Casati, Paolo, De igne dissertationes physicae, 1686

Page concordance

< >
Scan Original
81 69
82 70
83 71
84 72
85 73
86 74
87 75
88 76
89 77
90 78
91 79
92 80
93 81
94 82
95 83
96 84
97 85
98 86
99 87
100 88
101 89
102 90
103 91
104 92
105 93
106 94
107 95
108 96
109 97
110 98
< >
page |< < (151) of 672 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div19" type="section" level="1" n="16">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4583" xml:space="preserve">
              <pb o="151" file="0163" n="163" rhead="De his quæ Virtute Calida dicuntur."/>
            feunt: </s>
            <s xml:id="echoid-s4584" xml:space="preserve">ex quo fit excitatos ſubinde in ferro igniculos à ſuperpo-
              <lb/>
            ſitâ limâ cohiberi, ne auolent, atque adeò plures congregari; </s>
            <s xml:id="echoid-s4585" xml:space="preserve">ſi
              <lb/>
            qui autem igniculi ſuperficiei ip ſius limæ adhæſerint, liberè ſta-
              <lb/>
            tim exilire poſſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s4586" xml:space="preserve">Id quod pariter ligno quieſcenti contingit,
              <lb/>
            quando ferreo ſtylo diutiùs teritur; </s>
            <s xml:id="echoid-s4587" xml:space="preserve">ferri enim pars, quæ incaluit,
              <lb/>
            ligno ſemper in motu adhæſit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4588" xml:space="preserve">factus eſt eiuſdem partis ferri
              <lb/>
            perpetuus tritus, vnde noua igniculorum excitatio; </s>
            <s xml:id="echoid-s4589" xml:space="preserve">ligni autem
              <lb/>
            partes eædem non ſemper ferro terenti ſubiectæ igniculos auolare
              <lb/>
            permiſerunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s4590" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s4591" xml:space="preserve">ſi qui reſidui ſunt igniculi, propter rariorem ſta-
              <lb/>
            minum ligni texturam non eo impetu erumpunt, vt in ſenſum ta-
              <lb/>
            ctûs irruant adeò vehementer, ſicut qui ex anguſtioribus ferri po-
              <lb/>
            ris exiliunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s4592" xml:space="preserve">ideò minor in ligno quàm in ferro calor percipitur.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s4593" xml:space="preserve">Ex rhedarum diutiùs velociſſimè concitatarum rotis hæc confirma-
              <lb/>
            ta videntur: </s>
            <s xml:id="echoid-s4594" xml:space="preserve">quamuis etenim, etiamſi currus lentè moueatur,
              <lb/>
            fiat axis & </s>
            <s xml:id="echoid-s4595" xml:space="preserve">rotæ conflictus, tamen in tardâ illâ conuerſione antè
              <lb/>
            excitati igniculi auolant, quàm noui excitentur, neque poſſunt
              <lb/>
            plures coire, atque inſignem calorem efficere: </s>
            <s xml:id="echoid-s4596" xml:space="preserve">at in velociſſimo ro-
              <lb/>
            tæ motu, tam citò poſterior attritus priori ſuperuenit, vt multi-
              <lb/>
            plicentur igniculi, qui ex ferro in axis lignum ſe inſinuantes, poſt-
              <lb/>
            quàm abſumpſerint axungiam, aliquando ignem excitant: </s>
            <s xml:id="echoid-s4597" xml:space="preserve">qua-
              <lb/>
            propter vbi odoris grauitas monuerit imminuere inflammationis
              <lb/>
            periculum, expertus ſum præſens auxilium eſſe, ſi detractam la-
              <lb/>
            rido cutem rotæ & </s>
            <s xml:id="echoid-s4598" xml:space="preserve">axi interponat auriga, quia non ſolùm attri-
              <lb/>
            tus prohibetur, ſed vi caloris liquata pinguedo hiantes axis poros
              <lb/>
            ſenſim ingreditur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s4599" xml:space="preserve">celerem igniculorum motum retardans exar-
              <lb/>
            ſionem arcet: </s>
            <s xml:id="echoid-s4600" xml:space="preserve">immò quotieſcunque vehementiùs incaluerit axis,
              <lb/>
            ſatius eſt illum vnguine aliquo illinere, quàm aquam aſpergere; </s>
            <s xml:id="echoid-s4601" xml:space="preserve">
              <lb/>
            nam licèt aqua ſubitum ardorem auertat, igniculi ad interiora re-
              <lb/>
            pulſi fragile efficiunt lignum: </s>
            <s xml:id="echoid-s4602" xml:space="preserve">Sic, quemadmodum Plinius lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s4603" xml:space="preserve">34. </s>
            <s xml:id="echoid-s4604" xml:space="preserve">
              <lb/>
            cap. </s>
            <s xml:id="echoid-s4605" xml:space="preserve">14. </s>
            <s xml:id="echoid-s4606" xml:space="preserve">obſeruauit, *tenuiora ferramenta oleo reſtingui mos eſt, ne*
              <lb/>
            *aquâ in fragilitatem durentur.</s>
            <s xml:id="echoid-s4607" xml:space="preserve">* Periculum hoc declinant Mexi-
              <lb/>
            cani plauſtrorum rotas & </s>
            <s xml:id="echoid-s4608" xml:space="preserve">axem illinentes ſucco foliorum Tuna-
              <lb/>
            rum (Tunæ ſunt, quas Ficus Indicas vulgo appellamus) quibus
              <lb/>
            frigus & </s>
            <s xml:id="echoid-s4609" xml:space="preserve">humiditas in ſecundo gradu tribuitur, vt olim legi apud
              <lb/>
            Georg. </s>
            <s xml:id="echoid-s4610" xml:space="preserve">Marcgrau. </s>
            <s xml:id="echoid-s4611" xml:space="preserve">lib.</s>
            <s xml:id="echoid-s4612" xml:space="preserve">3.</s>
            <s xml:id="echoid-s4613" xml:space="preserve">cap.</s>
            <s xml:id="echoid-s4614" xml:space="preserve">15.</s>
            <s xml:id="echoid-s4615" xml:space="preserve">Hiſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s4616" xml:space="preserve">Nat.</s>
            <s xml:id="echoid-s4617" xml:space="preserve">Braſil. </s>
            <s xml:id="echoid-s4618" xml:space="preserve">in annotat. </s>
            <s xml:id="echoid-s4619" xml:space="preserve">ex Franc. </s>
            <s xml:id="echoid-s4620" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Ximenez.</s>
            <s xml:id="echoid-s4621" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s4622" xml:space="preserve">Ne tamen à communi loquendi conſuetudine recedamus, ſub
              <lb/>
            hac voce *Calidi Virtute* non ea eſt ſubijcienda ſententia, vt </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>