Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
51 45
52 46
53 47
54 48
55 49
56 50
57 51
58 52
59 53
60 54
61 55
62 56
63 57
64 58
65 59
66 60
67 61
68 62
69 63
70 64
71 65
72 66
73 67
74 68
75 69
76 70
77 71
78 72
79 73
80 74
< >
page |< < (164) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div384" type="section" level="0" n="0">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10728" xml:space="preserve">
              <pb o="164" file="0170" n="170" rhead="ALHAZEN"/>
            lis eſt g h.</s>
            <s xml:id="echoid-s10729" xml:space="preserve"> Similiter angulus b g q ęqualis eſt angulo a g z.</s>
            <s xml:id="echoid-s10730" xml:space="preserve"> [Nã cũ angulus e g q æquetur angulo e g z:</s>
            <s xml:id="echoid-s10731" xml:space="preserve">
              <lb/>
            ꝗa ք 18 p 3 uterq;</s>
            <s xml:id="echoid-s10732" xml:space="preserve"> rectus eſt, & e g b ipſi e g a, ut patuit:</s>
            <s xml:id="echoid-s10733" xml:space="preserve"> reliquus igitur b g q ęquatur reliquo a g z ք 3
              <lb/>
            ax.</s>
            <s xml:id="echoid-s10734" xml:space="preserve">] & angulus a g z ęqualis eſt angulo g q b [exterior interiori oppoſito ք 29 p 1:</s>
            <s xml:id="echoid-s10735" xml:space="preserve"> ideoq́;</s>
            <s xml:id="echoid-s10736" xml:space="preserve"> b g q ęquatur
              <lb/>
            g q b:</s>
            <s xml:id="echoid-s10737" xml:space="preserve"> & ita [ք 6 p 1] b q ęqualis eſt b g.</s>
            <s xml:id="echoid-s10738" xml:space="preserve"> Quare [ք 7 p 5] ꝓportio b g ad h l, ſicut b q ad h g.</s>
            <s xml:id="echoid-s10739" xml:space="preserve"> Sed quoniã
              <lb/>
            angulus g h t eſt ęqualis angulo t b q:</s>
            <s xml:id="echoid-s10740" xml:space="preserve"> [per 29 p 1] erit triangulũ t b q ſimile triãgulo g h t.</s>
            <s xml:id="echoid-s10741" xml:space="preserve"> [Nã anguli
              <lb/>
            ad t æquãtur ք 15 p 1, & ք 32 p 1 tertius tertio.</s>
            <s xml:id="echoid-s10742" xml:space="preserve"> Quare ք 4 p.</s>
            <s xml:id="echoid-s10743" xml:space="preserve"> 1 d 6 triãgula t b q.</s>
            <s xml:id="echoid-s10744" xml:space="preserve"> g h t ſunt ſimilia.</s>
            <s xml:id="echoid-s10745" xml:space="preserve">] Igitur
              <lb/>
            ꝓportio q b ad h g, ſicut b t ad t h:</s>
            <s xml:id="echoid-s10746" xml:space="preserve"> & ita [per 7 p 5] b g ad h l, ſicut b t ad t h.</s>
            <s xml:id="echoid-s10747" xml:space="preserve"> Sed cũ triangulũ b g e ſit
              <lb/>
            ſimile triangulo h e l:</s>
            <s xml:id="echoid-s10748" xml:space="preserve"> [angulus enim ad e cõmunis eſt, & exteriores ad g & b ęquãtur interiorib, op
              <lb/>
            poſitis ad l & h per 29 p 1.</s>
            <s xml:id="echoid-s10749" xml:space="preserve"> Quare ք 4 p.</s>
            <s xml:id="echoid-s10750" xml:space="preserve"> 1 d 6 triangula b g e, h e l ſunt ſimilia] erit ꝓportio b g ad h l,
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0170-01" xlink:href="fig-0170-01a" number="100">
                <variables xml:id="echoid-variables90" xml:space="preserve">b l a e h q g f z</variables>
              </figure>
              <figure xlink:label="fig-0170-02" xlink:href="fig-0170-02a" number="101">
                <variables xml:id="echoid-variables91" xml:space="preserve">l t b e a q g z</variables>
              </figure>
            ſicut e b ad e h:</s>
            <s xml:id="echoid-s10751" xml:space="preserve"> & ita [ք 11 p 5] e b ad e h, ſicut b
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0170-03" xlink:href="fig-0170-03a" number="102">
                <variables xml:id="echoid-variables92" xml:space="preserve">t f g q a c b</variables>
              </figure>
            t ad t h.</s>
            <s xml:id="echoid-s10752" xml:space="preserve"> Qđ eſt ꝓpoſitũ.</s>
            <s xml:id="echoid-s10753" xml:space="preserve"> Eadẽ erit ꝓbatio, ſi lo
              <lb/>
            cus imaginis fuerit inter a & g:</s>
            <s xml:id="echoid-s10754" xml:space="preserve"> aut in a:</s>
            <s xml:id="echoid-s10755" xml:space="preserve"> aut ul
              <lb/>
            tra.</s>
            <s xml:id="echoid-s10756" xml:space="preserve"> Si uerò linea cõtingẽtiæ z g ſit æquidiſtãs
              <lb/>
            perpẽdiculari, q̃ eſt b e h:</s>
            <s xml:id="echoid-s10757" xml:space="preserve"> ducatur perpẽdicu-
              <lb/>
            laris g e:</s>
            <s xml:id="echoid-s10758" xml:space="preserve"> [à pũcto g ſuper z g] quę cũ ſit քpen-
              <lb/>
            dicularis ſuper g z:</s>
            <s xml:id="echoid-s10759" xml:space="preserve"> erit perpẽdicularis ſuք b h
