1edunt abſque diſcrimine ſimiles buffonibus,
& ſola ſpecie horribiles, & ob ſimilitudi
nem etiam periculoſas: adeò vſus in omnibus
plurimùm poteſt. Sed tamen nihil mirum
e locuſtis panem fieri: ſiccæ enim in farinam
commodè tranſeunt, & leuem habent ſub
ſtantiam, & pinguæ continent humidum:
hoc enim declaratum eſt commune eſſe om
nibus animalibus: igitur ſi molantur, pin
ſentúrque ac decoquantur, panem optimum
efficere poterunt. Optimum dico, non ſim
pliciter, ſed illis regionibus, hominibúſque
agreſtibus ac feris, quibus nihil boni eſt.
Seruatur enim humidum pingue, ſiccato à
ſole aqueo: nec mirum, nam eſt humidi ge
nus, quod etiam ab igne tutum eſt, nec ardet:
aliter calchantum exuſtum oleum non mit
teret, mittit tamen, quia humidum id ſub
ſtantiæ coniunctum eſt. Cùm enim later
ferreus ardet, ſi prorſus humidum eius totum
arderet, extinctum non eſſe ferrum, ſed ci
nis. Eſt igitur olei genus quoddam, & pin
gue humidum, quod non facilè ardet. Tale
autem metallicorum ſolidorum, vt ferri, au
ri, calchanthi, argenti viui.
& ſola ſpecie horribiles, & ob ſimilitudi
nem etiam periculoſas: adeò vſus in omnibus
plurimùm poteſt. Sed tamen nihil mirum
e locuſtis panem fieri: ſiccæ enim in farinam
commodè tranſeunt, & leuem habent ſub
ſtantiam, & pinguæ continent humidum:
hoc enim declaratum eſt commune eſſe om
nibus animalibus: igitur ſi molantur, pin
ſentúrque ac decoquantur, panem optimum
efficere poterunt. Optimum dico, non ſim
pliciter, ſed illis regionibus, hominibúſque
agreſtibus ac feris, quibus nihil boni eſt.
Seruatur enim humidum pingue, ſiccato à
ſole aqueo: nec mirum, nam eſt humidi ge
nus, quod etiam ab igne tutum eſt, nec ardet:
aliter calchantum exuſtum oleum non mit
teret, mittit tamen, quia humidum id ſub
ſtantiæ coniunctum eſt. Cùm enim later
ferreus ardet, ſi prorſus humidum eius totum
arderet, extinctum non eſſe ferrum, ſed ci
nis. Eſt igitur olei genus quoddam, & pin
gue humidum, quod non facilè ardet. Tale
autem metallicorum ſolidorum, vt ferri, au
ri, calchanthi, argenti viui.
Locuſtæ, &
earum danna.
earum danna.
Locuſte cibi
loco ſunt
Afris.
loco ſunt
Afris.
Humidum
pingue quod
dam, quod non
ardet.
pingue quod
dam, quod non
ardet.
Locuſtæ, for
micæ, papi
liones cur
oua gignant,
non tamen
apes.
micæ, papi
liones cur
oua gignant,
non tamen
apes.
Verùm cur hæc ( etiamſi quædam mino
ra ſint apibus) formicæ ſcilicet, papiliones,
locuſtæ oua gignunt, apes non poſſunt? Cau
ſa eſt, quòd cùm pariunt, non volant, ſed for
mam retinent erucæ, aureliæve, aut cum
his commoriuntur, vt bombyces ac locuſtæ:
nam oua in tam paruis animalibus volatui
impedimento erant: igitur cùm apes præ
ſtaret ob egregiam vtilitatem viuaces eſſe,
in ſeptimum enim aut etiam octauum an
num earum vita producitur, oua parere im
poſſibile fuit. Necſolùm tam minuta, ſed
& maiora animalia è putredine, imò omnia
credendum eſt originem ducere, cùm iam
de muribus conſtet, & prſces in aquis re
centibus ſpontè generentur. Cum enim (vt
dixi) putredo præceſſerit, pingue ſeparatur à
cinere, calórque confeſtim animam infun
dit illi materiæ aptam. Vnde fit vt animalia
omnia, quæ è putri generantur materia, vt
blattæ, vermes, ὄνοι dolores vbique natos ſi
quid aliud finiant: ſunt enim è calidiſſima,
humidiſſimáque materia. Ob id canthari
des ſi id non faciunt, nihil mirum, ex ouis
enim generantur. Attamen & ipſis vires
aliæ pro his adſunt: menſura enim mediocri
tentiginem, & erectionem veretri faciunt
maximam: maiore excoriant veſicam, & ſan
guinis mictum faciunt: maiore adhuc inſa
nos reddunt.
