Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007833
">
<
pb
pagenum
="
524
"
xlink:href
="
016/01/173.jpg
"/>
camelo, vt dixi animali ſolerti, quod diſ
<
lb
/>
ciplina erudiatur, cum aſini ipſi ad tibiam
<
lb
/>
ſaltent? </
s
>
<
s
id
="
s.007834
">& voce in aurem inſuſurrata con
<
lb
/>
cidant ſupini ſpontè? </
s
>
<
s
id
="
s.007835
">Clauſis etiam oculis,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1114
"/>
<
lb
/>
inflantur quaſi venenum bibiſſent, nec mi
<
lb
/>
nis nec verberibus adduci queunt, vt ſur
<
lb
/>
gere velint. </
s
>
<
s
id
="
s.007836
">Sed blanditiis, adulationibuſ
<
lb
/>
que, ac ſpe vehendi formoſas mulieres pro
<
lb
/>
poſita, ſubitò exurgunt alacres: vbi verò
<
lb
/>
audierint vehendas eſſe anus, demiſſis au
<
lb
/>
ribus claudicant. </
s
>
<
s
id
="
s.007837
">Interroganti etiam an for
<
lb
/>
moſæ iuuenculæ illis placeant capite an
<
lb
/>
nuunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007838
">Demum etiam formiſſimum in
<
lb
/>
cœtu circumſtantium deligunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007839
">Ita parum
<
lb
/>
videtur hic aſinu. </
s
>
<
s
id
="
s.007840
">Ægyptius ab illo Lu
<
lb
/>
cianico differre. </
s
>
<
s
id
="
s.007841
">Sed tamen vera eſt hi
<
lb
/>
ſtoria, quam Ioannes Leo Africanus nar
<
lb
/>
rat, vidiſſe non ſemel in ſuburbio ciuita
<
lb
/>
tis Chairi nomine, Bebelloch, in quo
<
lb
/>
circulatores fermè ſingulis diebus Veneris
<
lb
/>
( eſt autem hic feſtus Mahumetanis, vt Iu
<
lb
/>
dæis ſabbathum, Chriſtianis Dominicus)
<
lb
/>
ac arte magnam ſtipem corradunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007842
">Nec
<
lb
/>
adeò res mira videri debet erudire aſinum,
<
lb
/>
nam pars ſenſibilis omnis vſus eſt capax.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007843
">Eſt autem aſinus & ipſe anima ſenſitiua
<
lb
/>
præditus. </
s
>
<
s
id
="
s.007844
">Oſtendit hoc in cheli manus, quæ
<
lb
/>
tot diuerſis modis abſque vlla cogitatione
<
lb
/>
propter ſolum vſum mouetur. </
s
>
<
s
id
="
s.007845
">Quomodo au
<
lb
/>
tem ſenſim ad hoc perueniant, tum ex his
<
lb
/>
quæ de camelo nuper dicta ſunt, tum
<
lb
/>
quæ de cane inferiùs docebuntur, intellige
<
lb
/>
re licet. </
s
>
<
s
id
="
s.007846
">Conſtat autem tota hæc ars eru
<
lb
/>
diendorum animalium in duobus, vſu &
<
lb
/>
actionum concurſu. </
s
>
<
s
id
="
s.007847
">Itaque conſtat anima
<
lb
/>
lia ſolipeda prudentiora eſſe biſulcis, atque
<
lb
/>
inter ſolipeda, biſulcaque camelum eſſe
<
lb
/>
præſtantiſſimum. </
s
>
<
s
id
="
s.007848
">Vnde meritò quis dubita
<
lb
/>
bit, quodnam perfectius animal dici de
<
lb
/>
beat, canis an camelus. </
s
>
<
s
id
="
s.007849
">Equidem ſi ad vitæ
<
lb
/>
longitudinem reſpicimus, camelus proxi
<
lb
/>
mior eſt homini quàm canis: nam came
<
lb
/>
lus centum quandoque annis viuit, canum
<
lb
/>
vita vigeſimo anno terminatur: vnde Ho
<
lb
/>
merus rectè finxiſſe exiſtimatur canem
<
lb
/>
Vlyſſis extremo anno mori. </
s
>
<
s
id
="
s.007850
">Verùm vt ca
<
lb
/>
melus rarò ſexageſimum, ita canis rariùs
<
lb
/>
quartum decimum ſuperat annum. </
s
>
<
s
id
="
s.007851
">Cameli
<
lb
/>
quoque muſica delectantur, canes minimè.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007852
">Sed canes capaciores ſunt diſciplinæ. </
s
>
<
s
id
="
s.007853
">Dixe
<
lb
/>
rim igitur cameli humidum eſſe pinguius,
<
lb
/>
canis autem ſubſtantiam eſſe tenuiorem,
<
lb
/>
hiſque de cauſis alterum altero viciſſim ho
<
lb
/>
mini propiorem eſſe. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007854
">
<
margin.target
id
="
marg1104
"/>
Veruecum
<
lb
/>
candæ
<
expan
abbr
="
immẽ-ſi
">immen
<
lb
/>
ſi</
expan
>
ponderis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007855
">
<
margin.target
id
="
marg1105
"/>
Verueces
<
lb
/>
cum quatuor
<
lb
/>
cornibus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007856
">
<
margin.target
id
="
marg1106
"/>
Aries cum
<
lb
/>
vno cornu in
<
lb
/>
medio
<
expan
abbr
="
ſrõtis
">ſrontis</
expan
>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007857
">
<
