1non ouum, parit: quoniam parùm volat,
tota enim hyeme latet reliquis anni parti
bus, non niſi ſub crepuſculo: dentes habet
non roſtrum, mammas cum lacte quibus
filios nutriat, & alas membrana quadam
contextas, non pennis. Sed & hoc vulpe
culæ commune eſt inter volucres. At hæ
aues non ſunt, licet volent: quæ enim
aues ſunt, pluma integuntur, roſtrum ha
bent non dentes, veſica & mammis ac lacte
carent: & ouum pariunt. Oua autem auium
bicolora ſunt, piſcium autem vnius tantùm
locoris. Piſces verò imperfecta edunt oua, quæ
exteriùs perficiuntur. Cauſa imperfectio
nis ouorum, & vnitatis coloris, & quòd
piſces ex ouis plerique generentur, eſt mul
titudo illorum: nam tot animalia: quot
oua parere piſcis non poteſt. Gignit etiam
piſcis oua, quia animal ſi generaretur in
vtero, ex ſanguine generaretur, eſſétque
piſcis ſanguineus & calidus, quare pulmo
ne indigeret & aëre, non igitur eſſet piſ
cis. Ob hoc vitulus marinus cùm animal
non ouum generet, etiam reſpirat, & cu
tem piloſam habet, propter caliditatem. In
elemento etiam tam frigido difficile eſſet
tantam caliditatem ſeruari, ex qua poſſet
animal generari perfectum. Cauſa verò
multitudinis piſcium eſt elementi facilitas,
aqua enim generationis principium. Et
quia eſca ſunt parui piſces maiorum: non
enim ibi tot ſunt plantæ, grana, fructus,
quibus piſces veſci poſſint, ſicut in terra:
ſed idem fermè cibus & animal: ex ani
malibus enim fermè alimentum: de ma
ioribus dico. Piſces etiam parui ſunt ſen
ſus, & animalia cognitione carentia, vn
de fœtus negligi à parentibus neceſſe erat:
ob idque maiorem illorum partem perire,
quamobrem multa generatione opus fuit.
Animalia enim pro ſenſus magnitudine &
prudentiæ, fœtum ſuum diligunt atque cu
ſtodiunt: ſiquidem cuſtodia fit propter di
lectionem, dilectio à cognitione oritur.
Quamobrem quæ imperfecta ſunt valde,
curam fœtus ſolùm gerunt, donec in
vtero eos continent. Quæ perfectiora, do
nec in lucem ex ouo prodierint: oua enim
cuſtodiunt, natum animal negligunt. Quæ
verò perfecta, donec robuſta ſint, vt ca
nes, & aquilæ, & corui. Sed perfectiſſima,
vt homo & elephas, perpetuò fermè natos
ſuos diligunt. Verùm animalia quæ imper
fecta ſunt, animal nunquam ex ſe generant,
nedum vt genita diligere poſſint. Sed gene
rantur hæc vel ex ouis, vel putredine.
Quoniam enim perfectum eſt aliquid in om
ni genere, aliqua quoque generatio perfe
cta erit: hæc autem neque ex ouis, nec ex
putredine: multa enim quæ ſic generan
tur, imperfecta ſunt, quamobrem ſola
quæ in vtero fit generatio, perfecta eſſe
poteſt. Imperfecta autem animalia gene
rantur, vel quia natura perfectius non po
tuit, aut noluit. Sed non poteſt natura bo
nis inuidere, nec nolle quicquam quod bo
num ſit: relinquitur igitur vt imperfecta
generentur, quia perfecta eſſe non po
tuerint. At perfecta eſſe non poſſe per
fecta ex generatione, impoſſibile eſt, at
que repugnans: quare ex generatione per
fecta, & quæ ex animali fit, animal im
perfectum generari non poteſt. Perfecta
etiam generatio pluribus indiget & ma
ioribus, quàm ſenſuum inſtrumenta & fa
cultates: nam hæc virtus neque ſtatim
natis functionem habet correſpondentem
ſibi, ſed ætate indiget. Quibus igitur ge
nerandi facultas conceſſa eſt, his & ſen
ſus omnes: talia autem perfecta anima
lia ſunt. Propter hæc igitur, & alia nul
lum animal imperfectum in vtero genera
tur, ſed eſt hæc generatio animalium ſo
lùm perfectorum. At talpam forſan quis
nobis opponat, quæ cæca ex talpa genera
tur. Sed talpa quinque ſenſus habet, viſum
tamen hebetem ratione finis. Cùm enim
ſub terra habitet, ſi oculos præacutos ha
beret, nil videns contriſtaretur: non enim
in obſcuro videret. Quòd ſi acri eſſet in
tuitu, molles haberet oculos, & facilè à
terra læderetur quacunque occaſione, nec
tamen quicquam videret iucundum: ceſ
ſátque finis in habitantibus ſub terra per
petuò, quorum cauſa facti ſunt oculi, vt
ſcilicet à longè ſentiret: ipſa verò non in
cauernis habitat, ſed ſolidam terebat ter
ram. Auditu igitur potius indiguit: nam
quum in terræ ſuperficie habitare cogatur,
ob cibum foſſorum pericula, & aliorum
animalium vim effugere auditu debuit:
quamobrem commodiſſimè tranſlata eſt
facultas videndi in acutiorem auditum: Au
dit enim optimè. Sed neque oculis omninò
caret, verùm habet paruos admodum & pro
minentes, ac nigros ſub piliſque latentes.