ra ſint apibus) formicæ ſcilicet, papiliones,
locuſtæ oua gignunt, apes non poſſunt? Cau
ſa eſt, quòd cùm pariunt, non volant, ſed for
mam retinent erucæ, aureliæve, aut cum
his commoriuntur, vt bombyces ac locuſtæ:
nam oua in tam paruis animalibus volatui
impedimento erant: igitur cùm apes præ
ſtaret ob egregiam vtilitatem viuaces eſſe,
in ſeptimum enim aut etiam octauum an
num earum vita producitur, oua parere im
poſſibile fuit. Necſolùm tam minuta, ſed
& maiora animalia è putredine, imò omnia
credendum eſt originem ducere, cùm iam
de muribus conſtet, & prſces in aquis re
centibus ſpontè generentur. Cum enim (vt
dixi) putredo præceſſerit, pingue ſeparatur à
cinere, calórque confeſtim animam infun
dit illi materiæ aptam. Vnde fit vt animalia
omnia, quæ è putri generantur materia, vt
blattæ, vermes, ὄνοι dolores vbique natos ſi
quid aliud finiant: ſunt enim è calidiſſima,
humidiſſimáque materia. Ob id canthari
des ſi id non faciunt, nihil mirum, ex ouis
enim generantur. Attamen & ipſis vires
aliæ pro his adſunt: menſura enim mediocri
tentiginem, & erectionem veretri faciunt
maximam: maiore excoriant veſicam, & ſan
guinis mictum faciunt: maiore adhuc inſa
nos reddunt.
Animalia
omnia è pu
tri materia
genita cur
finiant dolo
res.
Cantharida
rum varia
vis.
Cicendulæ.
omnia è pu
tri materia
genita cur
finiant dolo
res.
Cantharida
rum varia
vis.
Cicendulæ.
Eadem ratione Cicendulæ, lampytis
apud Græcos, quas Italia mittit muſcarum
magnitudine, exiliores tantò, quantò lon
giores, æſtiuis noctibus volantes ac mican
tes, pedes habentes ſenos, alas duriores muſ
cis, è crabronum enim genere ſunt, viſcera
candidiſſima, exteriore cute polita, adeóque
dum viuit ſplendente: vt in tenebris literas
nonnunquam velut candela ardente adiutus
legerem, ex eruca in crabrones, aut quod
vero ſimilius eſt, è crabronibus in erucas
tranſeunt. Quandoquidem eruca maior eſt
crabrone, minúſque lucet, velut tunc ſenio
conſecta: túncque verò ſimile eſt, oua, non
cum volat, parere.
Docet nos animantium genus hoc, li
quorum fieri poſſe, qui reluceat in tenebris:
fit autem putreſcentibus his, quæ cando
rem, lucem ac perſpicuitatem ſummam ha
bent. Fieri poſſe non dubito: è quibus &
quomodo, adhuc mihi incertum eſt. Ratio
à pulmone marino tamen ſumenda eſt: hic
enim lignis illitus facit vt nocte ſplendeant
facum inſtar. Cauſa igitur humidum pin
gue, quod nitere facit, & vis luminis in eo
contenta. Quæ enim nitent, & non diu ab
actione caloris cœleſtis receſſerunt, nocte
ſplendent. Talium igitur ratio hæc erit.
