Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
Scan
Original
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 300
301 - 330
331 - 360
361 - 390
391 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007676
">
<
pb
pagenum
="
521
"
xlink:href
="
016/01/170.jpg
"/>
non ouum, parit: quoniam parùm volat,
<
lb
/>
tota enim hyeme latet reliquis anni parti
<
lb
/>
bus, non niſi ſub crepuſculo: dentes habet
<
lb
/>
non roſtrum, mammas cum lacte quibus
<
lb
/>
filios nutriat, & alas membrana quadam
<
lb
/>
contextas, non pennis. </
s
>
<
s
id
="
s.007677
">Sed & hoc vulpe
<
lb
/>
culæ commune eſt inter volucres. </
s
>
<
s
id
="
s.007678
">At hæ
<
lb
/>
aues non ſunt, licet volent: quæ enim
<
lb
/>
aues ſunt, pluma integuntur, roſtrum ha
<
lb
/>
bent non dentes, veſica & mammis ac lacte
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1094
"/>
<
lb
/>
carent: & ouum pariunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007679
">Oua autem auium
<
lb
/>
bicolora ſunt, piſcium autem vnius tantùm
<
lb
/>
locoris. </
s
>
<
s
id
="
s.007680
">Piſces verò imperfecta
<
expan
abbr
="
edũt
">edunt</
expan
>
oua, quæ
<
lb
/>
exteriùs perficiuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.007681
">Cauſa imperfectio
<
lb
/>
nis ouorum, & vnitatis coloris, & quòd
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1095
"/>
<
lb
/>
piſces ex ouis plerique generentur, eſt mul
<
lb
/>
titudo illorum: nam tot animalia: quot
<
lb
/>
oua parere piſcis non poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.007682
">Gignit etiam
<
lb
/>
piſcis oua, quia animal ſi generaretur in
<
lb
/>
vtero, ex ſanguine generaretur, eſſétque
<
lb
/>
piſcis ſanguineus & calidus, quare pulmo
<
lb
/>
ne indigeret & aëre, non igitur eſſet piſ
<
lb
/>
cis. </
s
>
<
s
id
="
s.007683
">Ob hoc vitulus marinus cùm animal
<
lb
/>
non ouum generet, etiam reſpirat, & cu
<
lb
/>
tem piloſam habet, propter caliditatem. </
s
>
<
s
id
="
s.007684
">In
<
lb
/>
elemento etiam tam frigido difficile eſſet
<
lb
/>
tantam caliditatem ſeruari, ex qua poſſet
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1096
"/>
<
lb
/>
animal generari perfectum. </
s
>
<
s
id
="
s.007685
">Cauſa verò
<
lb
/>
multitudinis piſcium eſt elementi facilitas,
<
lb
/>
aqua enim generationis principium. </
s
>
<
s
id
="
s.007686
">Et
<
lb
/>
quia eſca ſunt parui piſces maiorum: non
<
lb
/>
enim ibi tot ſunt plantæ, grana, fructus,
<
lb
/>
quibus piſces veſci poſſint, ſicut in terra:
<
lb
/>
ſed idem fermè cibus & animal: ex ani
<
lb
/>
malibus enim fermè alimentum: de ma
<
lb
/>
ioribus dico. </
s
>
<
s
id
="
s.007687
">Piſces etiam parui ſunt ſen
<
lb
/>
ſus, & animalia cognitione carentia, vn
<
lb
/>
de fœtus negligi à parentibus neceſſe erat:
<
lb
/>
ob idque maiorem illorum partem perire,
<
lb
/>
quamobrem multa generatione opus fuit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007688
">Animalia enim pro ſenſus magnitudine &
<
lb
/>
prudentiæ, fœtum ſuum diligunt atque cu
<
lb
/>
ſtodiunt: ſiquidem cuſtodia fit propter di
<
lb
/>
lectionem, dilectio à cognitione oritur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007689
">Quamobrem quæ imperfecta ſunt valde,
<
lb
/>
curam fœtus ſolùm gerunt, donec in
<
lb
/>
vtero eos continent. </
s
>
<
s
id
="
s.007690
">Quæ perfectiora, do
<
lb
/>
