Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N14C36" type="main">
              <s id="N14C38">
                <pb pagenum="161" xlink:href="005/01/169.jpg"/>
              tur admiſti. </s>
              <s id="N14C4C">De ijs igitur hic loquens Ariſtoteles, quærit,
                <lb/>
              qua de cauſa rotundam potius quam aliam figuram per at­
                <lb/>
              tritionem ac perpetuam illam agitationem adipiſcantur,
                <lb/>
              cum frequentius ex lapidibus, ac fragmentis alterius figuræ
                <lb/>
              efficiantur. </s>
              <s id="N14C57">Quod enim ſecundum omnes ſui partes paula­
                <lb/>
              tim conteritur, ac minuitur, vniformiter difformiter contun­
                <lb/>
              di debet, ac ſenſim attenuari, eadem partium proportione
                <lb/>
              ſeruata,
                <expan abbr="eademq.">eademque</expan>
              proinde figura. </s>
              <s id="N14C64">Non igitur ſatis apparet
                <lb/>
              cur ex tot tanquam ex diuerſis figuris teſtarum oſtreorum
                <lb/>
                <expan abbr="concarumq.">concarumque</expan>
              ac lapidum angularium non niſi rotundam, &
                <lb/>
              orbicularem formam eorum reliquiæ videantur ſeruare,
                <lb/>
                <expan abbr="eiuſdemq.">eiuſdemque</expan>
              figuræ penè omnes euadant cuius non erant. </s>
            </p>
            <p id="N14C75" type="main">
              <s id="N14C77">Huic autem quæſtioni Ariſtoteles reſpondet, partes, quæ
                <lb/>
              magis à centro, ſeu puncto medio circumlati corporis rece­
                <lb/>
              dunt, cum celerius in eius circumuolutione ferantur (maius
                <lb/>
              videlicet in æquali tempore ſpatium in rotatione conficien­
                <lb/>
              do) vehementius impetere,
                <expan abbr="vicinaq.">vicinaque</expan>
              corpora rotando per­
                <lb/>
              cutere, quàm partes centro propinquiores; velocitas enim
                <lb/>
              auget impulſum: Quæ autem partes
                <expan abbr="vehemẽtius">vehementius</expan>
              impetunt,
                <lb/>
              atque impingunt, ſi fragiles in ſe ſint, facilius etiam refran­
                <lb/>
              guntur. </s>
              <s id="N14C92">Cum igitur prominentiores partes crocearum ſint
                <lb/>
              huiuſmodi, vt celerius in ſuos orbes ruant, vehementiuſque
                <lb/>
              propterea illidant, ſequitur facilius ipſas contundi,
                <expan abbr="ſolumq.">ſolumque</expan>
                <lb/>
              propterea relinqui partes à centro æquidiſtantes, ex quibus
                <lb/>
              reſultat orbicularis, ac rotunda figura, quam in ipſis croceis
                <lb/>
              communiter cernimus. </s>
            </p>
            <p id="N14CA3" type="main">
              <s id="N14CA5">Quod ſi ex hoc Ariſtotelis diſcurſu ſequatur maiores
                <lb/>
              croceas rotundiores fieri, quàm minores propter maiorem
                <lb/>
              à centro diſtantiam, qua in rotatione prominentes partes
                <lb/>
              facilius contunduntur; id certè ab experientia non eſt om­
                <lb/>
              nino alienum, vt Baldus arbitratur; ſicut nec ipſas croceas
                <lb/>
              circa centrum conuerti, quamuis alijs, ac diuerſis etiam mo­
                <lb/>
              tionibus agitentur. </s>
              <s id="N14CB4">Si enim in pluribus littoribus attentius
                <lb/>
              obſeruaſſet, vidiſſet vtique fluctuum iactatione fluxu, ac re­
                <lb/>
              fluxu, non modo glareas, paruoſque lapillos circa centrum
                <lb/>
              omnino conuolui, ſed etiam maiores vmbilicos, & non me­</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>