Buonamici, Francesco
,
De motu libri X
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 410
411 - 420
421 - 430
431 - 440
441 - 450
451 - 460
461 - 470
471 - 480
481 - 490
491 - 500
501 - 510
511 - 520
521 - 530
531 - 540
541 - 550
551 - 560
561 - 570
571 - 580
581 - 590
591 - 600
601 - 610
611 - 620
621 - 630
631 - 640
641 - 650
651 - 660
661 - 670
671 - 680
681 - 690
691 - 700
701 - 710
711 - 720
721 - 730
731 - 740
741 - 750
751 - 760
761 - 770
771 - 780
781 - 790
791 - 800
801 - 810
811 - 820
821 - 830
831 - 840
841 - 850
851 - 860
861 - 870
871 - 880
881 - 890
891 - 900
901 - 910
911 - 920
921 - 930
931 - 940
941 - 950
951 - 960
961 - 970
971 - 980
981 - 990
991 - 1000
1001 - 1010
1011 - 1020
1021 - 1030
1031 - 1040
1041 - 1050
1051 - 1055
>
page
|<
<
of 1055
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>
<
pb
pagenum
="
147
"/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1112
"/>
<
lb
/>
reuocari debeat. </
s
>
<
s
>At ſi non habet
<
expan
abbr
="
prædicamentũ
">prædicamentum</
expan
>
ad
<
expan
abbr
="
qd
">quod</
expan
>
referatur;
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
igitur omnia
<
expan
abbr
="
cõtinebuntur
">continebuntur</
expan
>
in
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
p̃dicamentis
">praedicamentis</
expan
>
,
<
expan
abbr
="
neq;
">neque</
expan
>
notiones
<
expan
abbr
="
oẽs
">omnes</
expan
>
in ſumma terum genera redigentur. </
s
>
<
s
>An non ita
<
expan
abbr
="
intelligendũ
">intelligendum</
expan
>
eſt
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
quidq́
">quidque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>ad
<
expan
abbr
="
p̃dicamenta
">praedicamenta</
expan
>
reduci per quanque
<
expan
abbr
="
notionẽ
">notionem</
expan
>
, ſed per eam
<
expan
abbr
="
q̃
">quae</
expan
>
ſit vniuoca &
<
expan
abbr
="
eiuſdẽ
">eiuſdem</
expan
>
rationis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Proptereà quæ ſunt ad
<
expan
abbr
="
vnũ
">vnum</
expan
>
; addo
<
expan
abbr
="
itẽ
">item</
expan
>
ambigua,
<
expan
abbr
="
referunt̃
">referuntur</
expan
>
ad
<
expan
abbr
="
p̃dicamenta
">praedicamenta</
expan
>
: nanque etſi non vt
<
expan
abbr
="
cõia
">conia</
expan
>
<
lb
/>
referuntur; at quia partes eorum primæ ſunt vnius rationis;
<
expan
abbr
="
p̨p̨
">propter</
expan
>
illas in certo genere collocantur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Itaque referri ad
<
expan
abbr
="
p̃dicamenta
">praedicamenta</
expan
>
quæque dicemus, vel vt
<
expan
abbr
="
cõia
">conia</
expan
>
, vel per ſuas partei: illud
<
expan
abbr
="
vniuocorũ
">vniuocorum</
expan
>
<
lb
/>
eſt
<
expan
abbr
="
propriũ
">proprium</
expan
>
; hoc ad ea pertinet quæ ſunt ad
<
expan
abbr
="
vnũ
">vnum</
expan
>
, &
<
expan
abbr
="
cõplectitur
">complectitur</
expan
>
<
expan
abbr
="
itẽ
">item</
expan
>
ambigua. </
s
>
<
s
>Admonebo etiam te
<
lb
/>
eſſe in aliquo
<
expan
abbr
="
p̃dicamento
">praedicamento</
expan
>
non vnica ratione contingere; vel enim formaliter, vbi, ſcilicet, recto
<
lb
/>
nomine prædicatio profertur; vel etiam (vtar hîc voce trita) reductiuè, vbi alio quouis modo
<
expan
abbr
="
p̃-dicatio
">prae
<
lb
/>
dicatio</
expan
>
pronunciatur. </
s
>
<
s
>Non eſt verò
<
expan
abbr
="
abſurdõ
">abſurdum</
expan
>
, vt
<
expan
abbr
="
eadẽ
">eadem</
expan
>
res in diuerſis generib. atque etiam in
<
expan
abbr
="
eodẽ
">eodem</
expan
>
<
lb
/>
