Biancani, Giuseppe, Aristotelis loca mathematica, 1615

List of thumbnails

< >
121
121
122
122
123
123
124
124
125
125
126
126
127
127
128
128
129
129
130
130
< >
page |< < of 355 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="172" xlink:href="009/01/172.jpg"/>
            <p type="head">
              <s id="s.002909">
                <emph type="italics"/>
              QVÆSTIO NONA
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="head">
              <s id="s.002910">
                <emph type="italics"/>
              De Trochleis, & Scytalis.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002911">
                <arrow.to.target n="marg240"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.002912">
                <margin.target id="marg240"/>
              250</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002913">
                <emph type="italics"/>
              Cvr ea, quæ per maiores circulos tollantur, & trahuntur facilius, & ci­
                <lb/>
              tius mouentur? </s>
              <s id="s.002914">veluti per maiores trochleas, quàm per minores, & ſcy­
                <lb/>
              talas ſimiliter? </s>
              <s id="s.002915">An quanto maior fuerit illa, quæ à centro eſt, in æquali
                <lb/>
              temporis ſpatio maius ſpatium conficit? </s>
              <s id="s.002916">quamobrem æqualì inexiſtente
                <lb/>
              onere, idem faciet, ſicuti diximus maiores libras minoribus exactiores eſſe; ſpar­
                <lb/>
              tum enim in illis centrum eſt: partes verò libræ vtrinque à ſparto ſunt veluti lineæ
                <lb/>
              ex centro)
                <emph.end type="italics"/>
              Cum textus huius quæſtionis fatis clarus ſit, præſertim ſi prius
                <lb/>
              legantur, quæ dicta ſunt de libra in prima quæſt. </s>
              <s id="s.002917">& quæ de rota, & trochlea
                <lb/>
              in proxima præcedenti, à paraphraſi ipſius ſuperſedebo. </s>
              <s id="s.002918">Illud tamen, quod
                <lb/>
              magis neceſſarium eſt, non omittam, vt ſcilicet difficultatibus quibuſdam
                <lb/>
              occurram. </s>
              <s id="s.002919">Et primo, quod Ariſt. ait, ea quæ per maiores circulos veluti
                <lb/>
              trochleas, ſeu rotulas trahuntur, facilius trahi, quàm ea, quæ per minores,
                <lb/>
              non videtur ex omni parte verom. </s>
              <s id="s.002920">nam ſicuti in
                <expan abbr="præcedẽti">præcedenti</expan>
              quæſtione oſten­
                <lb/>
              ſum eſt ex Guido Vbaldo, trochlea ſimplex, ſiue rotula illa ſtriata, cui funis
                <lb/>
              ſupernè inditur, vt in ſuperiori figura; nullas addit vires potentiæ, quia re­
                <lb/>
              ducitur ad vectem, cuius fultura ſit in medio ipſius. </s>
              <s id="s.002921">ſiue igitur rotula illa
                <lb/>
              magna fuerit, ſiue parua, ſemper in talem vectem reſoluetur, & propterea,
                <lb/>
              vt etiam experientia conſtat eodem labore aquam hauriunt, ſiue rotula illa
                <lb/>
              magna fuerit, ſine parua. </s>
              <s id="s.002922">nec minus vera videtur reſponſio, cum ait
                <emph type="italics"/>
              (An quia
                <lb/>
              quanto maior fuerit illa, quæ à centro eſt, in æquali
                <expan abbr="tẽpore">tempore</expan>
              maius mouetur ſpatium)
                <emph.end type="italics"/>
                <lb/>
              quæ quidem vera ſunt, ſi intelligantur hoc modo, nimirum, quod quando
                <lb/>
              plures
                <expan abbr="circulſconcẽtrici">circuli concentrici</expan>
              ,
                <expan abbr="atq;">atque</expan>
              inuicem connexi fuerint, ita vt vnus ſine alijs
                <lb/>
              moueri nequeat, tunc quanto maior fuerit diameter, & conſequenter cir­
                <lb/>
              cunferentia, tanto velocius mouebitur. </s>
              <s id="s.002923">ſi autem intelligantur de duobus
                <lb/>
              circulis ab inuicem ſeparatis, quorum vnus
                <expan abbr="abſq;">abſque</expan>
              altero moueri poteſt, vt ſie
                <lb/>
              quando vtimur modo rotula magna, modo parua ad aquam hauriendam
                <lb/>
              non videntur vera, in quo ſenſu manifeſtè loquitur Ariſt. </s>
              <s id="s.002924">Quapropter vt ſin­
                <lb/>
              cerè loquar, nunc neſcio, qua ratione Ariſt ab errore excuſare valeam, alijs
                <lb/>
              fortè occurret.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002925">Secundo loco videndum quid ſint ſcyntalæ. </s>
              <s id="s.002926">Vt autem conſtat ex ſequenti
                <lb/>
              quæſtione 11. ſcyntala erat inſtrumentum quoddam vectorium, quod ro­
                <lb/>
              tas, ſicut currus, aliter tamen factas, habebat, porrò
                <foreign lang="grc">σκυταλὴ,</foreign>
              ideſt ſcytala
                <lb/>
              inter alia ſignificat
                <expan abbr="baculũ">baculum</expan>
              , ſiue lignum oblongum, ac teres, qualia ea ſunt,
                <lb/>
              quibus vtimur in ſucculis, vulgò Naſpe; & in axe in peritrochio, vt videre
                <lb/>
              eſt apud
                <expan abbr="Guidũ">Guidum</expan>
              Vbaldum. </s>
              <s id="s.002927">hinc factum eſt, vt apud Lacædemonios ſcytala
                <lb/>
              ſignificaret quoddam genus epiſtolæ, quam ſcytalem laconicam dicebant,
                <lb/>
              quia in charta inſtar zonæ oblonga, & circa ſcytalam, hoc eſt circa bacillum
                <lb/>
              quendam ſpiratim circumuoluta exarabatur; ita vt verſus ſcripturæ ſecun­
                <lb/>
              dum ſurculi longitudinem ducerentur, ex quo fiebat, vt per iuncturas mem­
                <lb/>
              branæ, literæ, ac verba procederent, membranam hanc ex ſcytala reuolu­
                <lb/>
              tam, & aliter complicatam Imperatori mittebant, reſolutio autem </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>