169157De his quæ Virtute Calida dicuntur.
ni proximum.
Ex his, quæ manifeſta ſunt, &
quotidiano ex-
perimento confirmata, de cæteris non leuem coniecturam capimus,
atque (ne à calore, quem propoſuimus examinandum, digredia-
mur) igniculos quoſdam Abundantes, non tamen redundantes
& ſuperuacaneos, agnoſcimus, qui excitati erumpunt ex Mixto
antè, quàm ipſius Mixti compages diſſoluatur, quandoquidem
procliuiores ſunt in motũ, vtpote non adeò tenaciter ligati, eo quod
ipſi perfectè compacti & coagmentati non fuerint cum omni genere
particularum, quæ in vnam Mixti naturam temperantur. Hi pri-
mùm effluentes vim caloris exercent, ſoluto deinde Mixto, qui
ei erant Inſiti igniculi, libertatem nacti ipſi quoquè agitantur, &
calorem augent. Mixti autem diſſolutio faciliùs & citiùs contin-
git, ſi illud fuerit in exiguas particulas comminutum, & cum
aliquo humore permiſtum, vt ſatis conſtat. Porrò, licèt omnia
mixta coaleſcant ex igniculis rite permiſtis cum naturis alijs diuer-
ſorum generum, & potiſſimùm frigidis, ea inter calida recenſen-
tur, quæ in ſui complexione habent igniculos frigidorum ſpiri-
tuum copiam & virtutem ſuperantes: hanc verò exuperantiam in
Mixti temperatione indicant, inter cœtera, permiſtionis reliquię,
igniculi illi effluentes, quos Abundantes vocare placuit; quibus
ſcilicet quis abundat, ea diſpergit. Ex huiuſmodi igniculorum
multitudine atque eſficacitate, prout validiore impetu agitari
poſſunt aut remiſſiore, caloris gradus à Medicis deſignantur; ne-
que enim par eſt omnibus facultas ſe mouendi, & in proximum
corpus penetrandi. Hinc inter ea, quæ extrinſecùs applicantur à
Medicis, & commune vocabulum Pyrotica obtinent, mitiſſima
ſunt, quæ, quia cutem calefaciendo rubefaciunt, Phænigmi di-
cuntur, ad materiam altiùs in corpore deliteſcentem euocandam
in ſuperficiem, ad quam dilatatis poris, & irritatis ſpiritibus,
faciliùs expellitur. Fortiora ſe exhibent, quæ phlyctænas exci-
tant, puſtulas videlicet veſicæ in morem intumeſcentes (ideò vul-
gus Veſicatoria nominat) dum igniculi ex fermento, puluere
cantharidum detractis alis & Capitibus, (quando intus aſſumendæ
eſſent Cantharides, integræ ſumendæ ſunt, ne noceant, quia
extrema, quæ reſecantur, ſunt alexipharmacum ventris) eu-
phorbio, aceto ſcillitico, & ſimilibus commiſtis, erumpentes vbi
cuticulam peruaſerint, ſuo motu cutem atterentes exulcerant, ac ab
eâ cuticulam auellunt, quæ tum à tumultuantibus igniculis,
perimento confirmata, de cæteris non leuem coniecturam capimus,
atque (ne à calore, quem propoſuimus examinandum, digredia-
mur) igniculos quoſdam Abundantes, non tamen redundantes
& ſuperuacaneos, agnoſcimus, qui excitati erumpunt ex Mixto
antè, quàm ipſius Mixti compages diſſoluatur, quandoquidem
procliuiores ſunt in motũ, vtpote non adeò tenaciter ligati, eo quod
ipſi perfectè compacti & coagmentati non fuerint cum omni genere
particularum, quæ in vnam Mixti naturam temperantur. Hi pri-
mùm effluentes vim caloris exercent, ſoluto deinde Mixto, qui
ei erant Inſiti igniculi, libertatem nacti ipſi quoquè agitantur, &
calorem augent. Mixti autem diſſolutio faciliùs & citiùs contin-
git, ſi illud fuerit in exiguas particulas comminutum, & cum
aliquo humore permiſtum, vt ſatis conſtat. Porrò, licèt omnia
mixta coaleſcant ex igniculis rite permiſtis cum naturis alijs diuer-
ſorum generum, & potiſſimùm frigidis, ea inter calida recenſen-
tur, quæ in ſui complexione habent igniculos frigidorum ſpiri-
tuum copiam & virtutem ſuperantes: hanc verò exuperantiam in
Mixti temperatione indicant, inter cœtera, permiſtionis reliquię,
igniculi illi effluentes, quos Abundantes vocare placuit; quibus
ſcilicet quis abundat, ea diſpergit. Ex huiuſmodi igniculorum
multitudine atque eſficacitate, prout validiore impetu agitari
poſſunt aut remiſſiore, caloris gradus à Medicis deſignantur; ne-
que enim par eſt omnibus facultas ſe mouendi, & in proximum
corpus penetrandi. Hinc inter ea, quæ extrinſecùs applicantur à
Medicis, & commune vocabulum Pyrotica obtinent, mitiſſima
ſunt, quæ, quia cutem calefaciendo rubefaciunt, Phænigmi di-
cuntur, ad materiam altiùs in corpore deliteſcentem euocandam
in ſuperficiem, ad quam dilatatis poris, & irritatis ſpiritibus,
faciliùs expellitur. Fortiora ſe exhibent, quæ phlyctænas exci-
tant, puſtulas videlicet veſicæ in morem intumeſcentes (ideò vul-
gus Veſicatoria nominat) dum igniculi ex fermento, puluere
cantharidum detractis alis & Capitibus, (quando intus aſſumendæ
eſſent Cantharides, integræ ſumendæ ſunt, ne noceant, quia
extrema, quæ reſecantur, ſunt alexipharmacum ventris) eu-
phorbio, aceto ſcillitico, & ſimilibus commiſtis, erumpentes vbi
cuticulam peruaſerint, ſuo motu cutem atterentes exulcerant, ac ab
eâ cuticulam auellunt, quæ tum à tumultuantibus igniculis,
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib