Alvarus, Thomas, Liber de triplici motu, 1509

Page concordance

< >
Scan Original
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
< >
page |< < of 290 > >|
162 batur correlarium et in prima parte proportiona-
li ꝑtranſeat illud mobile vnum pedale et arguitur
ſic
In omnibus partibus tam paribus quam īpa-
ribus ꝑtranſit illud mobile tria pedalia cum dimi­
dio: ſed triū pedaliū cum dimidio ad vnum pedale
eſt ꝓportio tripla ſexquialtera: igitur correlarium
verum.
Arguitur maior / quia in prima ꝑte impari
ꝑtranſit vnum pedale et ſpacia pertranſita in om-
nibus partibus imparibus continuo ſe habent ī ꝓ­
portione dupla quoniam velocitates cõtinuo ſe ha­
bent in ꝓportione dupla et tempora in quadrupla:
et ſic totale ſpacium ꝑtranſitum in omnibus parti­
bus imparibus erit duplum ad ſpacium ꝑtranſitū
in prima illarum / vt patet ex ſeptima concluſione.
ergo ꝑ cõſequens totale ſpacium pertranſitū in om­
nibus erit bipedale.
Et ſpacium pertranſitum in om­
nibus paribus eſt pedale cum dimidio.
Quod pro­
batur ſic / quia cõtinuo velocitatis partis paris ad
velocitatem ꝑtis imparis immediate precedentis
eſt ꝓportio ſexquialtera: (cum velocitas illius par­
tis paris correſpondeat gradui medio inter gradū
velocitatis illius partis imparis immediate prece­
dentis et gradum duplum) et ſemper gradus mediꝰ
inter duplum et ſubdupluꝫ eſt ſexquialterus ad ſub­
duplum / vt conſtat.
igitur talis gradus medius erit
ſexquialterus ad graduꝫ partis imparis immedia­
te precedentis: igitur ſpacium pertranſitum in pri­
ma parte ꝓportionali impari ſe habet ad ſpacium
pertranſituꝫ in prima parte proportionali pari in
ꝓportiõe ſexquitertia / vt patet ex ſexta propoſitio­
ne ſecundi notabilis ſed ſubſexquitertium ad peda­
le ſunt tres quarte et in omnibus ſequentibus pari­
bus pertranſibit tantum: igitur in omnibus ſimul
pertranſibit ſex quartas que faciunt pedale cum di­
midio.
et in imparibus pertrãſibit bipedale: igitur
in omnibus partibus ſimul paribus et imparibus
pertranſibit tria pedalia cum dimidio / quod fuit ꝓ­
bandum.
Reſtat tamen probare /  in omnibus par­
tibus paribus ſequentibus ṗmã tm̄ pertranſit ſicut
in prima.
Nam ille partes pares cõtinuo ſe habēt
in proportione quadrupla et velocitates continuo
ſe habent in proportione dupla aſcendendo / vt pa-
tet ex caſu correlarii: ergo totale ſpacium pertran-
ſitum in omnibus paribus eſt duplum ad ſpaci-
um pertranſitum in prima illarum et ſic illud ſpaci­
um eſt .6. quarte.
Conſequentia patet ex ſeptima cõ­
cluſione: hoc addito /  proportio temporis excedit
ꝓportionem velocitatum ꝑ ꝓportionem duplam:
et totum diuiſum per partes ꝓportionales propor­
tione dupla eſt duplum ad primam illarum.
112. correl.
¶ Secundo ſequitur /  diuiſa hora per partes ꝓ-
portionales proportione quadrupla: et in prima ꝑ­
te moueatur mobile aliquanta velocitate vniformi­
ter, et in ſecunda intendat motum ſum vniformiter
ab illo gradu quo mouetur in prima vſ ad triplū
et in tertia moueatur vniformiṫ illo triplo gradu et
in quarta moueatur vniformiter intendendo motū
ſuum a gradu quo mouebatur in tertia vſ ad tri­
plum illius: et ſic conſequenter ſemper in qualibet
pari intendendo gradum īmediate precedentis im­
paris vſ ad triplum eiuſdem gradus vniformiter
ſpacium pertranſitum in totali hora ſe habebit ad
ſpacium pertranſitum in prima parte proportio-
nali impari in proportione ſupra vndecīpartiente
tridecimas.
Probatur ſupponendo /  medium in­
ter triplum et ſubtriplum eſt duplum ad ſubtriplū
vt medium inter vnum et .3. eſt .2. / quod eſt duplū ad
vnum.
Supponitur ſecūdo /  velocitas ꝑtium īpa-