prædicamento formaliter ſit & reductiuè, vt
<
expan
abbr
="
tẽpus
">tempus</
expan
>
, quod formaliter eſt numerus; attamen quia
<
lb
/>
numerus continui; in quantitate continua reponitur. </
s
>
<
s
>Sic ego de motu dico: ipſe
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
formaliter eſt
<
lb
/>
ad aliquid; quoniam paſsio, vel actio ſuo quæque modo, vt ſuprà conſtituimus; reductiuè
<
expan
abbr
="
quali-tatẽ
">quali
<
lb
/>
tatem</
expan
>
; quòd eſt quidam modus qualitatis. </
s
>
<
s
>Ergo ad
<
expan
abbr
="
argumentũ
">argumentum</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Si refertur ad aliquid per
<
expan
abbr
="
qualitatẽ
">qualitatem</
expan
>
;
<
lb
/>
reſtat ratio per
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
eſt motus; aut hæc eſt alia à ſuperiore, aut non? </
s
>
<
s
>alia certè. </
s
>
<
s
>Ergo eſt aliud prę
<
lb
/>
dicamentum ad quod refertur, quatenus eſt motus. </
s
>
<
s
>Hoc ſanè non
<
expan
abbr
="
neceſſariũ
">neceſſarium</
expan
>
eſt: nanque & in
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1113
"/>
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
nullũ
">nullum</
expan
>
<
expan
abbr
="
prædicamentũ
">prædicamentum</
expan
>
referri continget, & in idem
<
expan
abbr
="
prædicamentũ
">prædicamentum</
expan
>
ſub alia ratione. </
s
>
<
s
>Propria
<
expan
abbr
="
rõne
">ratione</
expan
>
<
lb
/>
igitur, atque formali refertur ad ea quæ ſunt ad aliquid, per
<
expan
abbr
="
qualitatẽ
">qualitatem</
expan
>
verò reductiuè ſolùm: ne
<
lb
/>
que
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
qualitas eſt eius ratio formalis;
<
expan
abbr
="
qñ
">quin</
expan
>
nec motus eſt qualitas, nec qualitas eſt ad aliquid, ſed
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
reducit̃
">reducitur</
expan
>
, vt
<
expan
abbr
="
demũ
">demum</
expan
>
eſt, ad aliquid obliquè per
<
expan
abbr
="
qualitatẽ
">qualitatem</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Hac ergo ratione defendimus
<
expan
abbr
="
Alexandrũ
">Alexandrum</
expan
>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1103
"/>
a 3. Phyſ.
<
lb
/>
T: 19.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1104
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1105
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1106
"/>
D</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1107
"/>
E</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1108
"/>
F</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1109
"/>
G</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1110
"/>
a 2. Phyſ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1111
"/>
H</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1112
"/>
A</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1113
"/>
B</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
head
">
<
s
>
<
emph
type
="
italics
"/>
Explicatur habitudo actionis ad agens. </
s
>
<
s
>& quædam corollaria cum nonnullarum
<
lb
/>
dubitationum ſolutionibus apponuntur. </
s
>
<
s
>Cap. </
s
>
<
s
>X
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>PRAESTAT etiam maximè ad naturam agentis cognoſcendam illud quod ſuprà per tran
<
lb
/>
ſennam monſtrauimus introſpicere; nimirum, vt ſe habeat actio ad agens. </
s
>
<
s
>Poſtquam enim
<
lb
/>
viſum eſt eam quæ actio fuerat vt ab agente, fieri
<
expan
abbr
="
paſsionẽ
">paſsionem</
expan
>
in patiente, &
<
expan
