164150DISSERTATIO
EXPERIMENTUM XCVII.
Si Verſorium multis donatum viribus magneticis, &
ſuper ſtylo
liberrime mobile, imponatur Meridiano terreſtri, tendenti a vero
Septentrione ad Auſtrum, deprehenditur in nonnullis Terræ locis
cum hoc Meridiano congruere, atque in eo dirigi; in aliis autem re-
gionibus ab eo recedere.
liberrime mobile, imponatur Meridiano terreſtri, tendenti a vero
Septentrione ad Auſtrum, deprehenditur in nonnullis Terræ locis
cum hoc Meridiano congruere, atque in eo dirigi; in aliis autem re-
gionibus ab eo recedere.
Vocatur hic â Meridiano receſſus, Declinatio, Variatio, De-
viatio, ? ?? ?? ?? ?? ?? ?.
viatio, ? ?? ?? ?? ?? ?? ?.
Quando hæc Declinatio fit ortum verſus, dicitur Acus Græciſſa-
re. (Belgice de Naald Ooſtert) cum autem Declinatio fit occaſum ver-
ſus, dicitur Acus Magiſtriſſare (Belgice de Naald Weſtert).
re. (Belgice de Naald Ooſtert) cum autem Declinatio fit occaſum ver-
ſus, dicitur Acus Magiſtriſſare (Belgice de Naald Weſtert).
Scholion.
Superius annotavimus vim directricem Magnetis verſus
Septentrionem & Auſtrum ante Annum 1200 poſt Chr. Nat. inno-
tuiſſe: Controvertitur, quiſnam primus Declinationem Acûs obſer-
vaverit: Ut hæc quæſtio bene intelligatur, diſtinguenda eſt Decli-
natio in ſimplicem, & in Declinationem declinationis: illa eſt tan-
tum declinatio a Septentrione; hæc eſt perpetua mutatio declina-
tionis in eodem Terræ loco.
Septentrionem & Auſtrum ante Annum 1200 poſt Chr. Nat. inno-
tuiſſe: Controvertitur, quiſnam primus Declinationem Acûs obſer-
vaverit: Ut hæc quæſtio bene intelligatur, diſtinguenda eſt Decli-
natio in ſimplicem, & in Declinationem declinationis: illa eſt tan-
tum declinatio a Septentrione; hæc eſt perpetua mutatio declina-
tionis in eodem Terræ loco.
De ſimplici Declinatione ergo primum agam:
Thevenottus in Iti-
nerario prodit, ſe Epiſtolam vidiſte, conſcriptam Anno 1269. a
Petro Adſigerio, in qua declinare Acûs à vero Septentrione quin-
quegradibus commemoratur: neque hoc fidem ſuperat, quippe ſimul
ac obſervatum fuit, Magnetem dirigi verſus Septentrionem, deſiderio
obſervandi accurate directionem capi potuerunt eodem ſeculo nau-
tæ aut Philoſophi: Non tamen divulgata ſummopere fuit hæc obſer-
vatio, cæteroquin poſteri, aliquot ſerioribus viventes ſeculis, ſibi
gloriam inventi non adſcripſiſſent. Cl. Deliſle, Geographus, Ma-
nuſcriptum poſſidet alicujus nautæ Diepenſis, vocati Crignon, quod
dedicatum fuit Architalaſſo Chaboto, Anno 1534, in quo mentio
fit Declinationis Verſorii, vide L’Hiſt. de L’ Acad. Roy. A°. 1712.
adeoque inventio adſcribetur immerito Sebaſtiano Chaboto, Ve-
neto, etiamſi Declinationem cognoverit. Alii enumerant inter in-
ventores Gonzalum de Oviedo, Robertum Normannum, Dalençè:
Seculo autem decimo ſexto admodum innotuiſſe videtur in
nerario prodit, ſe Epiſtolam vidiſte, conſcriptam Anno 1269. a
Petro Adſigerio, in qua declinare Acûs à vero Septentrione quin-
quegradibus commemoratur: neque hoc fidem ſuperat, quippe ſimul
ac obſervatum fuit, Magnetem dirigi verſus Septentrionem, deſiderio
obſervandi accurate directionem capi potuerunt eodem ſeculo nau-
tæ aut Philoſophi: Non tamen divulgata ſummopere fuit hæc obſer-
vatio, cæteroquin poſteri, aliquot ſerioribus viventes ſeculis, ſibi
gloriam inventi non adſcripſiſſent. Cl. Deliſle, Geographus, Ma-
nuſcriptum poſſidet alicujus nautæ Diepenſis, vocati Crignon, quod
dedicatum fuit Architalaſſo Chaboto, Anno 1534, in quo mentio
fit Declinationis Verſorii, vide L’Hiſt. de L’ Acad. Roy. A°. 1712.
adeoque inventio adſcribetur immerito Sebaſtiano Chaboto, Ve-
neto, etiamſi Declinationem cognoverit. Alii enumerant inter in-
ventores Gonzalum de Oviedo, Robertum Normannum, Dalençè:
Seculo autem decimo ſexto admodum innotuiſſe videtur in