Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[51.] Von des menſchen wunderwerck/ Das xliij. Capitel.
[52.] Wie die kranckheiten wunderbarer geſtalt geheilet werden. Das xliiij. Capittel.
[53.] Von gemeinem iamer/ Das xlv. Capittel.
[54.] Von menſchlicher ſachen ſubſtantz vnnd weſen/ Das xlvj. Capittel.
[55.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das neündt Bůch. Von Bewegungen. Von den Bewegungen ein gemeine rechnung/ Das xlvij. Capittel.
[56.] Von dem ſtättigen vnnd ewigen lauff-Das xlviij Capittel.
[57.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das zehendt Bůch. Von kunſtreichen feüwren. Von deß feüwrs krafft vnnd erhaltung/ Das xlix. Capittel.
[58.] Von diſtillierung vnd kochung/ das l Capitel.
[59.] Von der Alchemei/ Das li Capittel.
[60.] Von glaß kunſt/ Das lij Capittel.
[61.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das eilfft Bůch. Von gemeinen handtwercken. Von mancherlei künſten/ Das liij Capittel.
[62.] Von der ſchiff kunſt/ Das liiij Capittel.
[63.] Von der Architeetur vnnd bauwkunſt/ Das lv. Capittel.
[64.] Von Inſtrumenten vnnd geſchirren/ Das lvj. Capittel.
[65.] Schöne zůſammen fügun gen. Das lvij Capittel.
[66.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das zwölfft Bůch. Von ſubteylen Handwerchen. Von wunderbaren werchen/ Das lviij Capitel.
[67.] Ein wunderbarer weg die Ephemerides zů zebe/ reiten/ Das lix Capittel.
[68.] Beſonderer landſchafften Beſchreibung/ das lx Capitel.
[69.] Von der occultation oder verberg kunſt/ Das lxj Capittel.
[70.] Von wunderbaren handlungen/ Das lxij Capittel.
[71.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das dreyzehend Bůch. Von ſchlechten künſten. Von nochgültigen erfarnuſſen/ Das lxiij. Capittel.
[72.] Was zů der ſchreibkunſt gehört/ Das lxiiij Capittel.
[73.] Von anſtreichungen vnnd zierung/ Das lxv Capittel.
[74.] Von wollüſten/ Das lxvj Capittel.
[75.] Von den farben/ geruchen vnd geſchmacken matery/ Das lxvj Capittel.
[76.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das vierzehend Bůch. Von heimlicher waarſagung. Ob die waarſagung ſeie/ vnnd ob ſie in allen din/ gen vorhanden/ Das lxviij Capittel.
[77.] Von feürigen wunderzeichen. Das lxix Capittel.
[78.] Von wunder zeichen die in dem lufft beſchehen/ Das lxx Capittel.
[79.] Von wunder zeichen ſo in waſſeren ſeind-Das lxxj Capittel.
[80.] Von wunder zeichen auff erden/ Das lxxij Capittel.
< >
page |< < of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div157" type="section" level="1" n="24">
          <pb file="0163" n="163"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div162" type="section" level="1" n="25">
          <head xml:id="echoid-head31" xml:space="preserve">Hieronymi Cardani Doctors
            <lb/>
          der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/
            <lb/>
          derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/
            <lb/>
          Das fünfft Bůch. Von dem geſtirn.</head>
          <head xml:id="echoid-head32" xml:space="preserve">Der ſteinen natur/ wachſſung/ vnd vnderſcheid/
            <lb/>
          Das xvij. Capittel.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3708" xml:space="preserve">ICH hab geſagt es ſeyẽ ſtein/ ſo mã anzündet
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0163-01" xlink:href="note-0163-01a" xml:space="preserve">koolſtein.</note>
            vñ die breñen/ wölche wir kolẽ neñẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3709" xml:space="preserve">derẽ ha
              <lb/>
            bẽ wir ein theil zů Leon gſehẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3710" xml:space="preserve">ſy ſeind dẽ ko
              <lb/>
            lẽ gleich vñ ſtinckẽ/ ſeind aber ſchwerer. </s>
            <s xml:id="echoid-s3711" xml:space="preserve">doch
              <lb/>
            brauchẽ ſolche allein die eiſẽ ſchmid. </s>
            <s xml:id="echoid-s3712" xml:space="preserve">dã es iſt
              <lb/>
            kein zweifel/ ſie machẽ dz feüwr etwz kreffti
              <lb/>
            ger/ wie wir in dẽ büchern {der} ſubtilitet ange-
              <lb/>
            zeiget. </s>
            <s xml:id="echoid-s3713" xml:space="preserve">Aber in Schottẽ/ dz iſt zů auſſerſt in
              <lb/>
            Britaniẽ gegẽ Mitnacht/ brauchet man di-
              <lb/>
            ſes allenthalbẽ/ auß mangel deß holtzes. </s>
            <s xml:id="echoid-s3714" xml:space="preserve">wir
              <lb/>
