Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007346
">
<
pb
pagenum
="
514
"
xlink:href
="
016/01/163.jpg
"/>
edunt abſque diſcrimine ſimiles buffonibus,
<
lb
/>
& ſola ſpecie horribiles, & ob ſimilitudi
<
lb
/>
nem etiam periculoſas: adeò vſus in omnibus
<
lb
/>
plurimùm poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.007347
">Sed tamen nihil mirum
<
lb
/>
e locuſtis panem fieri: ſiccæ enim in farinam
<
lb
/>
commodè tranſeunt, & leuem habent ſub
<
lb
/>
ſtantiam, & pinguæ continent humidum:
<
lb
/>
hoc enim declaratum eſt commune eſſe om
<
lb
/>
nibus animalibus: igitur ſi molantur, pin
<
lb
/>
ſentúrque ac decoquantur, panem optimum
<
lb
/>
efficere poterunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007348
">Optimum dico, non ſim
<
lb
/>
pliciter, ſed illis regionibus, hominibúſque
<
lb
/>
agreſtibus ac feris, quibus nihil boni eſt.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1063
"/>
<
lb
/>
Seruatur enim humidum pingue, ſiccato à
<
lb
/>
ſole aqueo: nec mirum, nam eſt humidi ge
<
lb
/>
nus, quod etiam ab igne
<
expan
abbr
="
tutũ
">tutum</
expan
>
eſt, nec ardet:
<
lb
/>
aliter calchantum exuſtum oleum non mit
<
lb
/>
teret, mittit tamen, quia humidum id ſub
<
lb
/>
ſtantiæ coniunctum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.007349
">Cùm enim later
<
lb
/>
ferreus ardet, ſi prorſus humidum eius totum
<
lb
/>
arderet, extinctum non eſſe ferrum, ſed ci
<
lb
/>
nis. </
s
>
<
s
id
="
s.007350
">Eſt igitur olei genus quoddam, & pin
<
lb
/>
gue humidum, quod non facilè ardet. </
s
>
<
s
id
="
s.007351
">Tale
<
lb
/>
autem metallicorum ſolidorum, vt ferri, au
<
lb
/>
ri, calchanthi, argenti viui.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1064
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007352
">
<
margin.target
id
="
marg1061
"/>
Locuſtæ, &
<
lb
/>
earum
<
expan
abbr
="
dãna
">danna</
expan
>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007353
">
<
margin.target
id
="
marg1062
"/>
Locuſte cibi
<
lb
/>
loco ſunt
<
lb
/>
Afris.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007354
">
<
margin.target
id
="
marg1063
"/>
Humidum
<
lb
/>
pingue
<
expan
abbr
="
quoddã
">quod
<
lb
/>
dam</
expan
>
, quod non
<
lb
/>
ardet.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007355
">
<
margin.target
id
="
marg1064
"/>
Locuſtæ, for
<
lb
/>
micæ, papi
<
lb
/>
liones cur
<
lb
/>
oua gignant,
<
lb
/>
non tamen
<
lb
/>
apes.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007356
">Verùm cur hæc
<
emph
type
="
italics
"/>
(
<
emph.end
type
="
italics
"/>
etiamſi quædam mino
<
lb
/>
ra ſint apibus) formicæ ſcilicet, papiliones,
<
lb
/>
locuſtæ oua gignunt, apes non poſſunt? </
s
>
<
s
id
="
s.007357
">Cau
<
lb
/>
ſa eſt, quòd cùm pariunt, non volant, ſed for
<
lb
/>
mam retinent erucæ, aureliæve, aut cum
<
lb
/>
his commoriuntur, vt bombyces ac locuſtæ:
<
lb
/>
nam oua in tam paruis animalibus volatui
<
lb
/>
impedimento erant: igitur cùm apes præ
<
lb
/>
ſtaret ob egregiam vtilitatem viuaces eſſe,
<
lb
/>
in ſeptimum enim aut etiam octauum an
<
lb
/>
num earum vita producitur, oua parere im
<
lb
/>
poſſibile fuit. </
s
>
<
s
id
="
s.007358
">Necſolùm tam minuta, ſed
<
lb
/>
& maiora animalia è putredine, imò omnia
<
lb
/>
credendum eſt originem ducere, cùm iam
<
lb
/>
de muribus conſtet, & prſces in aquis re
<
lb
/>
centibus ſpontè generentur. </
s
>
<
s
id
="
s.007359
">Cum enim (vt
<
lb
/>
dixi) putredo præceſſerit, pingue ſeparatur à
<
lb
/>
