Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
161 155
162 156
163 157
164 158
165 159
166 160
167 161
168 162
169 163
170 164
171 165
172 166
173 167
174 168
175 169
176 170
177 171
178 172
179 173
180 174
181 175
182 176
183 177
184 178
185 179
186 180
187 181
188 182
189 183
190 184
< >
page |< < (158) of 778 > >|
164158ALHAZENal: ſed ſecãt ſe ſuper pũctũ b: [quia uiſibile eſt in qualibet reflexionis ſuperficie ք 23 n 4] qđ eſt im-
poſsibile.
Quoniã b nõ eſt in linea a l: qđ patet ք hoc: quoniã fl æquidiſtat b m. [ut patu it proximo
numero per fabricationẽ & 30 p 1.
] Reſtat ergo, ut à nullo pũcto lineæ e g, pręterquã à g, poſsit re-
flecti b a d a.
Si aũt ab aliquo pũcto extra lineã e g: ſit illud u: & ducatur linea lõgitudinis e u o: & ſu-
matur ſuperficies æquidiſtãs baſi, trãſiẽs ք pũctũ u.
[ut dictũ eſt proximo numero. ] Palã, quòd a n
ſecabit hãc ſuperficiẽ:
[quia e g parallela ipſi a n, eandẽ ſecat] ſit punctũ ſectionis y. Similiter b m ſe-
cabit eandẽ:
ſit punctũ ſectionis k: & ducãtur lineæ k u, y
90[Figure 90]l d a e f x u y t k p r c z o h g M n q m i b s u, y k. Et cũ ſuperficies illa ſecet pyramidẽ ſuper circulũ,
trãſeuntẽ per u [per 4 th 1 coni.
Apol. ] ducatur à pũcto u
linea ad cẽtrũ huius circuli, quę extra circulũ ꝓducta, ſit
r u:
& ducãtur lineę e k, e y: quę quidẽ ſecabũt ſuperficiẽ
circuli p g:
[quia ſecãt circulũ ipſi parallelũ, per u trãſeun
tẽ] & ſint pũcta ſectionũ s, i:
& ducãtur lineæ i c, s c. Sicut
igitur probatũ eſt [proximo numero] de pũcto m:
quòd,
nõ impediente pyramide, poteſt reflecti ad n à pũcto g:

ita ꝓbabitur de pũcto k:
qđ poteſt reflecti à puncto u ad
punctũ y:
& eadẽ eſt ꝓbatio: & ita angulus r u y erit ęqua
lis angulo r u k [per 12 n 4.
] Palàm, quoniã b k eſt æquidi
ſtãs e g:
[Nã b m parallela ipſi e g ք fabricationẽ, cõtinua-
ta eſt in pũctũ k] & linea, cõmunis ſuքficiei b g e k, & ſuք-
ficiei circùli p g, eſt linea m g.
Igitur linea e k cũ ſit in hac
ſuperficie, & ſecet ſuperficiẽ circuli p g:
[in pũcto s, ut pa
tuit] cadet ſuper lineã cõmunẽ, quę eſt m g.
Erit igitur s
m g linea recta.
Eodẽ modo cũ ſuperficies n y e g ſecet ſu
perficiẽ circuli p g, ſuper lineã n g:
linea e y cõcurret cũ li
nea n g.
[in pũcto i, ut patuit. ] Igitur i n g linea eſt recta.
Palã etiã, quòd ſuքficies i e c ſecat ſuperficiẽ circuli p g,
ſuper lineã i c, & ſecat ſuperficiẽ huic æquidiſtãtem, quæ
trãſit ք u, ſuper lineã y u.
Ergo [per 16 p 11] y u æquidiſtat
i c.
Similiter ſuperficies s e c ſecat ſuperficies illas æqui-
diſtãtes, ſuper duas lineas s c, k u.
Ergo [per 16 p 11] s c ę-
quidiſtat k u.
Similiter ſi ſumatur ſuperficies, ſecãs ſpecu
lũ ſuper lineã lõgitudinis e c, in qua ſuքficie ſuntru, c M:

ſecabit illas ſuքficies æquidiſtãtes [nẽpe circulos ք u & c eductos] ſuք duas lineas M c, r u.
Igitur [ք
16 p 11] hę duę lineæ ſunt æquidiſtãtes.
Igitur angulus s c M æqualis eſt angulo k u r, & angulus M c
i æqualis angulo r u y.
[ք 10 p 11. ] Sed iã patuit, qđ angulus k u r æqualis eſt r u y. Igitur [ք 1 ax. ] an-
gulus s c M æqualis eſt angulo M c i.
Quare pũctũ s poteſt reflecti ad i à puncto c, nõ impediente py
ramide:
ſed iã probatũ eſt [proximo numero] qđ punctũ m reflecti põt ad i à pũcto g. [cadunt. n.
pũcta i, n, g in eandẽ rectã lineã, ut mõſtratũ eſt.
] Igitur punctũ s reflectitur ad i à duob. punctis cir-
culi p g.
[nimirũ g & c] qđ eſt impoſsibile [& cõtra 51 n 4. 29. 46 n. ] Reſtat ergo, ut primũ ſit impoſ
ſibile, ſcilicet, ut punctũ b reflectatur ad a ab aliquo puncto alio ſpeculi, ꝗ̃ à g.
Quod eſt propoſitũ.
54. Viſu & uiſibili inter baſim ſpeculi conici conuexi, & planum per uerticem ductum, ba-
ſi́ parallelum poſitis: punctum reflexionis inuenire. 35 p 7.
AMplius: dato ſpeculo pyramidali: eſt inuenire punctũ reflexionis. Verbi gratia: ſit g uertex
pyramidalis ſpeculi:
& ſuper ipſum fiat ſuperficies æquidiſtãs baſi pyramidis: [ut oſtenfum
eſt 52 n] quę ſit m n g:
a ſit pũctũ uiſum: b cẽtrũ uiſus. A & b aut erũt citra illã ſuperficiẽ: aut
ultra:
aut in ipſa ſuperficie: aut unũ citra, aliud ultra: aut unũ in ſuperficie, aliud citra uel ultra. Sint
citra ſuperficiẽ:
& à puncto a ducatur ſuperficies, ſecãs pyramidẽ ęquidiſtãter baſi: & ducatur à pun
cto g linea ad punctũ b:
quę ꝓducta cadet in ſuperficiẽ ab a ductã, cũ ſit inter ſuperficies æquidiſtã-
tes:
[quarũ una ք uerticẽ, altera ք uiſibile a ducitur] punctũ, in qđ cadit hęc linea, ſit h. Probatur
aũt modo ſuprà dicto [52 n] qđ a reflectitur ad h ab aliquo pũcto circuli, quẽ efficit ſuperficies, ſe-
cãs pyramidẽ, ducta à pũctis a, h:
& inueniatur in circulo illo punctũ reflexionis: [ք 31 uel 39 n] &
ſit e:
& ducatur linea a b: & linea lõgitudinis pyramidis g e: & axis pyramidis g t: & ducatur à pun-
cto e linea ad centrũ circuli:
quę quidẽ cadet ſuper axem: [ք 4 th 1 coni. Apol. quia cẽtrũ circuli eſt
in axe] & ſit e t:
& erit [ք 18 p 3] orthogonalis ſuper lineã, cõtingentẽ circulũ illũ in pũcto e: & du-
ctis lineis a e, h e:
ſecabit angulũ earũ ք æqualia: [ut oſtẽſum eſt 13 n 4] & diuidet lineã a h: [քa ſecat
angulũ ipſi ſubtẽſum:
ſunt enim e h, e a, h a in eadẽ reflexionis ſuperficie ք 23 n 4] ſit pũctũ diuiſio-
nis r.
Palàm, quoniã g e, e t efficiũt ſuperficiẽ, ſecantẽ lineã a b: ſit pũctũ ſectionis f: & à pũcto f duca-
tur perpẽdicularis ſuper lineã g e [ք 12 p 1] & ſit f q:
quę quidẽ erit orthogonalis ſuper ſuperficiẽ,
cõtingẽtẽ pyramidẽ ſuper lineã g e.
[quia enim f q perpẽdicularis eſt duab. rectis interſectis, in cõ-
muni ipſarũ ſectione (qđ eſt punctũ q) lateri nẽpe conico e g ք fabricationẽ proximã, & rectę pe-
ripheriã circuli ք punctũ q deſcripti, in extrema diametro tãgenti ք 18 p 3:
erit perpẽdicularis plano
ք ipſas ducto ք 4 p 11, id eſt plano in latere conũ tãgente per 35 n 4.
] Deinde à pũcto a ducatur ęqui
diſtãs lineæ f q:
& ſit a l: f q aũt cõcurrat cũ axe in pũcto k: [qđ enim cõcurrat, patet ք 11 ax. quia per

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index