1
58[Figure 58]
tum. Vt A B C D E F. In
hac forma duo conſideranda ſunt,
alterum eſt ex amplitudine baſis,
qua cuneus ad ſuſcipiendam ſuſti
nendamque percußionem aptißi
mus eſt: alterum eſt ex vertice acu
to, qui ob id facile intrà corpora penetrans ſibi viam facit. Vſus
eius eſt ad magnos arborum truncos diuidendum, quod fit magna
cum facilitate etiam à puero, beneficio ipſius cunei per rimulam primò
factam, qua parte acutior eſt, immiſsi & qua parte oppoſita latior
eſt à malleo percuſsi, quod à Milone licet athleta robuſtiſsimo per ſe
fieri non potuit. Hic enim cum aliquando conspiceret adoleſcentem
cuneis immißis findentem arbores, fertur ſubriſiſſe & ſubmouiſſe.
Tum non alio vtens inſtrumento, quam ſuis manibus auſus eſt trun
cum diducere. Mox quicquid habebat roboris in primo impetu colli
gens, diduxit hûc atque illûc partes, interim elapſis cuneis, quoniam
reliquam arboris partem diducere non poſſet, diù quidem obnixus eſt,
tandem victus educere non potuit: ſed ab arboris partibus in ſeſe cele
riter coëuntibus comprehenſæ, primum quidem ipſæ contritæ ſunt,
mox & ipſi miſerandi exitij fuere cauſa, vt refert Galenus in lib. de
exhort. ad bonas artes. Hic eſt de quo Iuuenalis,
58[Figure 58]tum. Vt A B C D E F. In
hac forma duo conſideranda ſunt,
alterum eſt ex amplitudine baſis,
qua cuneus ad ſuſcipiendam ſuſti
nendamque percußionem aptißi
mus eſt: alterum eſt ex vertice acu
to, qui ob id facile intrà corpora penetrans ſibi viam facit. Vſus
eius eſt ad magnos arborum truncos diuidendum, quod fit magna
cum facilitate etiam à puero, beneficio ipſius cunei per rimulam primò
factam, qua parte acutior eſt, immiſsi & qua parte oppoſita latior
eſt à malleo percuſsi, quod à Milone licet athleta robuſtiſsimo per ſe
fieri non potuit. Hic enim cum aliquando conspiceret adoleſcentem
cuneis immißis findentem arbores, fertur ſubriſiſſe & ſubmouiſſe.
Tum non alio vtens inſtrumento, quam ſuis manibus auſus eſt trun
cum diducere. Mox quicquid habebat roboris in primo impetu colli
gens, diduxit hûc atque illûc partes, interim elapſis cuneis, quoniam
reliquam arboris partem diducere non poſſet, diù quidem obnixus eſt,
tandem victus educere non potuit: ſed ab arboris partibus in ſeſe cele
riter coëuntibus comprehenſæ, primum quidem ipſæ contritæ ſunt,
mox & ipſi miſerandi exitij fuere cauſa, vt refert Galenus in lib. de
exhort. ad bonas artes. Hic eſt de quo Iuuenalis,
Viribus ille
Confiſus perijt.
Cur à cuneo.] Antea vectis conſideratus eſt generaliter, dein
de ſpecialiter: ſed ſimplex vt in remo, gubernaculo, malo, collope:
nunc etiam idem ſpecialiter conſideratur, ſed multiplex. Et primum
quidem duplicatus, vt in cuneo. Nam hic quod paruus exiſtens ma
gnos arborum truncos penetrando diuidat, non aliunde habet quam
quia duplex eſt vectis, & à percuſsione motus. Ex hoc enim quod ve
ctis facile mouet. Ex hoc quod eſt duo vectes, cum hi ex aduerſo ſibi
inuicem contrarij ſint, & mutuas operas ſibi tradant, magis & faci
lius mouet. Ex hoc quod à percuſsione, eaque celeri, quæ motus eſt, ma
gis adhuc mouetur: ſicque à tribus ijs coniunctis effectus à cuneo ad
mirandi prodeuntis habetur cauſa. Notandum autem quod inter
cuneos, qui angulum ad verticem acutiorem habet facilius mouet, ac
ſcindit: quam qui obtuſiorem. Mouetur enim cuneus anguli maioris
de ſpecialiter: ſed ſimplex vt in remo, gubernaculo, malo, collope:
nunc etiam idem ſpecialiter conſideratur, ſed multiplex. Et primum
quidem duplicatus, vt in cuneo. Nam hic quod paruus exiſtens ma
gnos arborum truncos penetrando diuidat, non aliunde habet quam
quia duplex eſt vectis, & à percuſsione motus. Ex hoc enim quod ve
ctis facile mouet. Ex hoc quod eſt duo vectes, cum hi ex aduerſo ſibi
inuicem contrarij ſint, & mutuas operas ſibi tradant, magis & faci
lius mouet. Ex hoc quod à percuſsione, eaque celeri, quæ motus eſt, ma
gis adhuc mouetur: ſicque à tribus ijs coniunctis effectus à cuneo ad
mirandi prodeuntis habetur cauſa. Notandum autem quod inter
cuneos, qui angulum ad verticem acutiorem habet facilius mouet, ac
ſcindit: quam qui obtuſiorem. Mouetur enim cuneus anguli maioris
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib