Bošković, Ruđer Josip, Theoria philosophiae naturalis redacta ad unicam legem virium in natura existentium

Page concordance

< >
Scan Original
121 69
122 70
123 71
124 72
125 73
126 74
127 75
128 76
129 77
130 78
131 79
132 80
133 81
134 82
135 83
136 84
137 85
138 86
139 87
140 88
141 89
142 90
143 91
144 92
145 93
146 94
147 95
148 96
149 97
150 98
< >
page |< < (113) of 389 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:space="preserve">
              <pb o="113" file="0165" n="165" rhead="PARS SECUNDA."/>
            ſuſpenſo utcunque ex ejuſmodi puncto, quale definivimus gra-
              <lb/>
            vitatis centrum, omni eo ſyſtemate, cujus ſyſtematis puncta
              <lb/>
            viribus quibuſcunque, vel conceptis virgis inflexilibus, & </s>
            <s xml:space="preserve">gra-
              <lb/>
            vitate carentibus, poſitionem mutuam, & </s>
            <s xml:space="preserve">reſpectivum ſtatum,
              <lb/>
            ac diſtantias omnino ſervent, id ſyſtema fore in æquilibrio;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">atque illud ipſum requiri, ut in æquilibrio ſit. </s>
            <s xml:space="preserve">Si enim vel
              <lb/>
            unicum planum ductum per id punctum ſit ejuſmodi, ut ſum-
              <lb/>
            mæ illæ diſtantiarum non ſint æquales hinc, & </s>
            <s xml:space="preserve">inde; </s>
            <s xml:space="preserve">conver-
              <lb/>
            ſo ſyſtemate omni ita, ut illud punctum evadat verticale, jam
              <lb/>
            non eſſent æquales inter ſe ſummæ momentorum hinc, & </s>
            <s xml:space="preserve">inde,
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:space="preserve">altera pars alteri præponderaret. </s>
            <s xml:space="preserve">Verum hæc quidem, uti
              <lb/>
            ſupra monui, fuit occaſio quædam nominis imponendi; </s>
            <s xml:space="preserve">at i-
              <lb/>
            pſum punctum ea lege determinatum longe ulterius extenditur,
              <lb/>
            quam ad ſolas maſſas animatas viribus æqualibus, & </s>
            <s xml:space="preserve">parallelis,
              <lb/>
            cujuſmodi concipiuntur a nobis in noſtris gravibus, licet ne in
              <lb/>
            ipſis quidem accurate ſint tales. </s>
            <s xml:space="preserve">Quamobrem aſſumpta ſuperio-
              <lb/>
            re definitione, quæ a gravitatis, & </s>
            <s xml:space="preserve">æquilibrii natura non pen-
              <lb/>
            det, progrediar ad deducenda inde corollaria quædam, quæ nos
              <lb/>
            ad ejus proprietates demonſtrandas deducant.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">242. </s>
            <s xml:space="preserve">Primo quidem ſi aliquod fuerit ejuſmodi planum, ut
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0165-01" xlink:href="note-0165-01a" xml:space="preserve">Cor
                <gap/>
              llarium
                <lb/>
              generale perti-
                <lb/>
              nens ad ſum-
                <lb/>
              mas diſtantia-
                <lb/>
              rum omnium
                <lb/>
              punctorum maſ-
                <lb/>
              ſæ a plano tranſ.
                <lb/>
              eunte per cen-
                <lb/>
              trum gravitatis
                <lb/>
              æquales utrin-
                <lb/>
              que.</note>
            binæ ſummæ diſtantiarum perpendicularium punctorum omnium
              <lb/>
            hinc, & </s>
            <s xml:space="preserve">inde acceptorum æquentur inter ſe; </s>
            <s xml:space="preserve">æquabuntur & </s>
            <s xml:space="preserve">
              <lb/>
            ſummæ diſtantiarum acceptarum ſecundum quancunque aliam
              <lb/>
            directionem datam, & </s>
            <s xml:space="preserve">communem pro omnibus. </s>
            <s xml:space="preserve">Erit enim
              <lb/>
            quævis diſtantia perpendicularis ad quanvis in dato angulo in-
              <lb/>
            clinatam ſemper in eadem ratione, ut patet. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare & </s>
            <s xml:space="preserve">ſum-
              <lb/>
            mæ illarum ad harum ſummas erunt in eadem ratione, ac æ-
              <lb/>
            qualitas ſummarum alterius binarii utriuslibet ſecum trahet æ-
              <lb/>
            qualitatem alterius. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare in ſequentibus, ubi diſtantias no-
              <lb/>
            minavero, niſi exprimam perpendiculares, intelligam generali-
              <lb/>
            ter diſtantias acceptas in quavis directione data.</s>
            <s xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:space="preserve">243. </s>
            <s xml:space="preserve">Quod ſi aſſumatur planum aliud quodcunque parallelum
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0165-02" xlink:href="note-0165-02a" xml:space="preserve">Bina theore-
                <lb/>
              mata pertinen.
                <lb/>
              tia ad planum
                <lb/>
              parallelum pla-
                <lb/>
              no diſtantia-
                <lb/>
              rum æqualium
                <lb/>
              cum eorum de-
                <lb/>
              monſtrationi-
                <lb/>
              bus.</note>
            plano habenti æquales hinc, & </s>
            <s xml:space="preserve">inde diſtantiarum ſummas;
              <lb/>
            </s>
            <s xml:space="preserve">ſumma diſtantiarum omnium punctorum jacentium ex parte
              <lb/>
            altera ſuperabit ſummam jacentium ex altera, exceſſu æquali di-
              <lb/>
            ſtantiæ planorum acceptæ ſecundum directionem eandem ductæ
              <lb/>
            in numerum punctorum: </s>
            <s xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:space="preserve">vice verſa ſi duo plana parallela
              <lb/>
            ſint, ac is exceſſus alterius ſummæ ſupra ſummam alterius in
              <lb/>
            altero ex iis æquetur eorum diſtantiæ ductæ in numerum pun-
              <lb/>
            ctorum; </s>
            <s xml:space="preserve">planum alterum habebit oppoſitarum diſtantiarum ſum-
              <lb/>
            mas æquales. </s>
            <s xml:space="preserve">Id quidem facile concipitur; </s>
            <s xml:space="preserve">ſi concipiatur,
              <lb/>
            planum diſtantiarum æqualium moveri verſus illud alterum
              <lb/>
            planum motu parallelo ſecundum eam directionem, ſecundum
              <lb/>
            quam ſumuntur diſtantiæ. </s>
            <s xml:space="preserve">In eo motu diſtantiæ ſingulæ ex
              <lb/>
            altera parte creſcunt, ex altera decreſcunt continuo tantum,
              <lb/>
            quantum promovetur planum, & </s>
            <s xml:space="preserve">ſi aliqua diſtantia evane-
              <lb/>
            ſcit interea; </s>
            <s xml:space="preserve">jam eadem deinde incipit tantundem ex parte
              <lb/>
            contraria creſcere. </s>
            <s xml:space="preserve">Quare patet exceſſum omnium </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>