Vnde quercus cortices, & quæcunque hu
midum pingue, & ſolidum putredine acqui
runt nocte ipſa velut ignis putrefacta lu
cent. Non ſecus ac marcida ligna, & aga
ricus: candida enim ſunt vehementer &
ſicca.
apud Græcos, quas Italia mittit muſcarum
magnitudine, exiliores tantò, quantò lon
giores, æſtiuis noctibus volantes ac mican
tes, pedes habentes ſenos, alas duriores muſ
cis, è crabronum enim genere ſunt, viſcera
candidiſſima, exteriore cute polita, adeóque
dum viuit ſplendente: vt in tenebris literas
nonnunquam velut candela ardente adiutus
legerem, ex eruca in crabrones, aut quod
vero ſimilius eſt, è crabronibus in erucas
tranſeunt. Quandoquidem eruca maior eſt
crabrone, minúſque lucet, velut tunc ſenio
conſecta: túncque verò ſimile eſt, oua, non
cum volat, parere.
Docet nos animantium genus hoc, li
quorum fieri poſſe, qui reluceat in tenebris:
fit autem putreſcentibus his, quæ cando
rem, lucem ac perſpicuitatem ſummam ha
bent. Fieri poſſe non dubito: è quibus &
quomodo, adhuc mihi incertum eſt. Ratio
à pulmone marino tamen ſumenda eſt: hic
enim lignis illitus facit vt nocte ſplendeant
facum inſtar. Cauſa igitur humidum pin
gue, quod nitere facit, & vis luminis in eo
contenta. Quæ enim nitent, & non diu ab
actione caloris cœleſtis receſſerunt, nocte
ſplendent. Talium igitur ratio hæc erit.
Vnde quercus cortices, & quæcunque hu
midum pingue, & ſolidum putredine acqui
runt nocte ipſa velut ignis putrefacta lu
cent. Non ſecus ac marcida ligna, & aga
ricus: candida enim ſunt vehementer &
ſicca.
Aqua quæ
in tenebris
ſplendorem
afferat.
Pulmo mari
nus nocte
ſplendens.
in tenebris
ſplendorem
afferat.
Pulmo mari
nus nocte
ſplendens.
Cicendula maius miraculum præſtat Co
coyum: animal hoc mittit Hiſpana noui or
bis inſula, è ſcarabeorum genere haud obſ
curè: magnitudo qualis ſcarabeis noſtris,
quos ceruiuos à ceruorum longitudine vo
camus. Volat non minus quàm Cicendula, lu
cetque corpore, ſed oculis multò magis,
adeò vt candelam referat, ſunt enim præ
grandes pro corporis magnitudine atque
prominentes: legitur, ſcribitur, Indi quo
que eo ſolo lumine conuiuia agere ſolebant,
adeò magnam, & claram lucem in ſe con
tinent, nec in hoc maius miraculum licet,
vel inuenire, vel deſiderare. Extinguitur ſen
ſim illorum marceſcente vita, vt cum illa
etiam lumen pereat totum, adeò vis hæc vi
tali animæ coniungitur: remanet tamen li
quor ille qui reſplendebat in oculis ac ven
tre: quo peruncti, ſeu quòd luminis aliquid
adhuc retineat, ſeu quòd calore ſuo cutem
accendat, cutem ipſam velut prunam reddit
adeò rubicundam ac ſplendidam.
