Clavius, Christoph
,
In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Handwritten
Figures
Content
Thumbnails
Table of Notes
<
1 - 7
[out of range]
>
[Note]
Page: 79
[Note]
Page: 79
[Note]
Page: 80
[Note]
Page: 81
[Note]
Page: 82
[Note]
Page: 83
[Note]
Page: 83
[Note]
Page: 83
[Note]
Page: 84
[Note]
Page: 84
[Note]
Page: 84
[Note]
Page: 84
[Note]
Page: 85
[Note]
Page: 87
[Note]
Page: 87
[Note]
Page: 88
[Note]
Page: 89
[Note]
Page: 89
[Note]
Page: 89
[Note]
Page: 90
[Note]
Page: 90
[Note]
Page: 91
[Note]
Page: 91
[Note]
Page: 92
[Note]
Page: 92
[Note]
Page: 93
[Note]
Page: 93
[Note]
Page: 93
[Note]
Page: 94
[Note]
Page: 95
<
1 - 7
[out of range]
>
page
|<
<
(128)
of 525
>
>|
<
echo
version
="
1.0RC
">
<
text
xml:lang
="
la
"
type
="
free
">
<
div
xml:id
="
echoid-div303
"
type
="
section
"
level
="
1
"
n
="
103
">
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5973
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
o
="
128
"
file
="
164
"
n
="
165
"
rhead
="
Comment. in I. Cap. Sphæræ
"/>
eiuſdem. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5974
"
xml:space
="
preserve
">Cæterum & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5975
"
xml:space
="
preserve
">hæc obiecto idem, quod prior, aſſumere videtur, nimi-
<
lb
/>
rum detectas terræ partes ad vnum hemiſphærium, rectas vero ad alterum ſpe-
<
lb
/>
ctare, quod uerum non eſt, vt diximus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5976
"
xml:space
="
preserve
">Reſpondemus igitur, partes detectas eſ-
<
lb
/>
ſe quidem minus graues ſimpliciter, propter cauſas dictas, quæ abſque dubio
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-164-01
"
xlink:href
="
note-164-01a
"
xml:space
="
preserve
">Solutio o-
<
lb
/>
biectionis.</
note
>
minuunt earum grauitatem; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5977
"
xml:space
="
preserve
">at vero, quoniam aer incluſus, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5978
"
xml:space
="
preserve
">calor Solis in-
<
lb
/>
ſenſibilem fere partem illarum penetrant, ſi ea cum tota profunditat
<
unsure
/>
e terræ
<
lb
/>
cõparetur, (uix enim ad unum, aut alterum milliare ea penetratio pertingit,
<
lb
/>
cum tamen tota profunditas terræ complectatur miliaria 3579, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5979
"
xml:space
="
preserve
">amplius, vt
<
lb
/>
ad finem huius cap. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5980
"
xml:space
="
preserve
">dicemus.) </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5981
"
xml:space
="
preserve
">extantq́ue in ipſis immenfi, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5982
"
xml:space
="
preserve
">plurimi montes, ac
<
lb
/>
rupes, item in partibus contectis innumeræ pene inſulæ reperi
<
unsure
/>
ũtur, quæ ſupra
<
lb
/>
mare eminent ſcopulis etiam altiſſimis præditæ, tota denique terra referta eſt
<
lb
/>
aquis, ut conſtat experientia, cum vbiuis locorum, effoſſa terra, aquæ reperian-
<
lb
/>
tur; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5983
"
xml:space
="
preserve
">efficitur, vt partes detectæ, vnà cum contectis, addita etiam aqua maris,
<
lb
/>
quę ſupra partes contectas extenditur, ita librentur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5984
"
xml:space
="
preserve
">quaſi compenſetur om-
<
lb
/>
nium partium grauitas, vt centrum grauitatis vtriuſque elementi, terræ uide-
<
lb
/>
licet, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5985
"
xml:space
="
preserve
">aquæ, ex æquo diſtet à ſuperficie ipſorum: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5986
"
xml:space
="
preserve
">quemadmodum re ipſa di-
<
lb
/>
ſtat, vt ſupra pluribus experimentis demonſtrauimus. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5987
"
xml:space
="
preserve
">Neque uero obſtat, quòd
<
lb
/>
ſuperficies terræ ſit aliquantò altior ſuperficie maris, ut ſupra diximus, quò
<
lb
/>
minus centrum grauitatis ab vtraque ſuperficie æquali diſtantia recedat. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5988
"
xml:space
="
preserve
">Is
<
lb
/>
enim exceſſus perexiguus eſt comparatione tantæ magnitudinis, vt merito am-
<
lb
/>
bæ ſuperficies æqualiter diſtare à centro dici poſſint, ſi ſenſum conſulamus, qui
<
lb
/>
aquam eiuſdem eſſe altitudinis cum terra iudicat, licet præciſe, ac Geometrice
<
lb
/>
loquendo hoc verum non ſit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5989
"
xml:space
="
preserve
">Ex his quoque diſſoluitur argumentum illud,
<
lb
/>
quod ſupra contra auctores oppoſitam partem noſtræ ſententiæ defendentes af
<
lb
/>