nec in lucem ex ouo prodierint: oua enim
<
lb
/>
cuſtodiunt, natum animal negligunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007691
">Quæ
<
lb
/>
verò perfecta, donec robuſta ſint, vt ca
<
lb
/>
nes, & aquilæ, & corui. </
s
>
<
s
id
="
s.007692
">Sed perfectiſſima,
<
lb
/>
vt homo & elephas, perpetuò fermè natos
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1097
"/>
<
lb
/>
ſuos diligunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007693
">Verùm animalia quæ imper
<
lb
/>
fecta ſunt, animal nunquam ex ſe generant,
<
lb
/>
nedum vt genita diligere poſſint. </
s
>
<
s
id
="
s.007694
">Sed gene
<
lb
/>
rantur hæc vel ex ouis, vel putredine.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007695
">Quoniam enim perfectum eſt aliquid in om
<
lb
/>
ni genere, aliqua quoque generatio perfe
<
lb
/>
cta erit: hæc autem neque ex ouis, nec ex
<
lb
/>
putredine: multa enim quæ ſic generan
<
lb
/>
tur, imperfecta ſunt, quamobrem ſola
<
lb
/>
quæ in vtero fit generatio, perfecta eſſe
<
lb
/>
poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.007696
">Imperfecta autem animalia gene
<
lb
/>
rantur, vel quia natura perfectius non po
<
lb
/>
tuit, aut noluit. </
s
>
<
s
id
="
s.007697
">Sed non poteſt natura bo
<
lb
/>
nis inuidere, nec nolle quicquam quod bo
<
lb
/>
num ſit: relinquitur igitur vt imperfecta
<
lb
/>
generentur, quia perfecta eſſe non po
<
lb
/>
tuerint. </
s
>
<
s
id
="
s.007698
">At perfecta eſſe non poſſe per
<
lb
/>
fecta ex generatione, impoſſibile eſt, at
<
lb
/>
que repugnans: quare ex generatione per
<
lb
/>
fecta, & quæ ex animali fit, animal im
<
lb
/>
perfectum generari non poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.007699
">Perfecta
<
lb
/>
etiam generatio pluribus indiget & ma
<
lb
/>
ioribus, quàm ſenſuum inſtrumenta & fa
<
lb
/>
cultates: nam hæc virtus neque ſtatim
<
lb
/>
natis functionem habet correſpondentem
<
lb
/>
ſibi, ſed ætate indiget. </
s
>
<
s
id
="
s.007700
">Quibus igitur ge
<
lb
/>
nerandi facultas conceſſa eſt, his & ſen
<
lb
/>
ſus omnes: talia autem perfecta anima
<
lb
/>
lia ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007701
">Propter hæc igitur, & alia nul
<
lb
/>
lum animal imperfectum in vtero genera
<
lb
/>
tur, ſed eſt hæc generatio animalium ſo
<
lb
/>
lùm perfectorum. </
s
>
<
s
id
="
s.007702
">At talpam forſan quis
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1098
"/>
<
lb
/>
nobis opponat, quæ cæca ex talpa genera
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
id
="
s.007703
">Sed talpa quinque ſenſus habet, viſum
<
lb
/>
tamen hebetem ratione finis. </
s
>
<
s
id
="
s.007704
">Cùm enim
<
lb
/>
ſub terra habitet, ſi oculos præacutos ha
<
lb
/>
beret, nil videns contriſtaretur: non enim
<
lb
/>
in obſcuro videret. </
s
>
<
s
id
="
s.007705
">Quòd ſi acri eſſet in
<
lb
/>
tuitu, molles haberet oculos, & facilè à
<
lb
/>
terra læderetur quacunque occaſione, nec
<
lb
/>
tamen quicquam videret iucundum: ceſ
<
lb
/>
ſátque finis in habitantibus ſub terra per
<
lb
/>
petuò, quorum cauſa facti ſunt oculi, vt
<
lb
/>
ſcilicet à longè ſentiret: ipſa verò non in
<
lb
/>
cauernis habitat, ſed ſolidam terebat ter
<
lb
/>
ram. </
s
>
<
s
id
="
s.007706
">Auditu igitur potius indiguit: nam
<
lb
/>
quum in terræ ſuperficie habitare cogatur,
<
lb
/>
ob cibum foſſorum pericula, & aliorum