Omne igitur quod generatur ex animali,
perfectum eſt animal, cuius membri diuiſio
iam explicata eſt.
tota enim hyeme latet reliquis anni parti
bus, non niſi ſub crepuſculo: dentes habet
non roſtrum, mammas cum lacte quibus
filios nutriat, & alas membrana quadam
contextas, non pennis. Sed & hoc vulpe
culæ commune eſt inter volucres. At hæ
aues non ſunt, licet volent: quæ enim
aues ſunt, pluma integuntur, roſtrum ha
bent non dentes, veſica & mammis ac lacte
carent: & ouum pariunt. Oua autem auium
bicolora ſunt, piſcium autem vnius tantùm
locoris. Piſces verò imperfecta edunt oua, quæ
exteriùs perficiuntur. Cauſa imperfectio
nis ouorum, & vnitatis coloris, & quòd
piſces ex ouis plerique generentur, eſt mul
titudo illorum: nam tot animalia: quot
oua parere piſcis non poteſt. Gignit etiam
piſcis oua, quia animal ſi generaretur in
vtero, ex ſanguine generaretur, eſſétque
piſcis ſanguineus & calidus, quare pulmo
ne indigeret & aëre, non igitur eſſet piſ
cis. Ob hoc vitulus marinus cùm animal
non ouum generet, etiam reſpirat, & cu
tem piloſam habet, propter caliditatem. In
elemento etiam tam frigido difficile eſſet
tantam caliditatem ſeruari, ex qua poſſet
animal generari perfectum. Cauſa verò
multitudinis piſcium eſt elementi facilitas,
aqua enim generationis principium. Et
quia eſca ſunt parui piſces maiorum: non
enim ibi tot ſunt plantæ, grana, fructus,
quibus piſces veſci poſſint, ſicut in terra:
ſed idem fermè cibus & animal: ex ani
malibus enim fermè alimentum: de ma
ioribus dico. Piſces etiam parui ſunt ſen
ſus, & animalia cognitione carentia, vn
de fœtus negligi à parentibus neceſſe erat:
ob idque maiorem illorum partem perire,
quamobrem multa generatione opus fuit.
Animalia enim pro ſenſus magnitudine &
prudentiæ, fœtum ſuum diligunt atque cu
ſtodiunt: ſiquidem cuſtodia fit propter di
lectionem, dilectio à cognitione oritur.
Quamobrem quæ imperfecta ſunt valde,
curam fœtus ſolùm gerunt, donec in
vtero eos continent. Quæ perfectiora, do
nec in lucem ex ouo prodierint: oua enim
cuſtodiunt, natum animal negligunt. Quæ
verò perfecta, donec robuſta ſint, vt ca
nes, & aquilæ, & corui. Sed perfectiſſima,
vt homo & elephas, perpetuò fermè natos
ſuos diligunt. Verùm animalia quæ imper
fecta ſunt, animal nunquam ex ſe generant,
nedum vt genita diligere poſſint. Sed gene
rantur hæc vel ex ouis, vel putredine.
Quoniam enim perfectum eſt aliquid in om
ni genere, aliqua quoque generatio perfe
cta erit: hæc autem neque ex ouis, nec ex
putredine: multa enim quæ ſic generan
tur, imperfecta ſunt, quamobrem ſola
quæ in vtero fit generatio, perfecta eſſe
poteſt. Imperfecta autem animalia gene
rantur, vel quia natura perfectius non po
tuit, aut noluit. Sed non poteſt natura bo
nis inuidere, nec nolle quicquam quod bo
num ſit: relinquitur igitur vt imperfecta
generentur, quia perfecta eſſe non po
tuerint. At perfecta eſſe non poſſe per
fecta ex generatione, impoſſibile eſt, at
que repugnans: quare ex generatione per
fecta, & quæ ex animali fit, animal im
perfectum generari non poteſt. Perfecta
etiam generatio pluribus indiget & ma
ioribus, quàm ſenſuum inſtrumenta & fa
cultates: nam hæc virtus neque ſtatim
natis functionem habet correſpondentem
ſibi, ſed ætate indiget. Quibus igitur ge
nerandi facultas conceſſa eſt, his & ſen
ſus omnes: talia autem perfecta anima
lia ſunt. Propter hæc igitur, & alia nul
lum animal imperfectum in vtero genera
tur, ſed eſt hæc generatio animalium ſo
lùm perfectorum. At talpam forſan quis
nobis opponat, quæ cæca ex talpa genera
tur. Sed talpa quinque ſenſus habet, viſum
tamen hebetem ratione finis. Cùm enim
ſub terra habitet, ſi oculos præacutos ha
beret, nil videns contriſtaretur: non enim
in obſcuro videret. Quòd ſi acri eſſet in
tuitu, molles haberet oculos, & facilè à
terra læderetur quacunque occaſione, nec
tamen quicquam videret iucundum: ceſ
ſátque finis in habitantibus ſub terra per
petuò, quorum cauſa facti ſunt oculi, vt
ſcilicet à longè ſentiret: ipſa verò non in
cauernis habitat, ſed ſolidam terebat ter
ram. Auditu igitur potius indiguit: nam
quum in terræ ſuperficie habitare cogatur,
ob cibum foſſorum pericula, & aliorum
animalium vim effugere auditu debuit:
quamobrem commodiſſimè tranſlata eſt
facultas videndi in acutiorem auditum: Au
dit enim optimè. Sed neque oculis omninò
caret, verùm habet paruos admodum & pro
minentes, ac nigros ſub piliſque latentes.
