1
96[Figure 96]
veluti centro parte E. quia ve
rò ob maris liquiditatem na
uis minimè obſiſtit, ſed facilè
cedens à ventis vrgetur, hinc
fit, vt meritò dixerim pondus
nauis eſſe ad D, fulcimentum
verò ad E.
96[Figure 96]veluti centro parte E. quia ve
rò ob maris liquiditatem na
uis minimè obſiſtit, ſed facilè
cedens à ventis vrgetur, hinc
fit, vt meritò dixerim pondus
nauis eſſe ad D, fulcimentum
verò ad E.
249
Tribus autem modis circulum rotari contingit; aut enim ſecun
dum apſidem, ſiue curuaturam centro ſimul moto, quemadmo
dum plauſtrorum rotæ vertuntur: aut circa manentem axem,
tanquam centrum veluti rotulæ illæ, ex quibus trochlea compo
nitur; vel quibus ad puteos vtimur, quæ quidem rectæ ad horizontem ſo
lent conſtitui. aut quem ad modum rota figuli, quæ pariter circa manens cen
trum gyratur, ſed quaſi proſtrata horizonti æquidiſtans collocata eſt. Quæ
igitur primo modo mouentur, fortè facilius quam figuræ rectilineæ, vt ſunt
triangulares, quadratæ, pentagonæ, &c. mouentur, quia circulares figuræ
parua ſui parte, & quaſi in puncto planum, ſeu pauimentum contingunt, vn
de fit, vt neque offenſent, neque impingant; cuius cauſa eſt, quia à terra ſemo
tus eſt angulus, ideſt tali angulo planum contingunt, vt ab eo ſtatim rotæ
curuatura à terra eleuari incipiat, & propterea parum terræ hæreat: in fi
guris verò rectilineis, in quadrata. v. g. ſecus accidit, quia ab angulo ad an
gulum linea recta tenditur, vnde in ipſius volutatione poſt contactum vnius
anguli tota recta linea ſequens, plano adaptabitur, & non ſemouebitur ſta
tim in altum, & ideò multum offenſabit, & impinget, tardeque; idcircò mo
uebitur. Præterea circulares etiam, ſi cui obuiam fiunt corpori, illud ſimi
liter ſecundum puſillum tangunt: rectilineæ verò figuræ, rectitudine ſua
plani multum contingerent. Ad hæc motor mouens huiuſmodi rotas, eas
mouet, quò nutant: nam quando rota erecta eſt ſuper pauimentum, dia
meter ipſius, quæ à contactu pauimenti ad angulos rectos, ad ſupremum
dum apſidem, ſiue curuaturam centro ſimul moto, quemadmo
dum plauſtrorum rotæ vertuntur: aut circa manentem axem,
tanquam centrum veluti rotulæ illæ, ex quibus trochlea compo
nitur; vel quibus ad puteos vtimur, quæ quidem rectæ ad horizontem ſo
lent conſtitui. aut quem ad modum rota figuli, quæ pariter circa manens cen
trum gyratur, ſed quaſi proſtrata horizonti æquidiſtans collocata eſt. Quæ
igitur primo modo mouentur, fortè facilius quam figuræ rectilineæ, vt ſunt
triangulares, quadratæ, pentagonæ, &c. mouentur, quia circulares figuræ
parua ſui parte, & quaſi in puncto planum, ſeu pauimentum contingunt, vn
de fit, vt neque offenſent, neque impingant; cuius cauſa eſt, quia à terra ſemo
tus eſt angulus, ideſt tali angulo planum contingunt, vt ab eo ſtatim rotæ
curuatura à terra eleuari incipiat, & propterea parum terræ hæreat: in fi
guris verò rectilineis, in quadrata. v. g. ſecus accidit, quia ab angulo ad an
gulum linea recta tenditur, vnde in ipſius volutatione poſt contactum vnius
anguli tota recta linea ſequens, plano adaptabitur, & non ſemouebitur ſta
tim in altum, & ideò multum offenſabit, & impinget, tardeque; idcircò mo
uebitur. Præterea circulares etiam, ſi cui obuiam fiunt corpori, illud ſimi
liter ſecundum puſillum tangunt: rectilineæ verò figuræ, rectitudine ſua
plani multum contingerent. Ad hæc motor mouens huiuſmodi rotas, eas
mouet, quò nutant: nam quando rota erecta eſt ſuper pauimentum, dia
meter ipſius, quæ à contactu pauimenti ad angulos rectos, ad ſupremum