Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007303
">
<
pb
pagenum
="
513
"
xlink:href
="
016/01/162.jpg
"/>
inquit enim: Pamphyla Platis filia in Cô
<
lb
/>
inſula, prima docuit veſtes bombycinas te
<
lb
/>
xere, ex filo quod à bombyce fit. </
s
>
<
s
id
="
s.007304
">Naſcitur
<
lb
/>
hoc animal verme ſui generis, quod cornua
<
lb
/>
habet, inde ex illo eruca, pòſt bombyx, inde
<
lb
/>
necydalus, ſpatio ſemeſtri, abſoluta tota hac
<
lb
/>
mutatione. </
s
>
<
s
id
="
s.007305
">Eſt autem papilioni ſimile, ſed
<
lb
/>
oua edit congreſſi maſculi fœminæque: nec
<
lb
/>
edit interim quicquam, ſed ouis editis ta
<
lb
/>
beſcit. </
s
>
<
s
id
="
s.007306
">Nec volat niſi vt ſaltum videatur imi
<
lb
/>
tari. </
s
>
<
s
id
="
s.007307
">Et autem mirum, quomodo eo cognito
<
lb
/>
olim ſericea veſtis tanto in pretio fuerit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007308
">Verùm quamuis Procopius narret, mona
<
lb
/>
chos ex vrbe Indiæ Serinda Iuſtiniano Im
<
lb
/>
peratori oua vermiculorum quorundam at
<
lb
/>
tuliſſe, atque ita poſt Ariſtotelem annis fer
<
lb
/>
mè 840 dicátque Virgil.
<
lb
/>
<
emph
type
="
quote
"/>
<
emph
type
="
italics
"/>
Ignoti facie, ſed noti vellere Seres.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007309
"> Tum alibi:
<
lb
/>
——
<
emph
type
="
italics
"/>
foliis depectunt vellere Seres.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
<
emph.end
type
="
quote
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007310
">Et Plinius: Seres lanico ſyluarum nobiles
<
lb
/>
perfuſam aqua depectentes frondium cani
<
lb
/>
tiem. </
s
>
<
s
id
="
s.007311
">Exiſtimo tamen, hoc noſtrum ſericum
<
lb
/>
illud eſſe, quod ab antiquis celebratur, Ari
<
lb
/>
ſtoteli
<
emph
type
="
italics
"/>
(
<
emph.end
type
="
italics
"/>
vt dixi) cognitum, ſed in certa nu
<
lb
/>
triendi ratione, intermortuo diſciplina, ſeu
<
lb
/>
quòd Pamphyla docuerit, delata ex India
<
lb
/>
fila, & iam victoria Alexandri Magni co
<
lb
/>
gnita, non tamen tranſlatis vermibus, texe
<
lb
/>
re. </
s
>
<
s
id
="
s.007312
">Inde primùm ſub Iuſtiniano, & oua, &
<
lb
/>
artem educandi per monachos ad nos per
<
lb
/>
ueniſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.007313
">Interim verò dum latuêre, perſua
<
lb
/>
ſum eſt antiquis è frondium lanugine depe
<
lb
/>
cti: ſiue quod hoc veriſimilius videretur, ſeu
<
lb
/>
quòd bombyces ibi ſpontè in ſyluis proue
<
lb
/>
niant, ſeu quòd ſic incolæ occultare origi
<
lb
/>
nem ſerici melius poſſe ſperarent. </
s
>
<
s
id
="
s.007314
">Verùm vt
<
lb
/>
Cæſaris huius ac materni aui aut beneficio
<
lb
/>
totus orbis innotuit, patuit apertè præter
<
lb
/>
hoc ſerici genus nullum aliud eſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.007315
">Vtiliſſimi
<
arrow.to.target
n
="
marg1060
"/>
<
lb
/>
igitur poſt apes, bombyces. </
s
>
<
s
id
="
s.007316
">Aduehuntur ad
<
lb
/>
nos nunc animalia pro purpureo colore ſeri
<
lb
/>
ci conficiendo, ſimilia cimicibus, à quibus
<
lb
/>
ſublata ſunt capita, vnde pretium ſerico ru
<
lb
/>
benti imminutum fermè ad dimidium, cùm
<
lb
/>
olim è bibinellæ herbævermiculis radici ad
