Bošković, Ruđer Josip - Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Scan	Original
121	69
122	70
123	71
124	72
125	73
126	74
127	75
128	76
129	77
130	78
131	79
132	80
133	81
134	82
135	83
136	84
137	85
138	86
139	87
140	88
141	89
142	90
143	91
144	92
145	93
146	94
147	95
148	96
149	97
150	98

164112THEORIÆ tate non pendet, ſed ad maſſam potius pertinet. Quamobrem
ejus definitionem proferam ab ipſa gravitate nihil omnino pen-
dentem, quanquam & nomen retinebo, & innuam, unde ori-
ginem duxerit; tum demonſtrabo accuratiſſime, in quavis maſ-
ſa haberi aliquod gravitatis centrum, idque unicum, quod qui-
dem paſſim omittere ſolent, & perperam; deinde ad ejus pro-
prietatem præcipuam exponendam gradum faciam, demonſtran-
do celeberrimum theorema a Newtono propoſitum, centrum
gravitatis commune maſſarum, ſive mihi punctorum quotcun-
que, & utcunque diſpoſitorum, quorum ſingula moveantur ſola
inertiæ vi motibus quibuſcunque, qui in ſingulis punctis uni-
formes ſint, in diverſis utcunque diverſi, vel quieſcere, vel mo-
veri uniformiter in directum: tum vero mutuas actiones quaſ-
cunque inter puncta quælibet, vel omnia ſimul, nihil omnino
turbare centri communis gravitatis ftatum quieſcendi, vel mo-
vendi uniformiter in directum, unde nobis & actionis, ac reactio-
nis æqualitas in maſſis quibuſque, & principia colliſiones corpo-
rum definientia, & alia plurima ſponte provenient. Sed aggre-
diamur rem ipſam.

241. Centrum igitur commune gravitatis punctorum quot-
11Definitio cen-
tri gravitatis
non pendens ab
idea gravitatis:
ejus congruen-
tia cum idea
communi. cunque, & utcunque diſpoſitorum, appellabo id punctum, per
quod ſi ducatur planum quodcunque; ſumma diſtantiarum per-
pendicularium ab eo plano punctorum omnium jacentium ex al-
tera ejuſdem parte, æquetur ſummæ diſtantiarum ex altera. Id
quidem extenditur ad quaſcunque, & quotcunque maſſas; nam
eorum ſingulæ punctis utique conſtant, & omnes ſimul ſunt quæ-
dam punctorum diverſorum congeries. Nomen traxit ab æquili-
brio gravium, & natura vectis, de quibus agemus infra: ex iis
habetur illud, ſingula pondera ita connexa per virgas inflexiles,
ut moveri non poſſint, niſi motu circa aliquem horizontalem
axem, exerere ad converſionem vim proportionalem ſibi, & di-
ſtantiæ perpendiculari a plano verticali ducto per axem ipſum;
unde fit, ut ubi ejuſmodi vires, vel, ut ea vocant, momenta vi-
rium hinc, & inde æqualia fuerint, habeatur æquilibrium. Por-
ro ipſa pondera in noſtris gravibus, in quibus gravitatem con-
cipimus, ac etiam ad ſenſum experimur, proportionalem in ſin-
gulis quantitati materiæ, & agentem directionibus inter ſe pa-
rallelis, proportionalia ſunt maſſis, adeoque punctorum eas con-
ſtituentium numero; quam ob rem idem eſt, ea pondera in di-
ſtantias ducere, ac aſſumere ſummam omnium diſtantiarum o-
mnium punctorum ab eodem plano. Quod ſi igitur reſpectu
aggregati cujuſcunque punctorum materiæ quotcunque, & quo-
modocunque diſpoſitorum ſit aliquod punctum ſpatii ejuſmodi,
ut, ducto per ipſum quovis plano, ſumma diſtantiarum ab illo
punctorum jacentium ex parte altera æquetur ſummæ diſtantia-
rum jacentium ex altera; concipiantur autem ſingula ea pun-
cta animata viribus æqualibus, & parallelis, cujuſmodi ſunt vi-
res, quas in noſtris gravibus concipimus; illud utique

Page concordance

Text layer

Text normalization

Search

Scan	Original
121	69
122	70
123	71
124	72
125	73
126	74
127	75
128	76
129	77
130	78
131	79
132	80
133	81
134	82
135	83
136	84
137	85
138	86
139	87
140	88
141	89
142	90
143	91
144	92
145	93
146	94
147	95
148	96
149	97
150	98

Scan	Original
121	69
122	70
123	71
124	72
125	73
126	74
127	75
128	76
129	77
130	78
131	79
132	80
133	81
134	82
135	83
136	84
137	85
138	86
139	87
140	88
141	89
142	90
143	91
144	92
145	93
146	94
147	95
148	96
149	97
150	98

Scan	Original
121	69
122	70
123	71
124	72
125	73
126	74
127	75
128	76
129	77
130	78
131	79
132	80
133	81
134	82
135	83
136	84
137	85
138	86
139	87
140	88
141	89
142	90
143	91
144	92
145	93
146	94
147	95
148	96
149	97
150	98