rium immediatarum continuo ſe habent in propor­
tione tripla et etiam partium parium / vt patet aſpi­
ciēti caſū correlarii
His ſuppoſitis eſto /  mobile ī
prima parte proportionali pertranſit tridecim pe­
dalia: arguitur ſic in omnibus partibus imparibꝰ
illud mobile pertranſit ſexdecim pedalia: et in om-
nibus paribus pertranſit octo: igitur in tota hora
ꝑtranſibit viginti q̈tuor: et .24. ad .13. pedalia ꝑtrã­
ſita in prima parte proportionali eſt proportio ſu­
pra vndecīpartiens tridecimas: igitur propoſituꝫ
Maior ꝓbatur / quia ꝓportio temporum ꝑtum im-
parium que eſt ſexdecupla / vt conſtat: excedit ꝓpor­
tionem velocitatis triplam ꝑ ꝓportionalem quītu­
plam ſexquitertiam, qualis eſt .16. ad .3. et quodli-
bet totum diuiſum ꝓportione quintupla ſexquiter­
tia ſe habet ad primam ꝑtem eius ꝓportionaleꝫ in
ꝓportione ſupertripartiente tridecimas / vt patet
ex prima parte capite quinto: igitur in omnibus ꝑ­
tibus ꝓportionalibus imparibus illud mobile per­
tranſit .16. pedalia:
Patet conſequentia ex ſeptīa
concluſione huius: hoc addito /  in prima parte im­
pari pertranſit .13. pedalia: et .16. ad .13. eſt ꝓportio
ſupertripartiens tridecimas.
Et ſic patet maior
Minor ꝓbatur / quia ꝓportio temporum partium
parium ſexdecupla / vt conſtat excedit proportionē
velocitatum triplam per ꝓportionem quintuplam
ſexquitertiam / vt patet ex probatione maioris: et
quodlibet totum diuiſum ꝓportione quintupla ſex­
quitertia ſe habet ad primam partem eius propor­
portionalem in proportione ſupertripartiente tri­
decimas: vt patet ex prima parte capite quinto: igi­
tur in omnibus partibus paribus pertranſit illud
mobile ſpacium ſe habens ad ſpacium pertranſitū
in prima illarum pariuꝫ in ꝓportione ſupertripar­
tiente tridecimas: et ſpacium pertranſitum in pri-
ma parium eſt ſpacium.
ſex pedalium cum dimidio /
igitur ſpacium pertranſituꝫ in omnibus partibus
paribus eſt .8. pedum
Patet conſequen-
tia: q2 .8. ad .6. cum dimidio eſt proportio ſupertri­
partiens tridecimas.
Probatur tamen /  in pri-
ma parte ꝓportionali illud mobile pertrãſit .6. pe­
dalia cum dimidio: quia illa pars eſt ſubquadru-
pla ad primã imparem: et velocitas illius eſt dupla
ad velocitatem ṗme imparis / vt patet facile ex ṗmo
ſuppoſito: igitur in illa ꝑte mobile pertranſit .6. pe­
dalia cum dimidio.
Patet conſequentia ex ſexta ꝓ­
poſitione ſecundi notabilis, addito /  in prima ꝑ-
te ꝓportionali impari ꝑtranſit .13. pedalia: et ſic pa­
tet minor: et ꝑ conſequens totum correlarium
22.3. correl.
¶ Sequitur tertio /  partita hora ꝑ ꝑtes ꝓportio-
nales ꝓportione quadrupla: et mobile in qualibet
parte ſequente impari in quadruplo velocius mo-
ueatur ꝙ̄ ī immediate p̄cedēti impari: et in qualibet
ſequenti pari etiam in quadruplo velocius mouea­
tur ꝙ̄ in immediate p̄cedenti pari: et in duplo velo-
cius in prima ꝑte pari ꝙ̄ in ṗma impari: tunc tota-
le ſpacium ꝑtranſitum in hora ſe habet ad ſpaciuꝫ
ꝑtranſitum in ṗma parte ꝓportionali impari ī ꝓ­
portione dupla
Hoc correlarium ex p̄dictis facile ꝓ­
bari p̄t
¶ Inferat quilibet ſuopte ingenio ꝓpriiſ
viribus nõnulla ſimilia correlaria
Poſſunt enim
īfinita inferri.
vt puta ſi hora diuidatur ꝓportione
dupla: et omnium partium parium velocitates con­
tinuo ſe habeãt in ꝓportione ſexquialtera: omniū-
 imparium ꝓportio velocitatum ſit ſexquitertia
ſit velocitatis ṗme paris ad velocitatem ṗme im­
paris ꝓportio ſexquiquarta: tunc calcula totale
ſpcium ad ſpacium ꝑtranſitum in ṗma parte.
Item
conſciſa hora in partes ꝓportionales ꝓportiõe tri­
pla: et omnium partium imparium immediatarum

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index