<
lb
/>
naſcentibus fieret. </
s
>
<
s
id
="
s.007317
">Animalia eſſe & quæ de
<
lb
/>
feruntur, & quæ ex bibinella colliguntur: in
<
lb
/>
dicio eſt, pinguedo fœda in bibinellæ, etiam
<
lb
/>
vermiculis fœtida admodum. </
s
>
<
s
id
="
s.007318
">Eſt autem pin
<
lb
/>
guis hæc materia, vt tenaciter hæreat, &
<
lb
/>
ſanguinea, vt viuidum colorem retineat:
<
lb
/>
nam & purpuræ color olim ex animali ſu
<
lb
/>
mebantur. </
s
>
<
s
id
="
s.007319
">Cæterùm vermiculi è bibinella
<
lb
/>
in Germania oriuntur, miſcentúrque buty
<
lb
/>
ro, ita tamen vt nihil præter putrem ſordem
<
lb
/>
percipere poſſis: ſed pingue pingui colorem
<
lb
/>
ſeruat, putreſcente ſubſtantia. </
s
>
<
s
id
="
s.007320
">Quatuor libræ
<
lb
/>
ex hac materia in ſingulas ſerici libras exi
<
lb
/>
guntur: ex Indica vix ſelibra, quòd pura ſit,
<
lb
/>
& ſicca:
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
ideò minùs tenax hic colos,
<
expan
abbr
="
mi-núſq;
">mi
<
lb
/>
núſque</
expan
>
viuidus. </
s
>
<
s
id
="
s.007321
">Quòd ſi aliqua pingui materia
<
lb
/>
feruaretur, dubio ſine, nitidior color ac diu
<
lb
/>
turnior redderetur, neceſſe eſt enim, vt cum
<
lb
/>
inutili humido vtilis aliquid euaneſcat. </
s
>
<
s
id
="
s.007322
">Ad
<
lb
/>
di ſolent multa dum conficitur purpura hæc,
<
lb
/>
tam ſagax eſt hominum induſtria ad lucrum:
<
lb
/>
atque inter reliqua, Arſenicum, alumen, vini
<
lb
/>
ſex, galla mirobalani, zedoaria, ſpuma ſapo
<
lb
/>
nis, & furfuris cremor. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007323
">
<
margin.target
id
="
marg1060
"/>
Tinctura
<
lb
/>
purpurea
<
lb
/>
noua pro ſe
<
lb
/>
rico.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007324
">Aduerſus humanum genus contraria ra
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1061
"/>
<
lb
/>
tione locuſtæ paratæ videntur: non paſſim
<
lb
/>
abundant, ſed Africa fermè ſola hac peſte,
<
lb
/>
& quod magis mirum eſt, alternis ferme an
<
lb
/>
nis laborat. </
s
>
<
s
id
="
s.007325
">Cœlum pro oſtento, non ſecùs
<
lb
/>
ac denſa nubes obtegunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007326
">Prouinciæ in quas
<
lb
/>
calamitas hæc deciderit, ſatis ac germine
<
lb
/>
omni vna nocte ſpoliantur: diceres enim ni
<
lb
/>
uem decidiſſe nocte tota, ſi candidæ tam eſ
<
lb
/>
ſent, quàm ſunt nigræ. </
s
>
<
s
id
="
s.007327
">Forma earum eſt, vt
<
lb
/>
locuſtarum Italicarum: ſed rubro obſcuro
<
lb
/>
colore, maiores paulò, & volandi facultate
<
lb
/>
præditæ. </
s
>
<
s
id
="
s.007328
">Sunt qui ventis illas ad nos ferri
<
lb
/>
ſupra mare, non ſpontè, ob multitudinem, &
<
lb
/>
regionis diſtantiam, exiſtiment. </
s
>
<
s
id
="
s.007329
">Gignuntur
<
lb
/>
iuxta paludes, & cum in cultam. </
s
>
<
s
id
="
s.007330
">Africæ ter
<
lb
/>
ram volant, non generant, vel parùm. </
s
>
<
s
id
="
s.007331
">Quæ
<
lb
/>
in paludibus relinquuntur, non poſſunt adeò
<
lb
/>
multiplicari, vt euolare ad pabulum neceſſe
<
lb
/>
ſit, ſed contentæ ſunt ſarmentis, algáque pa
<
lb
/>
luſtri, ob id cùm frequentiſſimè, non niſi al
<
lb
/>
ternis annis, plerunque etiam rariùs in pro
<
lb