Omne igitur quod generatur ex animali,
perfectum eſt animal, cuius membri diuiſio
iam explicata eſt.
Veſpertilio.
Auium pro
pria.
pria.
Piſces cur ex
ouis generen
tur.
ouis generen
tur.
Piſces cur
adeò multi
plicentur.
adeò multi
plicentur.
Demonſtra
tio oſtendens
nullum ani
mal imperfe
ctum animal
generare ex
ſe.
tio oſtendens
nullum ani
mal imperfe
ctum animal
generare ex
ſe.
Talpa.
Præter hæc autem diſcrimina, ſunt ani
malium perfectorum à forma ſumpta: quæ
dam enim abſque pedibus, quædam binis,
quædam quaternis ſunt. Quæ alas ha
bent, bipeda plerunque ſunt: quatuor ta
men habet veſpertilio. Et quæ pinnas. Et
piſcibus tamen ſunt, quæ plures habent
pedes, ſed non propriè pedes ſunt vocan
di. Cancri plures habent pedes quàm qua
tuor. Sed hic numerus animalibus ſatis
facit pedes verè habentibus. Homo loco
duorum anteriorum pedum habet bracchia
manúſque, vt aues alas. Differunt & for
ma oris, & cute, quæ quibuſdam & cum
pilo, aliis ſquama, aculeis, cortice,
pluma.
malium perfectorum à forma ſumpta: quæ
dam enim abſque pedibus, quædam binis,
quædam quaternis ſunt. Quæ alas ha
bent, bipeda plerunque ſunt: quatuor ta
men habet veſpertilio. Et quæ pinnas. Et
piſcibus tamen ſunt, quæ plures habent
pedes, ſed non propriè pedes ſunt vocan
di. Cancri plures habent pedes quàm qua
tuor. Sed hic numerus animalibus ſatis
facit pedes verè habentibus. Homo loco
duorum anteriorum pedum habet bracchia
manúſque, vt aues alas. Differunt & for
ma oris, & cute, quæ quibuſdam & cum
pilo, aliis ſquama, aculeis, cortice,
pluma.
Quædam verò varij generis ſunt, incer
tæque naturæ, vt animal, quod præſenti
anno decimanona menſis Ianuarij, Papiæ
vidimus. Vulpis magnitudo, aliquantò lon
gius, ore & rictu leporino, cum pilis lon
gis, duobúſque dentibus prælongiis: ſi
quidem digiti humani longitudine promi
nentibus admodum ſciuri: oculis ſerpenti
nis, quippe qui angulis carerent, nigri eſ
ſent. Pileus inerat capiti hircinæ barbæ ſi
millimus, ſed non aliter quàm criſta pauo
ni. Pilus muſtellinus ac pulcher, niſi quòd
ſuper collum velut lana candida videba
tur, anteriores pedes vt taxi, aures &
poſteriores nihilo differentes ab humanis:
tæque naturæ, vt animal, quod præſenti
anno decimanona menſis Ianuarij, Papiæ
vidimus. Vulpis magnitudo, aliquantò lon
gius, ore & rictu leporino, cum pilis lon
gis, duobúſque dentibus prælongiis: ſi
quidem digiti humani longitudine promi
nentibus admodum ſciuri: oculis ſerpenti
nis, quippe qui angulis carerent, nigri eſ
ſent. Pileus inerat capiti hircinæ barbæ ſi
millimus, ſed non aliter quàm criſta pauo
ni. Pilus muſtellinus ac pulcher, niſi quòd
ſuper collum velut lana candida videba
tur, anteriores pedes vt taxi, aures &
poſteriores nihilo differentes ab humanis:
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib