
<
s
>non ſanè, vt ſignificet hoc poſt hoc, quæ
<
lb
/>
ſubita eſſe poteſt: ſed tranſitum & progreſſum ab vno termino ad alterum qui in iis quæ per ſe
<
lb
/>
mouentur, in tempore fit, vt infrà etiam pluribus oſtendemus: & cùm è mutationibus quædam
<
lb
/>
per ſe ſint, nonnullæ per accidens quæ ſolent conſequi motum per ſe, & ſunt potius habitudines
<
lb
/>
quàm motus, velut illumina & viſio; addimus etiam ab hac definitione ſeiungi mutationes per
<
lb
/>
accidens. </
s
>
<
s
>Atqui mutationum per ſe primum locum ſibi vendicat motus qui eſt ad locum; etiam
<
lb
/>
hunc præcęteris definitum fuiſſe dicimus. </
s
>
<
s
>in hoc autem primùm
<
expan
abbr
="
potiſsimeq́
">potiſsimeque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ineſt vniuerſa ratio
<
lb
/>
ſucceſsionis, in reliquis verò cum ordine quodam: ſicut etiam ordinatè in illis ineſt ratio diuiſio
<
lb
/>
nis, in eo quidem qui eſt ad locum, primo, & deinceps in aliis. </
s
>
<
s
>Ob id exponendum erit de ratione
<
lb
/>
diuiſionis, quę ineſt in eo motu, ſi diligenter aſſequi velimus, vt ea pertineat ad alios motus. </
s
>
<
s
>Tùm
<
lb
/>
deinde, quoniam per ſe eſt actus quidam imperfectus, & adhuc ab efficiente pendens, & in ſub
<
lb
/>
iecto quodam exercetur: ſi velimus etiam ritè explicare genus ipſius motus, expediendum item </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>