164LIBER
nẽ aquilonẽ ue ſpectãt, niſi ſi inciderint in ſulphuro ſum locum, aut alumi-
noſum, ſeu bituminoſum, tunc enim ꝑmutãtur, & aut calidæ aquæ, aut fri-
gidæ odore malo & ſapore ꝓfundunt fontes. Ne enim calidæ a quæ ẽ ulla
proprietas, ſed frigida aqua cũ incidit ꝑcurrẽs in ardẽtẽ locum efferueſcit,
& percalefacta egredit̃ per venas extra terrã, ideo diutius non põt ꝑmane-
re, ſed breui ſpatio ſit frigida. Nan ſi naturaliter eẽt calida nõ refrigeraret̃
calor eius, Sapor autem & odor, & color eius non reſtituitur, ꝙ intinctus &
cõmixtus eſt propter naturæ raritatem.
noſum, ſeu bituminoſum, tunc enim ꝑmutãtur, & aut calidæ aquæ, aut fri-
gidæ odore malo & ſapore ꝓfundunt fontes. Ne enim calidæ a quæ ẽ ulla
proprietas, ſed frigida aqua cũ incidit ꝑcurrẽs in ardẽtẽ locum efferueſcit,
& percalefacta egredit̃ per venas extra terrã, ideo diutius non põt ꝑmane-
re, ſed breui ſpatio ſit frigida. Nan ſi naturaliter eẽt calida nõ refrigeraret̃
calor eius, Sapor autem & odor, & color eius non reſtituitur, ꝙ intinctus &
cõmixtus eſt propter naturæ raritatem.
De aquis calidis & quas habeant vires a diuerſis metallis ꝓdeũtes, & de
variorum fontium, fluminum, lacuum natura. # Caput. III.
variorum fontium, fluminum, lacuum natura. # Caput. III.
Sunt aũt etiã nõnulli fontes calidi, ex quibus profluit aqua ſapore optimo,
quæ in potione ita eſt ſuauis, vti nec fõtanalis ab camœnis, nec martia ſaliẽs
deſideret̃, Hæc aũt a natura ꝑficiuntur his rationibus, cũ in imo per alumẽ,
aut bitumẽ, ſeu ſulphur ignis excitat̃, ardore per candefacit terrã, quæ ẽ cir
caſe, Supra ſe autẽ feruidũ emittit in ſuperiora loca vaporẽ, & ita ſi qui in
his locis qui ſunt ſupra, fontes dulcis aquæ naſcuntur, offenſi eo uapore ef-
ferueſcunt inter venas, & ita profluunt incorrupto ſapore, Sunt etiã odore
& ſapore non bono frigidi fontes, qui ab inferioribus locis penitus orti, ꝑ
loca ardentia tran ſeunt & ab his per longũ ſpatiũ terræ percurrentes refri-
gerati perueniunt ſupra terrã, ſapore, odore, colore corrupto, vtiĩ tybur
tina via flumen albula, & in ardeatino fontes frigidieodem odore, qui ſul-
phurati dicuntur, & reliquis locis ſimilib{us}, Hi autem cũ ſint frigidi, ideo vi
dentur aſpectu feruere, ꝙ cum in ardentem locum alte penitus inciderunt,
humore & igni inter ſe congruentibus offenſi vehementi fragore, validos
in ſe recipiunt ſpiritus, & ita inflati vi uenti coacti bullientes crebre per fon
tes egrediuntur, Ex his autẽ qui non ſunt aperti, ſed aut ſaxis aut alia vi de-
tinentur, per anguſtas venas vehementia ſpiritus extruduntur ad ſummos
grumorum tumulos, Ita qui putant tanta ſe altitudine, qua ſunt grumi
capita fontium poſſe habere, cum aperiunt foſſuras latius, decipiunt̃, Nã
vti æneum vas non in ſummis labris plenum, ſed aquæ menſuram ſuæ capa
citatis habens e tri bus duas partes, operculũ in eo collocatum cum ignis
vehementi feruore tangatur percalefieri cogit aquam, Ea autem ꝓpter na-
