Ibn-al-Haitam, al-Hasan Ibn-al-Hasan; Witelo; Risner, Friedrich, Opticae thesavrvs Alhazeni Arabis libri septem, nunc primùm editi. Eivsdem liber De Crepvscvlis & Nubium ascensionibus. Item Vitellonis Thuvringopoloni Libri X. Omnes instaurati, figuris illustrati & aucti, adiectis etiam in Alhazenum commentarijs, a Federico Risnero, 1572

Page concordance

< >
Scan Original
171 165
172 166
173 167
174 168
175 169
176 170
177 171
178 172
179 173
180 174
181 175
182 176
183 177
184 178
185 179
186 180
187 181
188 182
189 183
190 184
191 185
192 186
193 187
194 188
195 189
196 190
197 191
198 192
199 193
200 194
< >
page |< < (165) of 778 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="lat" type="free">
        <div xml:id="echoid-div386" type="section" level="0" n="0">
          <pb o="165" file="0171" n="171" rhead="OPTICAE LIBER V."/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div388" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head369" xml:space="preserve" style="it">66. Viſ{us} & uiſibile in diuerſis dimetris circuli (qui eſt commu nis ſectio ſuperficierum refle-
            <lb/>
          xionis & ſpeculi ſphærici caui) inter ſe reflectuntur, tum à perip heria inter ſemidiametros, in
            <lb/>
          quibus ſunt: tum ab alia huic oppoſita: à reliquis uerò duab{us} minimè. 20 p 8.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10789" xml:space="preserve">SI uerò b punctũ uiſum fuerit extra diametrum d a g, ducatur diameter tranſiens per b:</s>
            <s xml:id="echoid-s10790" xml:space="preserve"> quæ fit
              <lb/>
            t q.</s>
            <s xml:id="echoid-s10791" xml:space="preserve"> Dico, quòd b poteſt reflecti ad uiſum a per arcum interiacentẽ diametros, in quibus ſunt a
              <lb/>
            & b, & ſimiliter per eius oppoſitum, id eſt, per arcum t d, & per arcum g q:</s>
            <s xml:id="echoid-s10792" xml:space="preserve"> & non poterit refle-
              <lb/>
            cti ab aliquo puncto arcus g t uelarcus q d.</s>
            <s xml:id="echoid-s10793" xml:space="preserve"> Verbi gratia:</s>
            <s xml:id="echoid-s10794" xml:space="preserve"> ſumatur punctum in arcu g t, propet, quod
              <lb/>
            ſit k:</s>
            <s xml:id="echoid-s10795" xml:space="preserve"> & du cantur lineæ a k, k b:</s>
            <s xml:id="echoid-s10796" xml:space="preserve"> donec cadat k b ſuper diametrum d g in puncto o.</s>
            <s xml:id="echoid-s10797" xml:space="preserve"> Cum igitur o & a
              <lb/>
            ſint ex eadẽ parte centri circuli, quod eſt e:</s>
            <s xml:id="echoid-s10798" xml:space="preserve"> perpẽdicularis ducta à puncto k ad e, nõ diuidet angulũ
              <lb/>
            o k a.</s>
            <s xml:id="echoid-s10799" xml:space="preserve"> Et ita b non reflectetur ad a à puncto k.</s>
            <s xml:id="echoid-s10800" xml:space="preserve"> Simili-
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0171-01" xlink:href="fig-0171-01a" number="105">
                <variables xml:id="echoid-variables95" xml:space="preserve">t k m b f d a o e g c h q</variables>
              </figure>
            ter ſumpto alio pũcto, quod ſit f:</s>
            <s xml:id="echoid-s10801" xml:space="preserve"> patebit, quòd per-
              <lb/>
            pendicularis e f non diuidet angulum a fb.</s>
            <s xml:id="echoid-s10802" xml:space="preserve"> Et ita nõ
              <lb/>
            reflectetur b ad a à puncto f.</s>
            <s xml:id="echoid-s10803" xml:space="preserve"> Quòd autem à puncto
              <lb/>
            arcus t d, uel arcus g q poſsit fieri reflexio:</s>
            <s xml:id="echoid-s10804" xml:space="preserve"> palàm per
              <lb/>
            hoc.</s>
            <s xml:id="echoid-s10805" xml:space="preserve"> Sit m punctum arcus t d:</s>
            <s xml:id="echoid-s10806" xml:space="preserve"> & ducantur lineę a m,
              <lb/>
            m b:</s>
            <s xml:id="echoid-s10807" xml:space="preserve"> fiet quadrangulum a m b e.</s>
            <s xml:id="echoid-s10808" xml:space="preserve"> Igitur perpendicu-
              <lb/>
            laris e m diuidet angulum a m b.</s>
            <s xml:id="echoid-s10809" xml:space="preserve"> Simili modo ſit h
              <lb/>
            punctum arcus g q:</s>
            <s xml:id="echoid-s10810" xml:space="preserve"> Linea a h ſecabit diametrum t q
              <lb/>
            in puncto c:</s>
            <s xml:id="echoid-s10811" xml:space="preserve"> & linea h b eundem in puncto b.</s>
            <s xml:id="echoid-s10812" xml:space="preserve"> Et ſunt
              <lb/>
            hæc etiam duo puncta ex diuerſis partibus centri.</s>
            <s xml:id="echoid-s10813" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Quare linea e h diuidet illum angulum.</s>
            <s xml:id="echoid-s10814" xml:space="preserve"> Pari modo,
              <lb/>
            ſi fuerit b in ſuperficie ſpeculi:</s>
            <s xml:id="echoid-s10815" xml:space="preserve"> aut extra ſpeculum,
              <lb/>
            dum a ſit intra ſpeculum:</s>
            <s xml:id="echoid-s10816" xml:space="preserve"> idem erit probãdi modus,
              <lb/>
            qui prius.</s>
            <s xml:id="echoid-s10817" xml:space="preserve"> Similiter ſi a fuerit in ſuperficie ſpeculi, b
              <lb/>
            interius, aut exterius.</s>
            <s xml:id="echoid-s10818" xml:space="preserve"> Si uerò a fuerit extra ſpecu-
              <lb/>
            lum, b intra:</s>
            <s xml:id="echoid-s10819" xml:space="preserve"> patebit, quod diximus.</s>
            <s xml:id="echoid-s10820" xml:space="preserve"> Ducantur enim lineæ à puncto a contingentes circulum d t g
              <lb/>
            [per 17 p 1] quæ ſint a h, a z:</s>
            <s xml:id="echoid-s10821" xml:space="preserve"> & ducantur duę diametri
              <lb/>
              <figure xlink:label="fig-0171-02" xlink:href="fig-0171-02a" number="106">
                <variables xml:id="echoid-variables96" xml:space="preserve">a z m d h f b t b e q q g</variables>
              </figure>
            a e g, t e q:</s>
            <s xml:id="echoid-s10822" xml:space="preserve"> & b in diametro t e q:</s>
            <s xml:id="echoid-s10823" xml:space="preserve"> reflectetur b ad a ab
              <lb/>
            aliquo puncto arcus t d:</s>
            <s xml:id="echoid-s10824" xml:space="preserve"> [ut conftat è iam demonſtra
              <lb/>
            tis.</s>
            <s xml:id="echoid-s10825" xml:space="preserve">] Sed palàm, quòd non ab aliquo puncto arcus z
              <lb/>
            d.</s>
            <s xml:id="echoid-s10826" xml:space="preserve"> [ductis enim duabus rectis e z, b z:</s>
            <s xml:id="echoid-s10827" xml:space="preserve"> erit angulus e z
              <lb/>
            a rectus per 18 p 3, & e z b acutus, ut oſtenſum eſt 60
              <lb/>
            n.</s>
            <s xml:id="echoid-s10828" xml:space="preserve"> Quare ob angulorum inæquabilitatem, à puncto
              <lb/>
            z, ad uiſum a nulla fiet reflexio:</s>
            <s xml:id="echoid-s10829" xml:space="preserve"> multò igitur minus à
              <lb/>
            punctis inter z & d intermedijs:</s>
            <s xml:id="echoid-s10830" xml:space="preserve"> quia angulorum ad
              <lb/>
            lineã z a factorũ, unius quidẽ acuti, alterius uerò ob-
              <lb/>
            tuſi per 16 p 1, multò maior futura eſt inęquabilitas.</s>
            <s xml:id="echoid-s10831" xml:space="preserve">]
              <lb/>
            Igitur ab aliquo pũcto arcus t z:</s>
            <s xml:id="echoid-s10832" xml:space="preserve"> & ſimiliter ab aliquo
              <lb/>
            pũcto arcus oppoſiti ipſi t d, ſcilicet arcus g q refle-
              <lb/>
            xio fiet.</s>
            <s xml:id="echoid-s10833" xml:space="preserve"> Sed ab arcu t g, uel d q nõ fiet reflexio ſecun-
              <lb/>
            dũ ſuprà dictũ modũ.</s>
            <s xml:id="echoid-s10834" xml:space="preserve"> Si uerò b fuerit extra hanc dia
              <lb/>
            metrũ, & ſuper aliã, quæ ſimiliter ſit t e q:</s>
            <s xml:id="echoid-s10835" xml:space="preserve"> fiet reflexio
              <lb/>
            ab arcu t d:</s>
            <s xml:id="echoid-s10836" xml:space="preserve"> & à ſola parte eiust z, & ab arcu oppoſito,
              <lb/>
            qui eſt g q:</s>
            <s xml:id="echoid-s10837" xml:space="preserve"> ſed ab arcu t g, uel d q non fiet reflexio.</s>
            <s xml:id="echoid-s10838" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div390" type="section" level="0" n="0">
          <figure number="107">
            <variables xml:id="echoid-variables97" xml:space="preserve">l p m t n b d a c g x s u q</variables>
          </figure>
          <head xml:id="echoid-head370" xml:space="preserve" style="it">67. Si uiſu & uiſibili in diuerſis diametris circuli (qui eſt communis ſectio ſuperficierum, re-
            <lb/>
          flexionis & ſpeculi ſphærici caui) ſitis: linea à uiſu parallela dia-
            <lb/>
          metro uiſibilis, ſecet dicti circuli peripheriam. Imago reflexa à peripheria inter parallelam & uiſibilis diametrum, uidebitur extra ſpeculum: à peripheria inter par allelam & diametrum ui- ſ{us}, ultra uiſum: à peripheria uerò oppoſita, inter uiſum & ſpe- culum. 21 p 8.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10839" xml:space="preserve">VErũ ſi â puncto a ducatur æquidiſtans t e:</s>
            <s xml:id="echoid-s10840" xml:space="preserve"> quæ ſit a p:</s>
            <s xml:id="echoid-s10841" xml:space="preserve"> loca ima
              <lb/>
            ginũ reflexarũ à punctis arcus t p, erunt extra ſpeculũ:</s>
            <s xml:id="echoid-s10842" xml:space="preserve"> loca au
              <lb/>
            tẽ imaginũ arcus p d, ultra centrũ uiſus, quod eſt a:</s>
            <s xml:id="echoid-s10843" xml:space="preserve"> loca au-
              <lb/>
            tem imaginum arcus q g ſunt inter centrum uiſus & ſpeculum.</s>
            <s xml:id="echoid-s10844" xml:space="preserve"> Et
              <lb/>
            quod ſuprà [60.</s>
            <s xml:id="echoid-s10845" xml:space="preserve"> 61 n] dictum eſt de locis imaginum:</s>
            <s xml:id="echoid-s10846" xml:space="preserve"> idem intelligẽ-
              <lb/>
            dum, ducta a m æquidiſtante lineæ t q.</s>
            <s xml:id="echoid-s10847" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div391" type="section" level="0" n="0">
          <head xml:id="echoid-head371" xml:space="preserve" style="it">68. In quolibet puncto diametri circuli (qui eſt com-
            <lb/>
          munis ſectio ſuperficierum, reflexionis & ſpeculi ſphæri-
            <lb/>
          ci caui) quantumlibet continuatæ, poteſt imago uideri.
            <lb/>
          22 p 8.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s10848" xml:space="preserve">AMplius:</s>
            <s xml:id="echoid-s10849" xml:space="preserve"> ſumpta diametro circuli in ſphærico ſpeculo cõcau:</s>
            <s xml:id="echoid-s10850" xml:space="preserve"> quodlibet punctũ illius diametri,
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>