abbr
="
expoſitũ
">expoſitum</
expan
>
<
expan
abbr
="
actionẽ
">actionem</
expan
>
ab
<
expan
abbr
="
agẽ-te
">agen
<
lb
/>
te</
expan
>
nuncupari, quoniam ab ipſo permanat ad aliud: eſſe autem variis modis
<
expan
abbr
="
acceptã
">acceptam</
expan
>
modò
<
expan
abbr
="
corru-ptionẽ
">corru
<
lb
/>
ptionem</
expan
>
, alias
<
expan
abbr
="
perfectionẽ
">perfectionem</
expan
>
eius quod patitur, reſtabat prætereà
<
expan
abbr
="
conſiderandũ
">conſiderandum</
expan
>
, an eadem attributa
<
expan
abbr
="
cõ-uenirent
">con
<
lb
/>
uenirent</
expan
>
actioni, quà refertur ad agens. </
s
>
<
s
>nam & de hoc aliquod diſcrimen inter philoſophos, tùm
<
lb
/>
Græcos, tùm Latinos extitiſſe conſtat,
<
expan
abbr
="
eosq́
">eosque</
expan
>
. </
s
>
<
s
>præſertim, qui philoſophiam Ariſtotelicam
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
ſacra
<
lb
/>
Theologia
<
expan
abbr
="
cõiungere
">coniungere</
expan
>
conantur. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Neq;
">Neque</
expan
>
verò ſępe fęlicius
<
expan
abbr
="
q̈
">quam</
expan
>
ineptus ille pictor qui varia
<
expan
abbr
="
diuerſorũ
">diuerſorum</
expan
>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1114
"/>
<
lb
/>
animalium membra corrogans efficiat,
<
emph
type
="
italics
"/>
-vt turpiter atrum</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
>
<
margin.target
id
="
marg1114
"/>
C</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>Deſinat in piſcem mulier formoſa ſupernè
<
emph.end
type
="
italics
"/>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
>Putant enim nonnulli actionem eſſe perfectionem agentis ipſius; alij ſolum ipſius patientis,
<
lb
/>
gratia cuius agens agit. </
s
>
<
s
>Etenim cur agit ignis in ſtipulam, niſi, vt ex eo quod eſt poteſtate, efficiat
<
lb
/>
id
<
expan
abbr
="
qd
">quod</
expan
>
eſt actu? </
s
>
<
s
>hoc
<
expan
abbr
="
autẽ
">autem</
expan
>
<
expan
abbr
="
qd
">quod</
expan
>
eſt transferri de poteſtate ad
<
expan
abbr
="
actũ
">actum</
expan
>
, illius eſt perfectio
<
expan
abbr
="
qd
">quod</
expan
>
eſt poteſtate.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>id verò patiens eſt. </
s
>
<
s
>Rurſus credidit Simplicius in agente,
<
expan
abbr
="
dũ
">dum</
expan
>
proficiſcitur à poteſtate in
<
expan
abbr
="
actũ
">actum</
expan
>
, eſſe
<
lb
/>
motum, quae ſi motus eſt, ille verò
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
interitu formæ
<
expan
abbr
="
præcedẽtis
">præcedentis</
expan
>
, vtique
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
erit perfectio ſimpliciter.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Theologi quoque, licet id
<
expan
abbr
="
verũ
">verum</
expan
>
ſit, quia
<
expan
abbr
="
tñ
">tantum</
expan
>
de mente Ariſt. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
iudiciũ
">iudicium</
expan
>
fertur in hoc loco, aſſeuerant
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
ẽt
">etiam</
expan
>
<
expan
abbr
="
eã
">eam</
expan
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
eſſe
<
expan
abbr
="
qñque
">quenque</
expan
>
<
expan
abbr
="
perfectionẽ
">perfectionem</
expan
>
agentis: alioqui daretur aut aliquid perfectiſsimo perfectius, aut
<
lb
/>
Deus
<
expan
abbr
="
aliqñ
">aliquando</
expan
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
eſſet perfectiſsimus, nam ſi
<
expan
abbr
="
conſideret̃
">conſideretur</
expan
>
<
expan
abbr
="
anteq̃
">antequam</
expan
>
crearit
<
expan
abbr
="
mundũ
">mundum</
expan
>
& aut inter
<
expan
abbr
="
creandũ
">creandum</
expan
>
,
<
lb
/>
aut
<
expan
abbr
="
poſteaquã
">poſteaquam</
expan
>
creauit. </
s
>
<
s
>conſtat ſanè eam eſſe mutationem quandam. </
s
>
<
s
>ſi igitur creatio creantis eſſet
<
lb
/>
perfectio, aliquid creando creanti perfectionis accederet. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
erat igitur ante
<
expan
abbr
="
creationẽ
">creationem</
expan
>
<
expan
abbr
="
oĩbus
">omnibus</
expan
>
nu
<
lb
/>
meris abſoluta,
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
perfecta diuina ſubſtantia, quod dictu nefas eſt, aut ſi perfecta fuerat, vt certè
<
lb
/>
dici debet, perfectiſsimo poſſet aliquid reperiri perfectius, id quod natura non tolerat. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
idẽ
">idem</
expan
>
<
expan
abbr
="
quoq;
">quoque</
expan
>
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
locũ
">locum</
expan
>
habebit, vbi
<
expan
abbr
="
quãcunque
">quancunque</
expan
>
rem innouet. </
s
>
<
s
>ſemper
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
è cauſſa in potentia in actu
<
expan
abbr
="
cãm
">causam</
expan
>
transforma
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1115
"/>
<
lb
/>
bitur. </
s
>
<
s
>Ne igitur, aut ea ponamus quę fieri non poſſunt, aut numen diuinum aliqua ex parte macu
<
lb
/>
lemus, conceſſo opus eſt, non
<
expan
abbr
="
oẽm
">omnem</
expan
>
actionem agentis eſſe perfectionem. </
s
>
<
s
>Cęterùm,
<
expan
abbr
="
qm̃
">quam</
expan
>
progreſſus
<
lb
/>
ab omni poteſtate ad
<
expan
abbr
="
ſuũ
">ſuum</
expan
>
<
expan
abbr
="
actũ
">actum</
expan
>
eſt perfectio quędam, inde fit, vt in quolibet
<
expan
abbr
="
agẽte
">agente</
expan
>
perfectio ſit ipſa
<
lb
/>
actio; cum
<
expan
abbr
="
.n.
">enim</
expan
>
gemina ſit poteſtas prima quidem quę eſt ad actum primum, hic verò eſt forma, ac
<
lb
/>
ſecunda quę dirigitur ad
<
expan
abbr
="
actũ
">actum</
expan
>
ſecundum qui eſt ipſa functio, ergo & hæc agentis perfectio ſit ne
<
lb
/>
ceſſe eſt. </
s
>
<
s
>
<
expan
abbr
="
Quanquã
">Quanquam</
expan
>
nihil obſtat eam quę perfectio eſt agentis, aliis
<
expan
abbr
="
cõicari
">conicari</
expan
>
, quo fit, vt ſit vnà perfe
<
lb
/>
ctio duorum, atque agentis primùm tanquam ſecundus actus:
<
expan
abbr
="
qñquidem
">quandoquidem</
expan
>
ipſi ſubſternitur actu
<
lb
/>
ſubſtantia quod eſt agens & forma quę eſt ipſa agendi ratio: ac patientis, tanquam actus primus:
<
lb
/>
proptereà quòd forma
<
expan
abbr
="
quædã
">quædam</
expan
>
eſt in patiente
<
expan
abbr
="
producẽda
">producenda</
expan
>
. </
s
>
<
s
>Neque verum arbitror, niſi per
<
expan
abbr
="
accidẽs
">accidens</
expan
>
<
lb
/>
admodum & valdè remotè,
<
expan
abbr
="
actionẽ
">actionem</
expan
>
eſſe motum in agente, quia non procedit cum interitu formę
<
lb
/>
præcedentis, ſed ſi fortè, cùm ſit mutatio impedimenti; motus & corruptio ſtatus anteceden
<
lb
/>
tis erit in impedimento per ſe, ex euento in accidens redundabit. </
s
>
<
s
>Sed hęc poſteà copioſius.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
>Verumenimuerò diſtinxerim ego libentiſsimè de natura actionis pro duplici ratione poteſta
<
lb
/>
tis actuoſæ ex qua pendet, aut enim eſt ratione vtens, aut ratione carens, ea quæ ratione </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>