Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000176">
                <pb pagenum="13" xlink:href="025/01/017.jpg"/>
              nuum rectorum arcuum decurſorum: In his, crede mihi, nulla eſt diffi­
                <lb/>
              cultas, ſed par vtrinque facilitas; noſter tamen modus naturæ, veritati,
                <lb/>
              & rationi congruit, veſter errori & fallaciis patrocinatur. </s>
              <s id="s.000177">Hic autem ac­
                <lb/>
              curatas revolutionum menſuras non definio, ſed illud duntaxat intendo
                <lb/>
              æquè facilè in noſtra hypotheſi, atque in tua, explicari illa omnia, quæ ad
                <lb/>
              Planetarum paſſiones ſpectant, licet noſtra hypotheſis naturæ ac rationi
                <lb/>
              magis congruat. </s>
              <s id="s.000178">Sed ne in hoc quidem pares eſſe videamur, per te mihi
                <lb/>
              liceat, quæro, rem iſtam paulò minutiùs enucleare. </s>
              <s id="s.000179">Suppone, Martem,
                <lb/>
              cum eo velocitatis gradu, quo velociùs Sole movetur, moveri ab ortu in
                <lb/>
              occaſum, haud dubiè Solem poſt ſe relinquit, & poſt aliquot revolutio­
                <lb/>
              nes, modò eſt in Quadraturis, modò in oppoſitione, modò in Coniunctio­
                <lb/>
              ne; ſit enim v.g. Sol in C, Mars in F, & vterque versùs occaſum eat, ſci­
                <lb/>
              licet Sol à C, versùs D, Mars ab F, versùs S ; haud dubiè Mars Solem à
                <lb/>
              tergo relinquit versùs ortum, atque adeò poſt aliquot revolutiones Mars
                <lb/>
              erit in F ; & Solem aſpiciet in B, tum in F ; poſtea in D, ac demum
                <lb/>
              eum aſſequetur in C, redibitque Conjunctio; Vides, vtrumque moveri
                <lb/>
              ſimpliciſſimo motu; Cogita duos equos in duobus circulis currentes,
                <lb/>
              quorum alter velociùs ſuum orbem abſoluit; Hinc Mars ſemper aſſequi­
                <lb/>
              tur partem ortivam diſci Solaris; hinc ſemper veſpertinus occidit He­
                <lb/>
              liacè, id eſt, immergitur in radios Solis, ac proinde deſinit videri; Matuti­
                <lb/>
              nus verò Heliacè oritur; id eſt, emergit ex radiis ſolaribus, Sole poſt ſe
                <lb/>
              relicto versùs ortum; ac proinde incipit videri. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000180">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000181"> Optimè ſanè intelligo, quomodò ex diverſo velocitatis gra­
                <lb/>
              du, ſuppoſito etiam motu ſimpliciſſimo, vtriuſque Planetæ diverſi aſpe­
                <lb/>
              ctus ſequantur, & ſuppleatur vtriuſque motus ortum versùs, motu illo
                <lb/>
              diurno; ſed quæſo te, quomodò Apogæum & Perigæum explicabis? </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000182">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000183"> Perſpicuè omninò; ſuppoſito enim illo velocitatis gradu,
                <lb/>
              quem Mars motu recto acquiſivit, eo temporis momento, quo cœpit agi
                <lb/>
              in orbem, ſimul vna cum Sole, retinuit tantulam inclinationem primus
                <lb/>
              ille impetus deorſum, ab Apogæo, ſcilicet, in quo tune erat, cum volui
                <lb/>
              cœpit, eamque ad inſtar motus accelerati, vſque ad mediocrem diſtan­
                <lb/>
              tiam, & ab hac vſque ad Perigæum ad inſtar motus retardati; atque ita
                <lb/>
              deinceps: Ita porrò hæc inclinatio, qua Planeta deorſum ſurſumque vi­
                <lb/>
              bratur, eo modo, quo dixi, attemperata eſt, vt menſura illius periodi, qua
                <lb/>
              ſcilicet Planeta ab Apogæo ad Apagæum redit, ſit ferè æqualis, priori pe­
                <lb/>
              riodo, quæ ſcilicet intercedit, ab vna Conjunctione ad aliam Conjunctio­
                <lb/>
              nem, ac proinde, poſito quod, Mars initio, cum primùm cœpit moveri mo­
                <lb/>
              tu circulari, eſſet in Apogæo & in conjunctione, neceſſatiò ſequitur oppo­
                <lb/>
              ſitionem fieri, cùm eſt in Perigæo, ac ſimul deinde ad Coniunctionem &
                <lb/>
              Apogæum redire. </s>
              <s id="s.000184">Cur autem prædictæ inclinationis ſit talis menſura, vel
                <lb/>
              periodus, facilè dictu eſt; poſito ſcilicet, quod Naturæ Auctor ita diſpo­
                <lb/>
              nere voluerit; nempe negari non poteſt, quin res ſecus eſſe potuerit, ac
                <lb/>
              diverſus motuum & revolutionum modus; ſed ſtatuto ſemel hoc ordi­
                <lb/>
              ne, finis Planetæ fuit, ita volvi, & ad Solem componere ſeſe; proportio­
                <lb/>
              nata igitur fuit ad hunc finem prædicta inclinatio, imò & talis medio-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>