Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

List of thumbnails

< >
61
61
62
62
63
63
64
64
65
65
66
66
67
67
68
68
69
69
70
70
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001832">
                <pb pagenum="160" xlink:href="025/01/164.jpg"/>
              ſed quia paulò fuſiùs explicandum reſtat, hoc tibi certè onus in­
                <lb/>
              cumbit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001833">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001834"> Rectè mones, rem hanc paulò fuſiùs explicandam eſſe; quod
                <lb/>
              ut meliùs fiat; nonnulla ſuppono experimenta, partim commu­
                <lb/>
              nia & trita, partim ſingularia. </s>
              <s id="s.001835">Primùm ſit hoc. </s>
              <s id="s.001836">Ampulla vitrea
                <lb/>
                <figure id="id.025.01.164.1.jpg" xlink:href="025/01/164/1.jpg" number="56"/>
                <lb/>
              DACB, cui per os D canaliculus vitreus vtrim­
                <lb/>
              que pervius inſeratur, & probè obſtructo ori­
                <lb/>
              ficio D, exugatur ducto anhelitu per E, aër
                <lb/>
              intra ampullam contentus; tum ſtatim, vbi
                <lb/>
              removetur ab ore, immergatur in aquàm ex­
                <lb/>
              tremitas E; ſugitur enim aqua, dum aër intra
                <lb/>
              dilatatus ſeſe contrahit; ſic demum AB ſuper­
                <lb/>
              ficies aquæ per ſuctum adductæ; tum extremo
                <lb/>
              E ore admoto, pulſus anhelitus magna vi in­
                <lb/>
              trudatur; inde ſit, vt aër ABD appulſu novi
                <lb/>
              aëris comprimatur, & compreſſus ſuperficiem
                <lb/>
              aquæ AB premat, ac proinde ſupra ſuperficiem AB aqua per canalicu­
                <lb/>
              lum CE aſſurgat; immò ſi ſit magna vis preſſionis, ad inſtar jaculi erum­
                <lb/>
              pat. </s>
              <s id="s.001837">Idem fiet opera diſci, ſuperficiem aquæ prementis, vt jam dixi in ſu­
                <lb/>
              periore congreſſu. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001838">
                <emph type="italics"/>
              Chryſocom.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001839"> Certum & perſpicuum eſt, illum aquæ jactum eſſe ab vna
                <lb/>
              preſſione aëris vaſe contenti & compreſſi; quia ſcilicet aquæ ſuperficiem,
                <lb/>
              cui incumbit, premit; & cùm nihil obſiſtat preſſioni intra canaliculum,
                <lb/>
              prædicta vi aqua facilè extruditur; hæc vt dixi, adeò certa ſunt, vt nul­
                <lb/>
              lum poſt ſe dubium relinquant. </s>
              <s id="s.001840">Sed quid hoc ad aquam, per canaliculum
                <lb/>
              in aëre libero aſſurgentem? </s>
              <s id="s.001841">Licèt enim concedam, aëra eſſe compreſſum,
                <lb/>
              cùm non minùs premat ſuperficiem aquæ intra canaliculum contentæ;
                <lb/>
                <figure id="id.025.01.164.2.jpg" xlink:href="025/01/164/2.jpg" number="57"/>
                <lb/>
              quàm intra majus vas, v.g. ſuperficiem DE, quàm
                <lb/>
              AB, neque hinc, neque illine vis illa preſſionis
                <lb/>
              prævalere poteſt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001842">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001843"> Fateor, maximum diſcrimen eſſe in­
                <lb/>
              ter experimentum Figuræ 31. & 32. quia in hac,
                <lb/>
              aër ADB novam compreſſionem patitur, qua
                <lb/>
              tamen aër exterior caret; vnde non modò tan­
                <lb/>
              tulùm aſſurgit aqua per canaliculum CE, vt
                <lb/>
              fit, etiam ſi nova compreſſio minimè accedat,
                <lb/>
              & os ampullæ D pateat; ſed magna vi, ad inſtar
                <lb/>
              jaculi extruditur; quem reverà effectum il­
                <lb/>
              la modica vis preſſionis, quæ ineſt aëri, præſtare non poſſet; por­
                <lb/>
              rò licèt aër exterior incumbat vtrique ſuperficiei aquæ ſcilicet AB
                <lb/>
              & GF, major tamen vis premit AB, quam FG, quia corpus
                <lb/>
              preſſum quoquo verſum pellit in orbem; igitur eò major vis eſt,
                <lb/>
              quo ſub majori angulo incidit; v. g. aſſumatur centrum ſuperficiei
                <lb/>
              AB, premitur per infinitos radios, vnde quaque illapſos; cogita co­
                <lb/>
              num, cujus vertex prædicto centro incumbat; igitur quò prædictus </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>