            haben vor geſagt dz bitumẽ dariñ begriffen
              <lb/>
            ſeie. </s>
            <s xml:id="echoid-s3715" xml:space="preserve">Die Schottlẽdiſche vnd Engellẽdiſche
              <lb/>
            ſtein aber/ wölche võ dañen in Franckreich
              <lb/>
            gfürt werdẽ ſeind leicht vñ lauter/ gebẽ auch ein glaſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3716" xml:space="preserve">etlich aber habẽ mehr
              <lb/>
            erdẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3717" xml:space="preserve">Ich hab geſehẽ ein kleinẽ wagẽ mitt acht bar ochſſen hinweg fürẽ/ wöl-
              <lb/>
            ches nit allein anzeigt dz ſie ſchwer geweſen/ ſon{der} auch {der} ochſſen blödigkeit.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3718" xml:space="preserve">Wañ mã aber diſe ſo weit füret/ zeigẽ ſie gnůgſam jrẽ treffenlichẽ nutz an in
              <lb/>
            dẽ eyſen ſchmittẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3719" xml:space="preserve">Man findet aber zům offterẽ mal (wie ich es geſechẽ) farbẽ
              <lb/>
            dariñen/ vñ ſchier wie guldene o{der} ſilbere ſchüppen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3720" xml:space="preserve">Solches macht (wie ge-
              <lb/>
            ſagt) dz bitumẽ o{der} geſchwäblete kreyden dariñen iſt/ wölches vß mechtiger
              <lb/>
            hitz verbrent/ vñ alle feüchte feißtigkeit vn{der} {der} erdẽ verzeret/ deßhalbẽ wer
              <lb/>
            den etwan Metall o{der} ſchüppẽ von Metall dariñen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3721" xml:space="preserve">Daß meer gſtad bringt
              <lb/>
            mancherley figurẽ in den ſteinẽ/ vñ vil mehr dañ andre örther in {der} welt/ an
              <lb/>
            bergẽ o{der} flieſſendẽ waſſern. </s>
            <s xml:id="echoid-s3722" xml:space="preserve">vñ diſes võ dreierley vrſach wegẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3723" xml:space="preserve">Die erſt/ weil
              <lb/>
            vil berg zů niderſt im meer/ an wölchẽ allerley geſtein wachßen/ ſo werffen
              <lb/>
            die wällẽ ſolche an dz gſtad. </s>
            <s xml:id="echoid-s3724" xml:space="preserve">Es wachſen auch vil vß krafft deß ſaltz o{der} bewe
              <lb/>
            gung/ wölche alle mitt {der} zeytt durch deß meers ab vñ zů lauffen/ o{der} wañ dz
              <lb/>
            meer erligt/ am gſtad bleibẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3725" xml:space="preserve">dañ dz ſaltz treibt die ſtein zůſamẽ vnd erhaltet
              <lb/>
            die/ weil es ein großẽ theil feißtes in jm hatt/ darzů trücknet vñ wermet es. </s>
            <s xml:id="echoid-s3726" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Es macht aber die bewegũg einẽ ſchaum/ wölcher mitt dẽ ſand vermiſchet/
              <lb/>
            mancherley figurẽ {der} ſteinẽ fürbringt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3727" xml:space="preserve">Demnach ſeind auch villerley theil {der}
              <lb/>
            thier/ nãlich bein/ zän/ haut vnd ſtein/ ſo in den fiſchẽ wachſſen/ alſo auch
              <lb/>
            {der} gewechßẽ/ als wurtzlen/ bletter/ frücht/ ſtöck/ rindë/ ſafft (als {der} Agſtein)
              <lb/>
            wölches alles durch bewegung (wie geſagt) vnd deß ſaltz natur/ zů ſteinetz
              <lb/>
            wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3728" xml:space="preserve">Deßhalbẽ findet mã mãcherley figurẽ/ villerley gattung/ vñ ſo wun{der}
              <lb/>
            bar geſtein am geſtad deß meers. </s>
            <s xml:id="echoid-s3729" xml:space="preserve">man findet aber {der} ſchweren weniger/ weil
              <lb/>
            deß waſſers bewegung ſolliche minder erleidet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3730" xml:space="preserve">darumb ſeind auch weniger
              <lb/>
            metall dann ſtein/ vorab weil kleine ſtücklin deß metall vnder treffenlichẽ
              <lb/>
            vil ſteinen verborgen ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s3731" xml:space="preserve">Man findet auch vmb gleicher vrſach nitt vil
              <lb/>
            einerley gattung/ dann wo das meer erlägen iſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s3732" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>