cinere, calórque confeſtim animam infun
<
lb
/>
dit illi materiæ aptam. </
s
>
<
s
id
="
s.007360
">Vnde fit vt animalia
<
lb
/>
omnia, quæ è putri generantur materia, vt
<
lb
/>
blattæ, vermes,
<
foreign
lang
="
grc
">ὄνοι</
foreign
>
dolores vbique natos ſi
<
lb
/>
quid aliud finiant: ſunt enim è calidiſſima,
<
arrow.to.target
n
="
marg1065
"/>
<
lb
/>
humidiſſimáque materia. </
s
>
<
s
id
="
s.007361
">Ob id canthari
<
lb
/>
des ſi id non faciunt, nihil mirum, ex ouis
<
lb
/>
enim generantur. </
s
>
<
s
id
="
s.007362
">Attamen & ipſis vires
<
lb
/>
aliæ pro his adſunt: menſura enim mediocri
<
lb
/>
tentiginem, & erectionem veretri faciunt
<
lb
/>
maximam: maiore excoriant veſicam, & ſan
<
lb
/>
guinis mictum faciunt: maiore adhuc inſa
<
lb
/>
nos reddunt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007363
">
<
margin.target
id
="
marg1065
"/>
Animalia
<
lb
/>
omnia è pu
<
lb
/>
tri materia
<
lb
/>
genita cur
<
lb
/>
finiant dolo
<
lb
/>
res.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007364
">Cantharida
<
lb
/>
rum varia
<
lb
/>
vis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007365
">Cicendulæ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007366
">Eadem ratione Cicendulæ, lampytis
<
lb
/>
apud Græcos, quas Italia mittit muſcarum
<
lb
/>
magnitudine, exiliores tantò, quantò lon
<
lb
/>
giores, æſtiuis noctibus volantes ac mican
<
lb
/>
tes, pedes habentes ſenos, alas duriores muſ
<
lb
/>
cis, è crabronum enim genere ſunt, viſcera
<
lb
/>
candidiſſima, exteriore cute polita, adeóque
<
lb
/>
dum viuit ſplendente: vt in tenebris literas
<
lb
/>
nonnunquam velut candela ardente adiutus
<
lb
/>
legerem, ex eruca in crabrones, aut quod
<
lb
/>
vero ſimilius eſt, è crabronibus in erucas
<
lb
/>
tranſeunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007367
">Quandoquidem eruca maior eſt
<
lb
/>
crabrone, minúſque lucet, velut tunc ſenio
<
lb
/>
conſecta: túncque verò ſimile eſt, oua, non
<
lb
/>
cum volat, parere.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007368
">Docet nos animantium genus hoc, li
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1066
"/>
<
lb
/>
quorum fieri poſſe, qui reluceat in tenebris:
<
lb
/>
fit autem putreſcentibus his, quæ cando
<
lb
/>
rem, lucem ac perſpicuitatem ſummam ha
<
lb
/>
bent. </
s
>
<
s
id
="
s.007369
">Fieri poſſe non dubito: è quibus &
<
lb
/>
quomodo, adhuc mihi incertum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.007370
">Ratio
<
lb
/>
à pulmone marino tamen ſumenda eſt: hic
<
lb
/>
enim lignis illitus facit vt nocte ſplendeant
<
lb
/>
facum inſtar. </
s
>
<
s
id
="
s.007371
">Cauſa igitur humidum pin
<
lb
/>
gue, quod nitere facit, & vis luminis in eo
<
lb
/>
contenta. </
s
>
<
s
id
="
s.007372
">Quæ enim nitent, & non diu ab
<
lb
/>
actione caloris cœleſtis receſſerunt, nocte
<
lb
/>
ſplendent. </
s
>
<
s
id
="
s.007373
">Talium igitur ratio hæc erit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007374
">Vnde quercus cortices, & quæcunque hu
<
lb
/>
midum pingue, & ſolidum putredine acqui
<
lb
/>
runt nocte ipſa velut ignis putrefacta lu
<
lb
/>
cent. </
s
>
<
s
id
="
s.007375
">Non ſecus ac marcida ligna, & aga
<
lb
/>
ricus: candida enim ſunt vehementer &
<
lb
/>
ſicca. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007376
">
<
margin.target
id
="
marg1066
"/>
Aqua quæ
<
lb
/>
in tenebris
<
lb
/>
ſplendorem
<
lb
/>
afferat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007377
">Pulmo mari
<
lb
/>
nus nocte
<
lb
/>
ſplendens.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007378
">Cicendula maius miraculum præſtat Co
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1067
"/>
<
lb
/>
coyum: animal hoc mittit Hiſpana noui or
<
lb
/>
bis inſula, è ſcarabeorum genere haud obſ
<
lb
/>
curè: magnitudo qualis ſcarabeis noſtris,
<
lb
/>
quos ceruiuos à ceruorum longitudine vo
<
lb
/>
camus. </
s
>
<
s
id
="
s.007379
">Volat non minus quàm
<
expan
abbr
="
Cicẽdula
">Cicendula</
expan
>
, lu
<
lb
/>
cetque corpore, ſed oculis multò magis,
<
lb
/>
adeò vt candelam referat, ſunt enim præ
<
lb
/>
grandes pro corporis magnitudine atque
<
lb
/>
prominentes: legitur, ſcribitur, Indi quo
<
lb
/>
que eo ſolo lumine conuiuia agere ſolebant,
<
lb
/>
adeò magnam, & claram lucem in ſe con
<
lb
/>
tinent, nec in hoc maius miraculum licet,
<
lb
/>
vel inuenire, vel deſiderare. </
s
>
<
s
id
="
s.007380
">Extinguitur ſen
<
lb
/>
ſim illorum marceſcente vita, vt cum illa
<
lb
/>
etiam lumen pereat totum, adeò vis hæc vi
<
lb
/>
tali animæ coniungitur: remanet tamen li
<
lb
/>
quor ille qui reſplendebat in oculis ac ven
<
lb
/>
tre: quo peruncti, ſeu quòd luminis aliquid
<
lb
/>
adhuc retineat, ſeu quòd calore ſuo cutem
<
lb
/>
accendat, cutem ipſam velut prunam reddit
<
lb
/>
adeò rubicundam ac ſplendidam.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1068
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007381
">
<
margin.target
id
="
marg1067
"/>
Cocoyum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007382
">
<
margin.target
id
="
marg1068
"/>
Pyrauſta in
<
lb
/>
igne viuens.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007383
">Vermes pi
<
lb
/>
loſi in niue.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007384
">Mirabilis eſt & generatio pyrauſtæ, vt
<
lb
/>
lumen cicendulæ: nam pyrauſtam inter ignes
<
lb
/>
Cypri, qui ſunt in fornacibus viuere, retulit
<
lb
/>
Ariſtoteles: vt etiam de vermibus rubris,
<
lb
/>
piloſiſque in niuibus prodidit. </
s
>
<
s
id
="
s.007385
">Pyrauſtam in
<
lb
/>
igne generari, vel alibi genitam in illis du
<
lb
/>
cere vitam, quod veriſimilius eſt, & credere
<
lb
/>
oportet, quoniam ignis nihil poteſt gene
<
lb
/>
rare. </
s
>
<
s
id
="
s.007386
">Ex recrementis igitur in imo ignis, &
<
lb
/>
niuium generantur: vtque vermes ſunt ca
<
lb
/>
lidiſſimi, & ob id frigoris tanti patientes,
<
lb
/>
ita pyrauſta frigidiſſima. </
s
>
<
s
id
="
s.007387
">E putredine igitur
<
lb
/>
humidi ſolidiſſimi metallorum generatur
<
lb
/>
pyrauſta, in ignis vicina parte, vt non cor
<
lb
/>
rumpatur humidum ab igne, nec procul na
<
lb
/>
ta cum adulta fuerit ignis ſit impatiens. </
s
>
<
s
id
="
s.007388
">Eo
<
lb
/>
dem quoque modo in niue vermes gene
<
lb
/>
rantur, collectis vaporibus quibuſdam cali
<
lb
/>
dis, qui à frigore concluſi putrefaciunt, re
<
lb
/>
liquum humidi ſecum coacti. </
s
>
<
s
id
="
s.007389
">Atque eo mo
<
lb
/>
do fit talium generatio, qui quum in ſum
<
lb
/>
mo frigore geniti ſint, in eodem quoque
<
lb
/>
ſeruari nihil mirum, quum tamen nullum
<
lb
/>
frigus aliquid generet. </
s
>
<
s
id
="
s.007390
">Nece enim magis in
<
lb
/>
ſummo frigore quicquam poteſt generari,
<
lb
/>
vt viuis aut glaciei, quàm in igne. </
s
>
<
s
id
="
s.007391
">A tempe
<
lb
/>
rato igitur calore cuncta generari neceſſe eſt:
<
lb
/>
ſed non omnibus idem eſt temperamentum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007392
">Referunt autem in Armeniæ montibus præ-</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>