/>
uinciam graſſantur. </
s
>
<
s
id
="
s.007332
">Quæ verò exeunt abſum
<
lb
/>
ptis ſatis, cùm euolare cogantur quærendi
<
lb
/>
cibi gratia, tandem à ventis præcipitantur
<
lb
/>
in mare. </
s
>
<
s
id
="
s.007333
">Quandoque verò ventorum perſe
<
lb
/>
uerantia, roboréque earum vſque ad aduer
<
lb
/>
ſas Africæ regiones deferuntur: cuius mali
<
lb
/>
Sicilia primùm, pòſt Italia haud expers eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007334
">Anno 1543. vidimus in Italia: obieri in Tu
<
lb
/>
ronenſi agro omine magis infauſto, quàm
<
lb
/>
iactura vlla: ſiquidem ea regio iam 15. pòſt
<
lb
/>
annis perpetuo bello deſolatur: cùm antea
<
lb
/>
ſeptem aliis laboraſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.007335
">à prima hora, ad ſex
<
lb
/>
tam tranſeuntes turmæ Solem perpetuò
<
lb
/>
obumbrarunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007336
">Experimento compertum eſt,
<
lb
/>
curam ad oua delenda ignibus profuiſſe,
<
lb
/>
nam ſobole priuantur. </
s
>
<
s
id
="
s.007337
">Si tamen cura non
<
lb
/>
adhibeatur, hoc malum viſum eſt ſequenti
<
lb
/>
anno repullulare, non leui incommodo: nam
<
lb
/>
præter certam ſterilitatem, periculum etiam
<
lb
/>
peſtilentiæ afferunt, ac omen ad futurum
<
lb
/>
bellum. </
s
>
<
s
id
="
s.007338
">Quibuſdam tamen vtiles: adeò nihil
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1062
"/>
<
lb
/>
ex quaque parte aut beatum, aut integra
<
lb
/>
tum. </
s
>
<
s
id
="
s.007339
">Arabes enim, & Libyæ populi ſiccatas
<
lb
/>
Sole redigunt in panes: recentes
<
expan
abbr
="
quoq;
">quoque</
expan
>
edunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007340
">Nec mirum, cùm Moſes in ſeligendis cibis
<
lb
/>
diligentiſſimus, locuſtas Hebræis, vt ſaluta
<
lb
/>
res comedere permiſerit. </
s
>
<
s
id
="
s.007341
">Et Ioannes Bapti
<
lb
/>
ſta illis cum agreſti melle in deſerto veſce
<
lb
/>
batur. </
s
>
<
s
id
="
s.007342
">Naturæ autem rerum imperiti, igna
<
lb
/>
ríque, de hoc admirantur, & multa perperam
<
lb
/>
fabulantur, ne vir ſolitarius locuſtas ederet
<
lb
/>
in deſerto: cùm Germani quidam milites
<
lb
/>
bombyces noſtros in ſerici ſpem nutritos, in
<
lb
/>
tanta etiam rerum copia deliciarum cauſa
<
lb
/>
frixos ederint, ídque iure: nam quæ innoxia
<
lb
/>
ſunt, & ſapore, & odore tetro carent, ſola opi
<
lb
/>
nione conſtant. </
s
>
<
s
id
="
s.007343
">Itali enim muſtelas ſolo co
<
lb
/>
lore à vermibus diſtinctas, cùm hæ nigræ
<
lb
/>
ſint, vermes rubri comedant, atque inter cu
<
lb
/>
pedias ponunt, cùm tamen ex putredine,
<
lb
/>
non ex ouis, quemadmodum locuſtæ ac
<
lb
/>
bombyces, generentur. </
s
>
<
s
id
="
s.007344
">Simili ratione oſtrea,
<
lb
/>
conchyliáque tam auidè, vt etiam cruda de
<
lb
/>
uoremus, quæ ex putredine procreari ſcimus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007345
">Nec tamen ſcio præter hæc tria, vllum ani
<
lb
/>
mal quod ex ſola putri materia ortum ha
<
lb
/>
beat, in vſu eſſe culinarum. </
s
>
<
s
id
="
s.007346
">Sed ranas cano
<
lb
/>
ros piſces abominantur Germani, noſtri </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>