1capi parentur colligantur atque ſeruentur: ni poſtremum hoc.
i.
collecta ut ſerues: herilium urbanarumque eſſe munus ædium
putas magis quam prædit ruſticani: iſta perficies hominum ma
nu inſtrumentorum copia / et in primis uillici induſtria et dili
gentia. Manum ruſticam poſuere ueteres hominum ferme.
XV. horum igitur gratia habere oportet: quo loci algentes fo
ueas aut tempeſtatibus ab opere depulſos recipias ut cibum
capiant / ut acquieſcant / ut comparent quæ uſui futura ſunt
Ergo parabitur culina ampla minime obſcura ab incendii pe
riculis tuta cum furno foco aqua et cloaca intra culinam ta
blinum ubi honeſtiores pernoctent / ubi ciſtam panariam / per
nam / lardumque in quotidianos uſus ſeruent. reliqui ita diſtribu
antur ut ſuis quibus quiſque præſit rebus curandis preſto ſint:
uillicus ad ianuam primariam: ne quid noctu ſe inſcio quiſpiam
progrediatur / aut aſportet quippiam. bubulci pro ſtabulis ne
quid eorum ceſſet diligentia ubi res poſtulet. Hæc de hominum
manu hactenus inſtrumenta alia animata ut quadrupedes:
alia muta ut uehicula / ferramenta et eiuſmodi. iſtorum gratia
ad culinam adiungetur teges immodica: ſub qua ploſtrum
traham / burram / iuga / ciſtas fenarias / et eiuſmodi colligas
ſpectabit teges meridiem quo etiam illic familia per brumam agatur
dies feſtos in ſole. et dabitur plero ac torculari ſpacium expedi
tiſſimum et perpurgatiſſimum: aderit et conclaue ubi alueolus / ca
latus / orbiculi / funis / ſarculus / bidentes et generis eiuſdem
condantur atque inſarciantur: i trabium tranſtris et iugamentis / quæ
ad tegetem ſint crates conſternentur illic uectes / perticas / hiſtaleas
uirgas / ſarmenta / et frondem / et ſaginamenta boum et canabis et
linum rude / et eiuſmodi collocabuntur. Quadrupedum duo ſunt ge
nera operarium ut bos iumentum / et fructuarium ut porca pe
cus capra omneque armentum. De operariis prius quando
inſtrumenti potiſſimum loco ſint: mox de frutcuariiſ / quæ
ad uillici induſtriam pertinent. Bubilia et equilia caueto ne
per hiemem ſint algida præſepia conſepito ne pabulum diſſipet
Equis facito ex ſublimi ſtramenta pendeant / ut ſtantes ſub
collecta ut ſerues: herilium urbanarumque eſſe munus ædium
putas magis quam prædit ruſticani: iſta perficies hominum ma
nu inſtrumentorum copia / et in primis uillici induſtria et dili
gentia. Manum ruſticam poſuere ueteres hominum ferme.
XV. horum igitur gratia habere oportet: quo loci algentes fo
ueas aut tempeſtatibus ab opere depulſos recipias ut cibum
capiant / ut acquieſcant / ut comparent quæ uſui futura ſunt
Ergo parabitur culina ampla minime obſcura ab incendii pe
riculis tuta cum furno foco aqua et cloaca intra culinam ta
blinum ubi honeſtiores pernoctent / ubi ciſtam panariam / per
nam / lardumque in quotidianos uſus ſeruent. reliqui ita diſtribu
antur ut ſuis quibus quiſque præſit rebus curandis preſto ſint:
uillicus ad ianuam primariam: ne quid noctu ſe inſcio quiſpiam
progrediatur / aut aſportet quippiam. bubulci pro ſtabulis ne
quid eorum ceſſet diligentia ubi res poſtulet. Hæc de hominum
manu hactenus inſtrumenta alia animata ut quadrupedes:
alia muta ut uehicula / ferramenta et eiuſmodi. iſtorum gratia
ad culinam adiungetur teges immodica: ſub qua ploſtrum
traham / burram / iuga / ciſtas fenarias / et eiuſmodi colligas
ſpectabit teges meridiem quo etiam illic familia per brumam agatur
dies feſtos in ſole. et dabitur plero ac torculari ſpacium expedi
tiſſimum et perpurgatiſſimum: aderit et conclaue ubi alueolus / ca
latus / orbiculi / funis / ſarculus / bidentes et generis eiuſdem
condantur atque inſarciantur: i trabium tranſtris et iugamentis / quæ
ad tegetem ſint crates conſternentur illic uectes / perticas / hiſtaleas
uirgas / ſarmenta / et frondem / et ſaginamenta boum et canabis et
linum rude / et eiuſmodi collocabuntur. Quadrupedum duo ſunt ge
nera operarium ut bos iumentum / et fructuarium ut porca pe
cus capra omneque armentum. De operariis prius quando
inſtrumenti potiſſimum loco ſint: mox de frutcuariiſ / quæ
ad uillici induſtriam pertinent. Bubilia et equilia caueto ne
per hiemem ſint algida præſepia conſepito ne pabulum diſſipet
Equis facito ex ſublimi ſtramenta pendeant / ut ſtantes ſub