turalem raritatem in ſe recipiens feruoris validam inflationem non modo
implet vas, ſed ſpir itibus extollens operculum & creſcens abundat, Subla-
to autem operculo emiſſis inflationibus in aere patenti, rurſus ad ſuum lo-
cum reſidet, Ad eundem modum ea capita fontinm cum ſunt anguſtiis cõ-
preſſa ruunt in ſummo ſpiritus aquæ bullitus, Simul autem latius ſunt aꝑti
exinaniti per raritates liꝗdæ poteſtatis reſidunt, & reſtituuntur in libramẽ-
ti ſui proprietatẽ, Omnis autem aqua calida, ideo quidem eſt medicamẽto-
ſa, ꝙ in præuiis rebus percocta aliam virtutẽ recipit ad vſum, Nã ſulphu-
roſifontes neruorum labores reficiunt, percalefaciendo, exugendo
quæ in potione ita eſt ſuauis, vti nec fõtanalis ab camœnis, nec martia ſaliẽs
deſideret̃, Hæc aũt a natura ꝑficiuntur his rationibus, cũ in imo per alumẽ,
aut bitumẽ, ſeu ſulphur ignis excitat̃, ardore per candefacit terrã, quæ ẽ cir
caſe, Supra ſe autẽ feruidũ emittit in ſuperiora loca vaporẽ, & ita ſi qui in
his locis qui ſunt ſupra, fontes dulcis aquæ naſcuntur, offenſi eo uapore ef-
ferueſcunt inter venas, & ita profluunt incorrupto ſapore, Sunt etiã odore
& ſapore non bono frigidi fontes, qui ab inferioribus locis penitus orti, ꝑ
loca ardentia tran ſeunt & ab his per longũ ſpatiũ terræ percurrentes refri-
gerati perueniunt ſupra terrã, ſapore, odore, colore corrupto, vtiĩ tybur
tina via flumen albula, & in ardeatino fontes frigidieodem odore, qui ſul-
phurati dicuntur, & reliquis locis ſimilib{us}, Hi autem cũ ſint frigidi, ideo vi
dentur aſpectu feruere, ꝙ cum in ardentem locum alte penitus inciderunt,
humore & igni inter ſe congruentibus offenſi vehementi fragore, validos
in ſe recipiunt ſpiritus, & ita inflati vi uenti coacti bullientes crebre per fon
tes egrediuntur, Ex his autẽ qui non ſunt aperti, ſed aut ſaxis aut alia vi de-
tinentur, per anguſtas venas vehementia ſpiritus extruduntur ad ſummos
grumorum tumulos, Ita qui putant tanta ſe altitudine, qua ſunt grumi
capita fontium poſſe habere, cum aperiunt foſſuras latius, decipiunt̃, Nã
vti æneum vas non in ſummis labris plenum, ſed aquæ menſuram ſuæ capa
citatis habens e tri bus duas partes, operculũ in eo collocatum cum ignis
vehementi feruore tangatur percalefieri cogit aquam, Ea autem ꝓpter na-
turalem raritatem in ſe recipiens feruoris validam inflationem non modo
implet vas, ſed ſpir itibus extollens operculum & creſcens abundat, Subla-
to autem operculo emiſſis inflationibus in aere patenti, rurſus ad ſuum lo-
cum reſidet, Ad eundem modum ea capita fontinm cum ſunt anguſtiis cõ-
preſſa ruunt in ſummo ſpiritus aquæ bullitus, Simul autem latius ſunt aꝑti
exinaniti per raritates liꝗdæ poteſtatis reſidunt, & reſtituuntur in libramẽ-
ti ſui proprietatẽ, Omnis autem aqua calida, ideo quidem eſt medicamẽto-
ſa, ꝙ in præuiis rebus percocta aliam virtutẽ recipit ad vſum, Nã ſulphu-
roſifontes neruorum labores reficiunt, percalefaciendo, exugendo