Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713

Page concordance

< >
Scan Original
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
< >
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s>
                <pb xlink:href="039/01/017.jpg"/>
              igitur Cometas in Sectionibus Conicis umbilicos in centro Solis
                <lb/>
              habentibus moveri, & radiis ad Solem ductis areas temporibus
                <lb/>
              proportionales deſcribere. </s>
              <s>Ex hiſce vero Phænomenis manife­
                <lb/>
              ſtum eſt & Mathematice comprobatur, vires illas, quibus Cometæ
                <lb/>
              retinentur in orbitis ſuis, reſpicere Solem & eſſe reciproce ut qua­
                <lb/>
              drata diſtantiarum ab ipſius centro. </s>
              <s>Gravitant itaque Cometæ
                <lb/>
              in Solem: atque adeo Solis vis attractiva non tantum ad corpora
                <lb/>
              Planetarum in datis diſtantiis & in eodem fere plano collocata,
                <lb/>
              ſed etiam ad Cometas in diverſiſſimis Cælorum regionibus & in
                <lb/>
              diverſiſſimis diſtantiis poſitos pertingit. </s>
              <s>Hæc igitur eſt natura
                <lb/>
              corporum gravitantium, ut vires ſuas edant ad omnes diſtantias in
                <lb/>
              omnia corpora gravitantia. </s>
              <s>Inde vero ſequitur, Planetas & Co­
                <lb/>
              metas univerſos ſe mutuo trahere, & in ſe mutuo graves eſſe:
                <lb/>
              quod etiam confirmatur ex perturbatione Jovis & Saturni, Aſtro­
                <lb/>
              nomis non incognita, & ab actionibus horum Planetarum in ſe in­
                <lb/>
              vicem oriunda; quin & ex motu illo lentiſſimo Apſidum, qui ſu­
                <lb/>
              pra memoratus eſt, quique a cauſa conſimili proficiſcitur. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Eo demum pervenimus ut dicendum ſit, & Terram & Solem &
                <lb/>
              corpora omnia cæleſtia, quæ Solem comitantur, ſe mutuo attrahere. </s>
              <s>
                <lb/>
              Singulorum ergo particulæ quæque minimæ vires ſuas attractivas
                <lb/>
              habebunt, pro quantitate materiæ pollentes; quemadmodum ſu­
                <lb/>
              pra de Terreſtribus oſtenſum eſt. </s>
              <s>In diverſis autem diſtantiis,
                <lb/>
              erunt & harum vires in duplicata ratione diſtantiarum reciproce:
                <lb/>
              nam ex particulis hac lege trahentibus componi debere Globos
                <lb/>
              eadem lege trahentes, Mathematice demonſtratur. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s>Concluſiones præcedentes huic innituntur Axiomati, quod a
                <lb/>
              nullis non recipitur Philoſophis; Effectuum ſcilicet ejuſdem ge­
                <lb/>
              neris, quorum nempe quæ cognoſcuntur proprietates eædem ſunt,
                <lb/>
              eaſdem eſſe cauſas & eaſdem eſſe proprietates quæ nondum cog­
                <lb/>
              noſcuntur. </s>
              <s>Quis enim dubitat, ſi Gravitas ſit cauſa deſcenſus
                <lb/>
              Lapidis in
                <emph type="italics"/>
              Europa,
                <emph.end type="italics"/>
              quin eadem ſit cauſa deſcenſus in
                <emph type="italics"/>
              America?
                <emph.end type="italics"/>
                <lb/>
              Si Gravitas mutua fuerit inter Lapidem & Terram in
                <emph type="italics"/>
              Europa
                <emph.end type="italics"/>
              ;
                <lb/>
              quis negabit mutuam eſſe in
                <emph type="italics"/>
              America?
                <emph.end type="italics"/>
              Si vis attractiva Lapidis
                <lb/>
              & Terræ componatur, in
                <emph type="italics"/>
              Europa,
                <emph.end type="italics"/>
              ex viribus attractivis partium;
                <lb/>
              quis negabit ſimilem eſſe compoſitionem in
                <emph type="italics"/>
              America?
                <emph.end type="italics"/>
              Si attractio
                <lb/>
              Terræ ad omnia corporum genera & ad omnes diſtantias propa­
                <lb/>
              getur in
                <emph type="italics"/>
              Europa
                <emph.end type="italics"/>
              ; quidni pariter propagari dicamus in
                <emph type="italics"/>
              America?
                <emph.end type="italics"/>
                <lb/>
              In hac Regula fundatur omnis Philoſophia: quippe qua ſublata
                <lb/>
              nihil affirmare poſſimus de Univerſis. </s>
              <s>Conſtitutio rerum ſingula­
                <lb/>
              rum innoteſcit per Obſervationes & Experimenta: inde vero non </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>