coyum: animal hoc mittit Hiſpana noui or
bis inſula, è ſcarabeorum genere haud obſ
curè: magnitudo qualis ſcarabeis noſtris,
quos ceruiuos à ceruorum longitudine vo
camus. Volat non minus quàm Cicendula, lu
cetque corpore, ſed oculis multò magis,
adeò vt candelam referat, ſunt enim præ
grandes pro corporis magnitudine atque
prominentes: legitur, ſcribitur, Indi quo
que eo ſolo lumine conuiuia agere ſolebant,
adeò magnam, & claram lucem in ſe con
tinent, nec in hoc maius miraculum licet,
vel inuenire, vel deſiderare. Extinguitur ſen
ſim illorum marceſcente vita, vt cum illa
etiam lumen pereat totum, adeò vis hæc vi
tali animæ coniungitur: remanet tamen li
quor ille qui reſplendebat in oculis ac ven
tre: quo peruncti, ſeu quòd luminis aliquid
adhuc retineat, ſeu quòd calore ſuo cutem
accendat, cutem ipſam velut prunam reddit
adeò rubicundam ac ſplendidam.
Cocoyum.
Pyrauſta in
igne viuens.
Vermes pi
loſi in niue.
igne viuens.
Vermes pi
loſi in niue.
Mirabilis eſt & generatio pyrauſtæ, vt
lumen cicendulæ: nam pyrauſtam inter ignes
Cypri, qui ſunt in fornacibus viuere, retulit
Ariſtoteles: vt etiam de vermibus rubris,
piloſiſque in niuibus prodidit. Pyrauſtam in
igne generari, vel alibi genitam in illis du
cere vitam, quod veriſimilius eſt, & credere
oportet, quoniam ignis nihil poteſt gene
rare. Ex recrementis igitur in imo ignis, &
niuium generantur: vtque vermes ſunt ca
lidiſſimi, & ob id frigoris tanti patientes,
ita pyrauſta frigidiſſima. E putredine igitur
humidi ſolidiſſimi metallorum generatur
pyrauſta, in ignis vicina parte, vt non cor
rumpatur humidum ab igne, nec procul na
ta cum adulta fuerit ignis ſit impatiens. Eo
dem quoque modo in niue vermes gene
rantur, collectis vaporibus quibuſdam cali
dis, qui à frigore concluſi putrefaciunt, re
liquum humidi ſecum coacti. Atque eo mo
do fit talium generatio, qui quum in ſum
mo frigore geniti ſint, in eodem quoque
ſeruari nihil mirum, quum tamen nullum
frigus aliquid generet. Nece enim magis in
ſummo frigore quicquam poteſt generari,
vt viuis aut glaciei, quàm in igne. A tempe
rato igitur calore cuncta generari neceſſe eſt:
ſed non omnibus idem eſt temperamentum.
Referunt autem in Armeniæ montibus præ-
lumen cicendulæ: nam pyrauſtam inter ignes
Cypri, qui ſunt in fornacibus viuere, retulit
Ariſtoteles: vt etiam de vermibus rubris,
piloſiſque in niuibus prodidit. Pyrauſtam in
igne generari, vel alibi genitam in illis du
cere vitam, quod veriſimilius eſt, & credere
oportet, quoniam ignis nihil poteſt gene
rare. Ex recrementis igitur in imo ignis, &
niuium generantur: vtque vermes ſunt ca
lidiſſimi, & ob id frigoris tanti patientes,
ita pyrauſta frigidiſſima. E putredine igitur
humidi ſolidiſſimi metallorum generatur
pyrauſta, in ignis vicina parte, vt non cor
rumpatur humidum ab igne, nec procul na
ta cum adulta fuerit ignis ſit impatiens. Eo
dem quoque modo in niue vermes gene
rantur, collectis vaporibus quibuſdam cali
dis, qui à frigore concluſi putrefaciunt, re
liquum humidi ſecum coacti. Atque eo mo
do fit talium generatio, qui quum in ſum
mo frigore geniti ſint, in eodem quoque
ſeruari nihil mirum, quum tamen nullum
frigus aliquid generet. Nece enim magis in
ſummo frigore quicquam poteſt generari,
vt viuis aut glaciei, quàm in igne. A tempe
rato igitur calore cuncta generari neceſſe eſt:
ſed non omnibus idem eſt temperamentum.
Referunt autem in Armeniæ montibus præ-
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib