Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Table of figures

< >
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <pb pagenum="168" xlink:href="025/01/172.jpg"/>
            <p type="main">
              <s id="s.001940">Nonò. </s>
              <s id="s.001941">Pro diverſa baſium ratione, altiùs aut minùs altè aſcendit per
                <lb/>
              cavitatem minoris, aut per vacuitatem interceptam inter vtrumque de­
                <lb/>
              preſſoque vno vel altero, diverſa erit altitudinum ratio, ſecundum regu­
                <lb/>
              las ſupra traditas; nunquam tamen quantumvis minor deprimatur aqua
                <lb/>
              per illum aſſurgens ex illo effluet. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001942">Decimò, Vbi minoris convexa ſuperficies cum majoris cava conjungi­
                <lb/>
              tur, aqua intercepta illico aſſurgit, & quaſi quodam glutine vna cum alia
                <lb/>
              conjungitur: idem ferè fiet, ſi duæ ſuperficies convexæ conjungantur.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.001943">Ex his, quæ huc vſque dixi, de duobus canaliculis, quorum vnus alteri
                <lb/>
              immittitur, reliqua facilè conjicies. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001944">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001945"> Nunquam perſuadere mihi potuiſſem, in re hac minima
                <lb/>
              tantam obſervationum ſylvam recondi; ex qua ego, ſolo ratiocinio mul­
                <lb/>
              tas alias deducere poſſem. </s>
              <s id="s.001946">Sed quæro ex te, quot ſint capita, ex quibus
                <lb/>
              humor altiùs per canaliculum immerſum aſcendat. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001947">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001948"> Sex aut ſeptem, ni fallor, recenſeo. </s>
              <s id="s.001949">Primò, quo longior eſt ca­
                <lb/>
              naliculus, altiùs humor aſcendit, non tamen vbi valdè producitur in pro­
                <lb/>
              portione ſenſibili; Secundò, quo minor eſt canaliculi baſis; vt patet. </s>
              <s id="s.001950">Ter­
                <lb/>
              tiò, quo minùs altè immergitur canaliculus, altiùs aſſurgit aqua. </s>
              <s id="s.001951">Quartò,
                <lb/>
              major aëris ambientis libertas, & major angulus preſſionis, vi cujus hu­
                <lb/>
              mor aſſurgit. </s>
              <s id="s.001952">Quintò major vel minor aëris ambientis compreſſio. </s>
              <s id="s.001953">Sextò
                <lb/>
              Minor gravitas liquoris attollendi. </s>
              <s id="s.001954">Septimò, major ejuſdem fluiditas, vel
                <lb/>
              humiditas, ſic ſpiritus vini altiùs aſcendit quàm aqua, & metallum li­
                <lb/>
              quatum nihil aut parum admodùm. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001955">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001956"> Quid porrò de Mercurio? </s>
              <s id="s.001957">nonnulla enim de illo mihi veniunt
                <lb/>
              in mentem, quæ vix aſſerere auſim ; quia nunquam illa experimento
                <lb/>
              probavi. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001958">
                <emph type="italics"/>
              Chryſocom.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001959"> Exprome tamen, vt ſaltem videamus vtrum rectè ratioci­
                <lb/>
              neris; cùm fieri non poſſit, quin Antimus illa obſervarit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001960">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001961"> Primò Mercurius, aut nihil aut parum aſſurgere debet per
                <lb/>
              canaliculum propter craſſitudinem & ſummam vim ponderis. </s>
              <s id="s.001962">Secundò,
                <lb/>
              Suprema ſuperficies intra canalem depreſſa, non eſt cava, ſaltem ſenſibi­
                <lb/>
              liter, propter eandem rationem. </s>
              <s id="s.001963">Tertiò, Mercurij gutta per calami roſtrum
                <lb/>
              non aſſurgit, vt reliqui humores. </s>
              <s id="s.001964">Quartò non aſſurgit, etiam ſi cylindrus
                <lb/>
              ſolidus immergatur, licèt tantulùm aſcendat aqua, ſi in ejus ſuperficiem
                <lb/>
              immergatur. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001965">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001966"> Parum abes à ſcopo, Auguſtine, eaque tantùm non prævidiſti,
                <lb/>
              quæ nonnulli in Mercurio cum ſummo ſtupore mirantur. </s>
              <s id="s.001967">Primò enim ſi
                <lb/>
              canaliculus Mercurio ſecundum alteram extremitatem immergatur, non
                <lb/>
              modò non aſſurgit per canaliculum, ſupra libellam exterioris ſuperficiei,
                <lb/>
              ſed tantulùm ſubſidit, quod hiſce oculis centies obſervavi. </s>
              <s id="s.001968">Secundò, Non
                <lb/>
              modo ſuprema illius ſuperficies cava non eſt, ſed omnino convexa; &
                <lb/>
              vbi ad os tubi, in quo continetur pertingit, longè convexior, quàm ſuper­
                <lb/>
              ficies aquæ. </s>
              <s id="s.001969">Tertiò, Non modò non aſſurgit gutta Mercurij per roſtrum
                <lb/>
              calami, ſed ne quidem roſtrum in eam ſubit, ſed vel cedit, non ſine foſſula
                <lb/>
              in puncto contactus, vel repentino motu ſeſe ſubducit. </s>
              <s id="s.001970">Quartò, non </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>