ferebamus; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5990
"
xml:space
="
preserve
">Nempe, ſecundum illos, plura debere milliaria vni gradui correſpõ
<
lb
/>
dere in mari, quàm in terra, quandoquidem altius illud, quàm terram, faciunt,
<
lb
/>
ac maius: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5991
"
xml:space
="
preserve
">Poterat enim nunc idem argumentum in nos torqueri, quippe cum
<
lb
/>
terram nos altiorem ſtatuamus, quàm aquam; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5992
"
xml:space
="
preserve
">ex quo eſſici videtur, plura mil-
<
lb
/>
liaria vni gradui terreſtri reſpondere, quàm marino. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5993
"
xml:space
="
preserve
">Di
<
unsure
/>
ſſoluitur, inquam, hoc
<
lb
/>
argumentum in nos contortum, quoniam iſte exceſſus altitudinis terræ ſupra
<
lb
/>
altitudinem maris, quem ponimus, nullius eſt momenti, ſed omnino inſenſi-
<
lb
/>
bilis. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5994
"
xml:space
="
preserve
">Vnde aduerſus nos nihil concludit: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5995
"
xml:space
="
preserve
">At uero contra aduerſarios maximã
<
lb
/>
habet vim, cum ipſi ponant aquam multis partibus terra maiorem, nimirum in
<
lb
/>
deculpa proportione, Ex quo neceſſario conſequitur, plura eſſe milliaria in vno
<
lb
/>
gradu ſuperficiei maris, quàm in gradu terreno.</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5996
"
xml:space
="
preserve
"/>
</
p
>
<
p
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5997
"
xml:space
="
preserve
">
<
emph
style
="
sc
">TERTIO</
emph
>
poterit quiſpiam iudicio ſenſus innixus in nos inſurgere, hac
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-164-02
"
xlink:href
="
note-164-02a
"
xml:space
="
preserve
">3. Obiectio,</
note
>
ratione. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5998
"
xml:space
="
preserve
">Quonam modo fieri poteſt, vt vnus globus efficiatur, ex terra, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s5999
"
xml:space
="
preserve
">aqua,
<
lb
/>
cum neque terra, neque aqua rotunda videatur eſſe? </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6000
"
xml:space
="
preserve
">Quando enim quis ſum-
<
lb
/>
mitatem alicuius montis conſcendit, vnde magnã terræ planitiem, marisq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6001
"
xml:space
="
preserve
">ſu-
<
lb
/>
perficiem cõſpiciat, tam mare, quam terra plana a ſenſu iudicatur, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6002
"
xml:space
="
preserve
">nullo pa-
<
lb
/>
cto rotunda: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6003
"
xml:space
="
preserve
">præcipueq́; </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6004
"
xml:space
="
preserve
">de terra di
<
unsure
/>
fficultas eſſe videtur, propter tot ingentis al
<
lb
/>
titudinis montes, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6005
"
xml:space
="
preserve
">miræ profunditatis valles. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6006
"
xml:space
="
preserve
">Accedit etiam, quod Sol quan-
<
lb
/>
do oritur, uel occidit, videtur à ſuperficie terræ ſcindi ſecundum lineam recta:
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6007
"
xml:space
="
preserve
">igitur terra plana exiſtit. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6008
"
xml:space
="
preserve
">Idemque dicendum eſt de mari. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6009
"
xml:space
="
preserve
">Nam ſi terra, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6010
"
xml:space
="
preserve
">ma-
<
lb
/>
re eſſent rotunda, abſcinderent vtique à Sole exoriente, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6011
"
xml:space
="
preserve
">occidente partes
<
lb
/>
curuas, & </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6012
"
xml:space
="
preserve
">non rectas: </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6013
"
xml:space
="
preserve
">Quemadmodum videmus Lunam, quoniam rotunda eſt,
<
lb
/>
& </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6014
"
xml:space
="
preserve
">ſphærica, in eclipſi Solis, auferre ex Sole partes curuas, non autem rectas. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6015
"
xml:space
="
preserve
">
<
lb
/>
<
note
position
="
left
"
xlink:label
="
note-164-03
"
xlink:href
="
note-164-03a
"
xml:space
="
preserve
">Solutio
<
lb
/>
obiectionis</
note
>
Huic tamen obiectioni occurrendum eſt. </
s
>
<
s
xml:id
="
echoid-s6016
"
xml:space
="
preserve
">Senſum noſtrum in hoc mitrum in </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>