Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
< >
page |< < of 290 > >|
162 batur correlarium et in prima parte proportiona-
li
ꝑtranſeat illud mobile vnum pedale et arguitur
ſic
In omnibus partibus tam paribus quam īpa-
ribus
ꝑtranſit illud mobile tria pedalia cum dimi­
dio
: ſed triū pedaliū cum dimidio ad vnum pedale
eſt
ꝓportio tripla ſexquialtera: igitur correlarium
verum
.
Arguitur maior / quia in prima ꝑte impari
ꝑtranſit
vnum pedale et ſpacia pertranſita in om-
nibus
partibus imparibus continuo ſe habent ī ꝓ­
portione
dupla quoniam velocitates cõtinuo ſe ha­
bent
in ꝓportione dupla et tempora in quadrupla:
et
ſic totale ſpacium ꝑtranſitum in omnibus parti­
bus
imparibus erit duplum ad ſpacium ꝑtranſitū
in
prima illarum / vt patet ex ſeptima concluſione.
ergo cõſequens totale ſpacium pertranſitū in om­
nibus
erit bipedale.
Et ſpacium pertranſitum in om­
nibus
paribus eſt pedale cum dimidio.
Quod pro­
batur
ſic / quia cõtinuo velocitatis partis paris ad
velocitatem
ꝑtis imparis immediate precedentis
eſt
ꝓportio ſexquialtera: (cum velocitas illius par­
tis
paris correſpondeat gradui medio inter gradū
velocitatis
illius partis imparis immediate prece­
dentis
et gradum duplum) et ſemper gradus mediꝰ
inter
duplum et ſubdupluꝫ eſt ſexquialterus ad ſub­
duplum
/ vt conſtat.
igitur talis gradus medius erit
ſexquialterus
ad graduꝫ partis imparis immedia­
te
precedentis: igitur ſpacium pertranſitum in pri­
ma
parte ꝓportionali impari ſe habet ad ſpacium
pertranſituꝫ
in prima parte proportionali pari in
ꝓportiõe
ſexquitertia / vt patet ex ſexta propoſitio­
ne
ſecundi notabilis ſed ſubſexquitertium ad peda­
le
ſunt tres quarte et in omnibus ſequentibus pari­
bus
pertranſibit tantum: igitur in omnibus ſimul
pertranſibit
ſex quartas que faciunt pedale cum di­
midio
.
et in imparibus pertrãſibit bipedale: igitur
in
omnibus partibus ſimul paribus et imparibus
pertranſibit
tria pedalia cum dimidio / quod fuit ꝓ­
bandum
.
Reſtat tamen probare / in omnibus par­
tibus
paribus ſequentibus ṗmã tm̄ pertranſit ſicut
in
prima.
Nam ille partes pares cõtinuo ſe habēt
in
proportione quadrupla et velocitates continuo
ſe
habent in proportione dupla aſcendendo / vt pa-
tet
ex caſu correlarii: ergo totale ſpacium pertran-
ſitum
in omnibus paribus eſt duplum ad ſpaci-
um
pertranſitum in prima illarum et ſic illud ſpaci­
um
eſt .6. quarte.
Conſequentia patet ex ſeptima cõ­
cluſione
: hoc addito / proportio temporis excedit
ꝓportionem
velocitatum ꝓportionem duplam:
et
totum diuiſum per partes ꝓportionales propor­
tione
dupla eſt duplum ad primam illarum.
112. correl.
Secundo ſequitur / diuiſa hora per partes ꝓ-
portionales
proportione quadrupla: et in prima ꝑ­
te
moueatur mobile aliquanta velocitate vniformi­
ter
, et in ſecunda intendat motum ſum vniformiter
ab
illo gradu quo mouetur in prima vſ ad triplū
et
in tertia moueatur vniformiṫ illo triplo gradu et
in
quarta moueatur vniformiter intendendo motū
ſuum
a gradu quo mouebatur in tertia vſ ad tri­
plum
illius: et ſic conſequenter ſemper in qualibet
pari
intendendo gradum īmediate precedentis im­
paris
vſ ad triplum eiuſdem gradus vniformiter
ſpacium
pertranſitum in totali hora ſe habebit ad
ſpacium
pertranſitum in prima parte proportio-
nali
impari in proportione ſupra vndecīpartiente
tridecimas
.
Probatur ſupponendo / medium in­
ter
triplum et ſubtriplum eſt duplum ad ſubtriplū
vt
medium inter vnum et .3. eſt .2. / quod eſt duplū ad
vnum
.