<
lb
/>
animalium vim effugere auditu debuit:
<
lb
/>
quamobrem commodiſſimè tranſlata eſt
<
lb
/>
facultas videndi in acutiorem auditum: Au
<
lb
/>
dit enim optimè. </
s
>
<
s
id
="
s.007707
">Sed neque oculis omninò
<
lb
/>
caret, verùm habet paruos admodum & pro
<
lb
/>
minentes, ac nigros ſub piliſque latentes.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007708
">Omne igitur quod generatur ex animali,
<
lb
/>
perfectum eſt animal, cuius membri diuiſio
<
lb
/>
iam explicata eſt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007709
">
<
margin.target
id
="
marg1093
"/>
Veſpertilio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007710
">
<
margin.target
id
="
marg1094
"/>
Auium pro
<
lb
/>
pria.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007711
">
<
margin.target
id
="
marg1095
"/>
Piſces cur ex
<
lb
/>
ouis generen
<
lb
/>
tur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007712
">
<
margin.target
id
="
marg1096
"/>
Piſces cur
<
lb
/>
adeò multi
<
lb
/>
plicentur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007713
">
<
margin.target
id
="
marg1097
"/>
Demonſtra
<
lb
/>
tio oſtendens
<
lb
/>
nullum ani
<
lb
/>
mal imperfe
<
lb
/>
ctum animal
<
lb
/>
generare ex
<
lb
/>
ſe.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007714
">
<
margin.target
id
="
marg1098
"/>
Talpa.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007715
">Præter hæc autem diſcrimina, ſunt ani
<
lb
/>
malium perfectorum à forma ſumpta: quæ
<
lb
/>
dam enim abſque pedibus, quædam binis,
<
lb
/>
quædam quaternis ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007716
">Quæ alas ha
<
lb
/>
bent, bipeda plerunque ſunt: quatuor ta
<
lb
/>
men habet veſpertilio. </
s
>
<
s
id
="
s.007717
">Et quæ pinnas. </
s
>
<
s
id
="
s.007718
">Et
<
lb
/>
piſcibus tamen ſunt, quæ plures habent
<
lb
/>
pedes, ſed non propriè pedes ſunt vocan
<
lb
/>
di. </
s
>
<
s
id
="
s.007719
">Cancri plures habent pedes quàm qua
<
lb
/>
tuor. </
s
>
<
s
id
="
s.007720
">Sed hic numerus animalibus ſatis
<
lb
/>
facit pedes verè habentibus. </
s
>
<
s
id
="
s.007721
">Homo loco
<
lb
/>
duorum anteriorum pedum habet bracchia
<
lb
/>
manúſque, vt aues alas. </
s
>
<
s
id
="
s.007722
">Differunt & for
<
lb
/>
ma oris, & cute, quæ quibuſdam & cum
<
lb
/>
pilo, aliis ſquama, aculeis, cortice,
<
lb
/>
pluma. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007723
">Quædam verò varij generis ſunt, incer
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1099
"/>
<
lb
/>
tæque naturæ, vt animal, quod præſenti
<
lb
/>
anno decimanona menſis Ianuarij, Papiæ
<
lb
/>
vidimus. </
s
>
<
s
id
="
s.007724
">Vulpis magnitudo, aliquantò lon
<
lb
/>
gius, ore & rictu leporino, cum pilis lon
<
lb
/>
gis, duobúſque dentibus prælongiis: ſi
<
lb
/>
quidem digiti humani longitudine promi
<
lb
/>
nentibus admodum ſciuri: oculis ſerpenti
<
lb
/>
nis, quippe qui angulis carerent, nigri eſ
<
lb
/>
ſent. </
s
>
<
s
id
="
s.007725
">Pileus inerat capiti hircinæ barbæ ſi
<
lb
/>
millimus, ſed non aliter quàm criſta pauo
<
lb
/>
ni. </
s
>
<
s
id
="
s.007726
">Pilus muſtellinus ac pulcher, niſi quòd
<
lb
/>
ſuper collum velut lana candida videba
<
lb
/>
tur, anteriores pedes vt taxi, aures &
<
lb
/>
poſteriores nihilo differentes ab humanis: </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>