1camelo, vt dixi animali ſolerti, quod diſ
ciplina erudiatur, cum aſini ipſi ad tibiam
ſaltent? & voce in aurem inſuſurrata con
cidant ſupini ſpontè? Clauſis etiam oculis,
inflantur quaſi venenum bibiſſent, nec mi
nis nec verberibus adduci queunt, vt ſur
gere velint. Sed blanditiis, adulationibuſ
que, ac ſpe vehendi formoſas mulieres pro
poſita, ſubitò exurgunt alacres: vbi verò
audierint vehendas eſſe anus, demiſſis au
ribus claudicant. Interroganti etiam an for
moſæ iuuenculæ illis placeant capite an
nuunt. Demum etiam formiſſimum in
cœtu circumſtantium deligunt. Ita parum
videtur hic aſinu. Ægyptius ab illo Lu
cianico differre. Sed tamen vera eſt hi
ſtoria, quam Ioannes Leo Africanus nar
rat, vidiſſe non ſemel in ſuburbio ciuita
tis Chairi nomine, Bebelloch, in quo
circulatores fermè ſingulis diebus Veneris
( eſt autem hic feſtus Mahumetanis, vt Iu
dæis ſabbathum, Chriſtianis Dominicus)
ac arte magnam ſtipem corradunt. Nec
adeò res mira videri debet erudire aſinum,
nam pars ſenſibilis omnis vſus eſt capax.
Eſt autem aſinus & ipſe anima ſenſitiua
præditus. Oſtendit hoc in cheli manus, quæ
tot diuerſis modis abſque vlla cogitatione
propter ſolum vſum mouetur. Quomodo au
tem ſenſim ad hoc perueniant, tum ex his
quæ de camelo nuper dicta ſunt, tum
quæ de cane inferiùs docebuntur, intellige
re licet. Conſtat autem tota hæc ars eru
diendorum animalium in duobus, vſu &
actionum concurſu. Itaque conſtat anima
lia ſolipeda prudentiora eſſe biſulcis, atque
inter ſolipeda, biſulcaque camelum eſſe
præſtantiſſimum. Vnde meritò quis dubita
bit, quodnam perfectius animal dici de
beat, canis an camelus. Equidem ſi ad vitæ
longitudinem reſpicimus, camelus proxi
mior eſt homini quàm canis: nam came
lus centum quandoque annis viuit, canum
vita vigeſimo anno terminatur: vnde Ho
merus rectè finxiſſe exiſtimatur canem
Vlyſſis extremo anno mori. Verùm vt ca
melus rarò ſexageſimum, ita canis rariùs
quartum decimum ſuperat annum. Cameli
quoque muſica delectantur, canes minimè.
Sed canes capaciores ſunt diſciplinæ. Dixe
rim igitur cameli humidum eſſe pinguius,
canis autem ſubſtantiam eſſe tenuiorem,
hiſque de cauſis alterum altero viciſſim ho
mini propiorem eſſe.
ciplina erudiatur, cum aſini ipſi ad tibiam
ſaltent? & voce in aurem inſuſurrata con
cidant ſupini ſpontè? Clauſis etiam oculis,
inflantur quaſi venenum bibiſſent, nec mi
nis nec verberibus adduci queunt, vt ſur
gere velint. Sed blanditiis, adulationibuſ
que, ac ſpe vehendi formoſas mulieres pro
poſita, ſubitò exurgunt alacres: vbi verò
audierint vehendas eſſe anus, demiſſis au
ribus claudicant. Interroganti etiam an for
moſæ iuuenculæ illis placeant capite an
nuunt. Demum etiam formiſſimum in
cœtu circumſtantium deligunt. Ita parum
videtur hic aſinu. Ægyptius ab illo Lu
cianico differre. Sed tamen vera eſt hi
ſtoria, quam Ioannes Leo Africanus nar
rat, vidiſſe non ſemel in ſuburbio ciuita
tis Chairi nomine, Bebelloch, in quo
circulatores fermè ſingulis diebus Veneris
( eſt autem hic feſtus Mahumetanis, vt Iu
dæis ſabbathum, Chriſtianis Dominicus)
ac arte magnam ſtipem corradunt. Nec
adeò res mira videri debet erudire aſinum,
nam pars ſenſibilis omnis vſus eſt capax.
Eſt autem aſinus & ipſe anima ſenſitiua
præditus. Oſtendit hoc in cheli manus, quæ
tot diuerſis modis abſque vlla cogitatione
propter ſolum vſum mouetur. Quomodo au
tem ſenſim ad hoc perueniant, tum ex his
quæ de camelo nuper dicta ſunt, tum
quæ de cane inferiùs docebuntur, intellige
re licet. Conſtat autem tota hæc ars eru
diendorum animalium in duobus, vſu &
actionum concurſu. Itaque conſtat anima
lia ſolipeda prudentiora eſſe biſulcis, atque
inter ſolipeda, biſulcaque camelum eſſe
præſtantiſſimum. Vnde meritò quis dubita
bit, quodnam perfectius animal dici de
beat, canis an camelus. Equidem ſi ad vitæ
longitudinem reſpicimus, camelus proxi
mior eſt homini quàm canis: nam came
lus centum quandoque annis viuit, canum
vita vigeſimo anno terminatur: vnde Ho
merus rectè finxiſſe exiſtimatur canem
Vlyſſis extremo anno mori. Verùm vt ca
melus rarò ſexageſimum, ita canis rariùs
quartum decimum ſuperat annum. Cameli
quoque muſica delectantur, canes minimè.
Sed canes capaciores ſunt diſciplinæ. Dixe
rim igitur cameli humidum eſſe pinguius,
canis autem ſubſtantiam eſſe tenuiorem,
hiſque de cauſis alterum altero viciſſim ho
mini propiorem eſſe.
Veruecum
candæ immen
ſi ponderis.
candæ immen
ſi ponderis.
Verueces
cum quatuor
cornibus.
cum quatuor
cornibus.
Aries cum
vno cornu in
medio ſrontis.
vno cornu in
medio ſrontis.
Neronis En
comium.
comium.
Aſinus cur
ſtupidus.
Aſini cur
bibendo pa
rùm mer
gant os.
ſtupidus.
Aſini cur
bibendo pa
rùm mer
gant os.
Equi.
Onagri.
Biſontes.
Camelus.
Extenuatio
nis ratio.
nis ratio.
Afinorum
mira diſci
plina.
mira diſci
plina.
Sed adhuc dubitatio alia emergit: quo
niam camelus videtur hominum cauſa, non
ſuiipſius, vel magis ſaltem factus, quod ta
men falſum eſſe nemo dubitat, qui quæ à
nobis inferiùs ſcripta ſunt, legit: attamen ſic
prorſus eſſe videtur. Nam quorſum in ter
go gibba illa, niſi ad pondera ſuſtinenda?
quorſum quatuor genua, cùm equus & aſi
nus duo tantùm habeant, & boues & cer
ui? nam cameli crura poſteriora anterius
flectuntur, ſinuanturque poſterius vt homi
num crura, & anteriora equorum: quor
ſumque tuber illud cui inſiſtit, dum in ge
nua flectitur inferius poſitum? niſi vt cùm
prælongis eſſet cruribus, poſſet flecti in ge
nua, tandiuque manere donec onus excipe
ret? Itaque camelus & canis ob conuictus
facilitatem, ſi modò aliquod animal homi
nis cauſa factum eſt, geniti videntur illius
cauſa. Sed tamen ( vt dixi ) abſurdum eſt
talia credere: melius igitur eſt, vt exiſtime
mus camalo gibbam eſſe factam, quòd cùm
animal eſſet vitam in ſolitudine ducens, lo
cus is humore repletus ad ſitim famemque
ſuſtinendam plurimum conferret. Indicio
eſt quòd etiam hominibus gibbus ex hu
more crudo aduenire ſoleat: quodque, vt di
ctum eſt, dum conficitur labore, inedia, ſiti
que, ea primùm in parte extenuetur. Cauſa
verò genuum & anterioris gibbi ſeu infe
rioris fuit, quòd cum habiturus eſſet crura
gracilia longaque & longum iter agere co
geretur, hoc animal in aridis atque incul
tis locis viuens quærendi cibi potuſque
cauſa, quiete indiguit, quam ob crurum
longitudinem ſternendo vt aſini equique
tutò aſſequi non poterat: ob id igitur in
genua & tuber inferius recumbens quieſ
cit. Talis eſt huic animali ſitus, qualis ho
mini cum ſedet. Non igitur hominis gratia
hæc facta ſunt, ſed cameli: nimis enim
oportuit naturam eſſe ſollicitam, ſi ob tam
breue tempus ſuſcipiendi oneris, tot tanta
que in hoc animali molita fuiſſet, cùm
etiam homo ipſe prudentia, ſcabellis, ſca
lis, aliiſque modis altitudinis incommodo
ſatisfacere potuiſſet. Formæ igitur animali
bus propriæ, proprij etiam commodi cauſa
ſunt. Verùm dicet quiſpiam: Cur omnia
hæc animalia præſtantiſſima formam ha
bent longè ab aliis diſſimilem? vt, homo,
elephas, camelus, crocodilus, & delphin
inter piſces. Conſtat enim abſque dubio hæc
eſſe animalium nobiliſſima, ſi modò homo
animal mereatur appellari. Cauſa huius tri
plex eſt: prima quidem, quòd oporteret ani
malia hæc eſſe longæua, ſi deberent eſſe per
fecta: quare humido pingui multumque
permixto prædita. Non igitur vires aſſequi
ex temperamento poterant, indigebant au
tem viribus, quamobrem forma exquiſita
opus fuit. Secunda cauſa eſt, quia extre
mum plus à medio diſtat, quàm media in
ter ſe: duplum enim medij, aut maius du
plo eſt extremum: perfectiſſimum autem
extremum eſt, ob id plurimùm ab aliis di
ſtat, atque obid peculiarem formam habe
re videtur. Tertia, quoniam perfectiſſima
animalia multorum generum colligunt vti
litates, ob id quaſi in medio illorum conſti
tuta videntur, quamobrem & formam ſibi
propriam, Nam camelus medius videtur in
ter biſulca, ſolipedaque, abſque cornibus
etiam cornutis ſimillimus: gibbam præter
id propriam habet. Homo inter bipeda
quadrupedaque, glaber tamen eſt, atque
hoc ei proprium non ab alio animali ſum
ptum, niſi ſerpentes, aut piſces adducas, à
quorum natura vel plurimum abeſt, vel om
nium naturam induit, vtpote omnium etiam
particeps. Crocodilus medius inter piſces &
quadrupeda lacertaſque. Proprium habet vt
maxillam ſuperiorem moueat, inferiorem
habeat firmam. Elephas medius inter cor
nua animalia, carentiaque cornibus, digitos
habentia in pedibus, & ſolipeda, propriam
niam camelus videtur hominum cauſa, non
ſuiipſius, vel magis ſaltem factus, quod ta
men falſum eſſe nemo dubitat, qui quæ à
nobis inferiùs ſcripta ſunt, legit: attamen ſic
prorſus eſſe videtur. Nam quorſum in ter
go gibba illa, niſi ad pondera ſuſtinenda?
quorſum quatuor genua, cùm equus & aſi
nus duo tantùm habeant, & boues & cer
ui? nam cameli crura poſteriora anterius
flectuntur, ſinuanturque poſterius vt homi
num crura, & anteriora equorum: quor
ſumque tuber illud cui inſiſtit, dum in ge
nua flectitur inferius poſitum? niſi vt cùm
prælongis eſſet cruribus, poſſet flecti in ge
nua, tandiuque manere donec onus excipe
ret? Itaque camelus & canis ob conuictus
facilitatem, ſi modò aliquod animal homi
nis cauſa factum eſt, geniti videntur illius
cauſa. Sed tamen ( vt dixi ) abſurdum eſt
talia credere: melius igitur eſt, vt exiſtime
mus camalo gibbam eſſe factam, quòd cùm
animal eſſet vitam in ſolitudine ducens, lo
cus is humore repletus ad ſitim famemque
ſuſtinendam plurimum conferret. Indicio
eſt quòd etiam hominibus gibbus ex hu
more crudo aduenire ſoleat: quodque, vt di
ctum eſt, dum conficitur labore, inedia, ſiti
que, ea primùm in parte extenuetur. Cauſa
verò genuum & anterioris gibbi ſeu infe
rioris fuit, quòd cum habiturus eſſet crura
gracilia longaque & longum iter agere co
geretur, hoc animal in aridis atque incul
tis locis viuens quærendi cibi potuſque
cauſa, quiete indiguit, quam ob crurum
longitudinem ſternendo vt aſini equique
tutò aſſequi non poterat: ob id igitur in
genua & tuber inferius recumbens quieſ
cit. Talis eſt huic animali ſitus, qualis ho
mini cum ſedet. Non igitur hominis gratia
hæc facta ſunt, ſed cameli: nimis enim
oportuit naturam eſſe ſollicitam, ſi ob tam
breue tempus ſuſcipiendi oneris, tot tanta
que in hoc animali molita fuiſſet, cùm
etiam homo ipſe prudentia, ſcabellis, ſca
lis, aliiſque modis altitudinis incommodo
ſatisfacere potuiſſet. Formæ igitur animali
bus propriæ, proprij etiam commodi cauſa
ſunt. Verùm dicet quiſpiam: Cur omnia
hæc animalia præſtantiſſima formam ha
bent longè ab aliis diſſimilem? vt, homo,
elephas, camelus, crocodilus, & delphin
inter piſces. Conſtat enim abſque dubio hæc
eſſe animalium nobiliſſima, ſi modò homo
animal mereatur appellari. Cauſa huius tri
plex eſt: prima quidem, quòd oporteret ani
malia hæc eſſe longæua, ſi deberent eſſe per
fecta: quare humido pingui multumque
permixto prædita. Non igitur vires aſſequi
ex temperamento poterant, indigebant au
tem viribus, quamobrem forma exquiſita
opus fuit. Secunda cauſa eſt, quia extre
mum plus à medio diſtat, quàm media in
ter ſe: duplum enim medij, aut maius du
plo eſt extremum: perfectiſſimum autem
extremum eſt, ob id plurimùm ab aliis di
ſtat, atque obid peculiarem formam habe
re videtur. Tertia, quoniam perfectiſſima
animalia multorum generum colligunt vti
litates, ob id quaſi in medio illorum conſti
tuta videntur, quamobrem & formam ſibi
propriam, Nam camelus medius videtur in
ter biſulca, ſolipedaque, abſque cornibus
etiam cornutis ſimillimus: gibbam præter
id propriam habet. Homo inter bipeda
quadrupedaque, glaber tamen eſt, atque
hoc ei proprium non ab alio animali ſum
ptum, niſi ſerpentes, aut piſces adducas, à
quorum natura vel plurimum abeſt, vel om
nium naturam induit, vtpote omnium etiam
particeps. Crocodilus medius inter piſces &
quadrupeda lacertaſque. Proprium habet vt
maxillam ſuperiorem moueat, inferiorem
habeat firmam. Elephas medius inter cor
nua animalia, carentiaque cornibus, digitos
habentia in pedibus, & ſolipeda, propriam