Supponitur ſecūdo / velocitas ꝑtium īpa-
rium
immediatarum continuo ſe habent in propor­
tione tripla et etiam partium parium / vt patet aſpi­
ciēti
caſū correlarii
His ſuppoſitis eſto / mobile ī
prima
parte proportionali pertranſit tridecim pe­
dalia
: arguitur ſic in omnibus partibus imparibꝰ
illud
mobile pertranſit ſexdecim pedalia: et in om-
nibus
paribus pertranſit octo: igitur in tota hora
ꝑtranſibit
viginti q̈tuor: et .24. ad .13. pedalia ꝑtrã­
ſita
in prima parte proportionali eſt proportio ſu­
pra
vndecīpartiens tridecimas: igitur propoſituꝫ
Maior ꝓbatur / quia ꝓportio temporum ꝑtum im-
parium
que eſt ſexdecupla / vt conſtat: excedit ꝓpor­
tionem
velocitatis triplam ꝓportionalem quītu­
plam
ſexquitertiam, qualis eſt .16. ad .3. et quodli-
bet
totum diuiſum ꝓportione quintupla ſexquiter­
tia
ſe habet ad primam ꝑtem eius ꝓportionaleꝫ in
ꝓportione
ſupertripartiente tridecimas / vt patet
ex
prima parte capite quinto: igitur in omnibus ꝑ­
tibus
ꝓportionalibus imparibus illud mobile per­
tranſit
.16. pedalia:
Patet conſequentia ex ſeptīa
concluſione
huius: hoc addito / in prima parte im­
pari
pertranſit .13. pedalia: et .16. ad .13. eſt ꝓportio
ſupertripartiens
tridecimas.
Et ſic patet maior
Minor ꝓbatur / quia ꝓportio temporum partium
parium
ſexdecupla / vt conſtat excedit proportionē
velocitatum
triplam per ꝓportionem quintuplam
ſexquitertiam
/ vt patet ex probatione maioris: et
quodlibet
totum diuiſum ꝓportione quintupla ſex­
quitertia
ſe habet ad primam partem eius propor­
portionalem
in proportione ſupertripartiente tri­
decimas
: vt patet ex prima parte capite quinto: igi­
tur
in omnibus partibus paribus pertranſit illud
mobile
ſpacium ſe habens ad ſpacium pertranſitū
in
prima illarum pariuꝫ in ꝓportione ſupertripar­
tiente
tridecimas: et ſpacium pertranſitum in pri-
ma
parium eſt ſpacium.
ſex pedalium cum dimidio /
igitur
ſpacium pertranſituꝫ in omnibus partibus
paribus
eſt .8. pedum
Patet conſequen-
tia
: q2 .8. ad .6. cum dimidio eſt proportio ſupertri­
partiens
tridecimas.
Probatur tamen / in pri-
ma
parte ꝓportionali illud mobile pertrãſit .6. pe­
dalia
cum dimidio: quia illa pars eſt ſubquadru-
pla
ad primã imparem: et velocitas illius eſt dupla
ad
velocitatem ṗme imparis / vt patet facile ex ṗmo
ſuppoſito
: igitur in illa ꝑte mobile pertranſit .6. pe­
dalia
cum dimidio.
Patet conſequentia ex ſexta ꝓ­
poſitione
ſecundi notabilis, addito / in prima ꝑ-
te
ꝓportionali impari ꝑtranſit .13. pedalia: et ſic pa­
tet
minor: et conſequens totum correlarium
22.3. correl.
Sequitur tertio / partita hora ꝑtes ꝓportio-
nales
ꝓportione quadrupla: et mobile in qualibet
parte
ſequente impari in quadruplo velocius mo-
ueatur
ꝙ̄ ī immediate p̄cedēti impari: et in qualibet
ſequenti
pari etiam in quadruplo velocius mouea­
tur
ꝙ̄ in immediate p̄cedenti pari: et in duplo velo-
cius
in prima ꝑte pari ꝙ̄ in ṗma impari: tunc tota-
le
ſpacium ꝑtranſitum in hora ſe habet ad ſpaciuꝫ
ꝑtranſitum
in ṗma parte ꝓportionali impari ī ꝓ­
portione
dupla
Hoc correlarium ex p̄dictis facile ꝓ­
bari
p̄t
Inferat quilibet ſuopte ingenio ꝓpriiſ
viribus
nõnulla ſimilia correlaria
Poſſunt enim
īfinita
inferri.
vt puta ſi hora diuidatur ꝓportione
dupla
: et omnium partium parium velocitates con­
tinuo
ſe habeãt in ꝓportione ſexquialtera: omniū-
imparium ꝓportio velocitatum ſit ſexquitertia
ſit
velocitatis ṗme paris ad velocitatem ṗme im­
paris
ꝓportio ſexquiquarta: tunc calcula totale
ſpcium
ad ſpacium ꝑtranſitum in ṗma parte.
Item
conſciſa
hora in partes ꝓportionales ꝓportiõe tri­
pla
: et omnium partium imparium immediatarum

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index