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0170-04" xlink:href="fig-0170-04a" number="103">
                <variables xml:id="echoid-variables93" xml:space="preserve">z g q h c b</variables>
              </figure>
            [per 29 p 1] & erit angulus b e g ęqualis angu
              <lb/>
            lo h e g:</s>
            <s xml:id="echoid-s10760" xml:space="preserve"> & [per 12 n 4] angulus b g e æqualis
              <lb/>
            eſt angulo e g h:</s>
            <s xml:id="echoid-s10761" xml:space="preserve"> reſtat triãgulũ b g e ſimile triã
              <lb/>
            gulo e g h.</s>
            <s xml:id="echoid-s10762" xml:space="preserve"> [ęquabitur.</s>
            <s xml:id="echoid-s10763" xml:space="preserve"> n.</s>
            <s xml:id="echoid-s10764" xml:space="preserve"> ք 32 p 1 reliquus angu
              <lb/>
            lus ad b, reliquo ad h:</s>
            <s xml:id="echoid-s10765" xml:space="preserve"> itaq;</s>
            <s xml:id="echoid-s10766" xml:space="preserve"> ք 4 p.</s>
            <s xml:id="echoid-s10767" xml:space="preserve"> 1 d 6 triãgu-
              <lb/>
            la b g e, h g e erunt ſimilia.</s>
            <s xml:id="echoid-s10768" xml:space="preserve">] lgitur proportio b
              <lb/>
            e ad h e, ſicut b g ad g h.</s>
            <s xml:id="echoid-s10769" xml:space="preserve"> Qđ eſt propoſitum.</s>
            <s xml:id="echoid-s10770" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Quare in hoc caſu non põt ſumi aliud punctũ
              <lb/>
            cõtingẽtię, ꝗ̃punctũ g, eo modo, quo punctũ
              <lb/>
            contingentię ſuprà [17 n] appellauimus.</s>
            <s xml:id="echoid-s10771" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div386" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head368" xml:space="preserve" style="it">65. Viſu & uiſibili in diametro ſpeculi ſphærici caui æquabiliter à cẽtro diſtantib{us}: poteſt fie-
            <lb/>
          rireflexio à tota peripheria circuli, quẽ ſemidiameter perpẽdicularis ad dictã diametrum, cõ-
            <lb/>
          uerſa deſcribit. 14 p 8.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10772" xml:space="preserve">AMplius:</s>
            <s xml:id="echoid-s10773" xml:space="preserve"> ſit circulus a b g d:</s>
            <s xml:id="echoid-s10774" xml:space="preserve"> & h centrum ui-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0170-05" xlink:href="fig-0170-05a" number="104">
                <variables xml:id="echoid-variables94" xml:space="preserve">b z a c g h d</variables>
              </figure>
            ſus intra ſpeculum:</s>
            <s xml:id="echoid-s10775" xml:space="preserve"> e centrum ſpeculi:</s>
            <s xml:id="echoid-s10776" xml:space="preserve"> z pun
              <lb/>
            ctum uiſum:</s>
            <s xml:id="echoid-s10777" xml:space="preserve"> & ducatur diameter b e d.</s>
            <s xml:id="echoid-s10778" xml:space="preserve"> Si fue
              <lb/>
            rit z in ſemidiametro b e:</s>
            <s xml:id="echoid-s10779" xml:space="preserve"> poterit eſſe reflexio ab ali
              <lb/>
            quo puncto ſemicirculi b a d, & ab aliquo pũcto ſe-
              <lb/>
            micirculi ei oppoſiti.</s>
            <s xml:id="echoid-s10780" xml:space="preserve"> Quoniam quocunq;</s>
            <s xml:id="echoid-s10781" xml:space="preserve"> puncto
              <lb/>
            ſemidiametri b e ſumpto:</s>
            <s xml:id="echoid-s10782" xml:space="preserve"> ſi ab eo ducatur linea ad
              <lb/>
            aliquod punctum ſemicirculi, & à puncto h ad idẽ
              <lb/>
            punctum ducatur alia linea:</s>
            <s xml:id="echoid-s10783" xml:space="preserve"> illæ duę lineæ efficient
              <lb/>
            angulum, quem diuidet per æqualia ſemidiameter
              <lb/>
            ducta à puncto e ad illud punctum [quia enim ſe-
              <lb/>
            midiameter illa extheſi eſt perpendicularis diame-
              <lb/>
            tro, in qua uiſus & uiſibile ęquabiliter à centro ſpe-
              <lb/>
            culi diſtantia collocantur:</s>
            <s xml:id="echoid-s10784" xml:space="preserve"> ita que ſi à uiſu & uiſibi-
              <lb/>
            li duę rectæ lineæ cum dicta ſemidiametro in peri-
              <lb/>
            pheria cõcurrant:</s>
            <s xml:id="echoid-s10785" xml:space="preserve"> erunt anguli ad cõcurſus punctũ
              <lb/>
            ęquales per 4 p 1.</s>
            <s xml:id="echoid-s10786" xml:space="preserve"> Quare per 12 n 4 ipſum eſt reflexionis punctũ.</s>
            <s xml:id="echoid-s10787" xml:space="preserve">] Similiter in ſemicirculo oppoſito.</s>
            <s xml:id="echoid-s10788" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>