margin.target
id
="
marg1107
"/>
Neronis En
<
lb
/>
comium.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007858
">
<
margin.target
id
="
marg1108
"/>
Aſinus cur
<
lb
/>
ſtupidus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007859
">Aſini cur
<
lb
/>
bibendo pa
<
lb
/>
rùm mer
<
lb
/>
gant os.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007860
">
<
margin.target
id
="
marg1109
"/>
Equi.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007861
">
<
margin.target
id
="
marg1110
"/>
Onagri.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007862
">
<
margin.target
id
="
marg1111
"/>
Biſontes.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007863
">
<
margin.target
id
="
marg1112
"/>
Camelus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007864
">
<
margin.target
id
="
marg1113
"/>
Extenuatio
<
lb
/>
nis ratio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007865
">
<
margin.target
id
="
marg1114
"/>
Afinorum
<
lb
/>
mira diſci
<
lb
/>
plina.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007866
">Sed adhuc dubitatio alia emergit: quo
<
lb
/>
niam camelus videtur hominum cauſa, non
<
lb
/>
ſuiipſius, vel magis ſaltem factus, quod ta
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1115
"/>
<
lb
/>
men falſum eſſe nemo dubitat, qui quæ à
<
lb
/>
nobis inferiùs ſcripta ſunt, legit: attamen ſic
<
lb
/>
prorſus eſſe videtur. </
s
>
<
s
id
="
s.007867
">Nam quorſum in ter
<
lb
/>
go gibba illa, niſi ad pondera ſuſtinenda?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007868
">quorſum quatuor genua, cùm equus & aſi
<
lb
/>
nus duo tantùm habeant, & boues & cer
<
lb
/>
ui? </
s
>
<
s
id
="
s.007869
">nam cameli crura poſteriora anterius
<
lb
/>
flectuntur, ſinuanturque poſterius vt homi
<
lb
/>
num crura, & anteriora equorum: quor
<
lb
/>
ſumque tuber illud cui inſiſtit, dum in ge
<
lb
/>
nua flectitur inferius poſitum? </
s
>
<
s
id
="
s.007870
">niſi vt cùm
<
lb
/>
prælongis eſſet cruribus, poſſet flecti in ge
<
lb
/>
nua, tandiuque manere donec onus excipe
<
lb
/>
ret? </
s
>
<
s
id
="
s.007871
">Itaque camelus & canis ob conuictus
<
lb
/>
facilitatem, ſi modò aliquod animal homi
<
lb
/>
nis cauſa factum eſt, geniti videntur illius
<
lb
/>
cauſa. </
s
>
<
s
id
="
s.007872
">Sed tamen ( vt dixi ) abſurdum eſt
<
lb
/>
talia credere: melius igitur eſt, vt exiſtime
<
lb
/>
mus camalo gibbam eſſe factam, quòd cùm
<
lb
/>
animal eſſet vitam in ſolitudine ducens, lo
<
lb
/>
cus is humore repletus ad ſitim famemque
<
lb
/>
ſuſtinendam plurimum conferret. </
s
>
<
s
id
="
s.007873
">Indicio
<
lb
/>
eſt quòd etiam hominibus gibbus ex hu
<
lb
/>
more crudo aduenire ſoleat: quodque, vt di
<
lb
/>
ctum eſt, dum conficitur labore, inedia, ſiti
<
lb
/>
que, ea primùm in parte extenuetur. </
s
>
<
s
id
="
s.007874
">Cauſa
<
lb
/>
verò genuum & anterioris gibbi ſeu infe
<
lb
/>
rioris fuit, quòd cum habiturus eſſet crura
<
lb
/>
gracilia longaque & longum iter agere co
<
lb
/>
geretur, hoc animal in aridis atque incul
<
lb
/>
tis locis viuens quærendi cibi potuſque
<
lb
/>
cauſa, quiete indiguit, quam ob crurum
<
lb
/>
longitudinem ſternendo vt aſini equique
<
lb
/>
tutò aſſequi non poterat: ob id igitur in
<
lb
/>
genua & tuber inferius recumbens quieſ
<
lb
/>
cit. </
s
>
<
s
id
="
s.007875
">Talis eſt huic animali ſitus, qualis ho
<
lb
/>
mini cum ſedet. </
s
>
<
s
id
="
s.007876
">Non igitur hominis gratia
<
lb
/>
hæc facta ſunt, ſed cameli: nimis enim
<
lb
/>
oportuit naturam eſſe ſollicitam, ſi ob tam
<
lb
/>
breue tempus ſuſcipiendi oneris, tot tanta
<
lb
/>
que in hoc animali molita fuiſſet, cùm
<
lb
/>
etiam homo ipſe prudentia, ſcabellis, ſca
<
lb
/>
lis, aliiſque modis altitudinis incommodo
<
lb
/>
ſatisfacere potuiſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.007877
">Formæ igitur animali
<
lb
/>
bus propriæ, proprij etiam commodi cauſa
<
lb
/>
ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007878
">Verùm dicet quiſpiam: Cur omnia
<
lb
/>
hæc animalia præſtantiſſima formam ha
<
lb
/>
bent longè ab aliis diſſimilem? </
s
>
<
s
id
="
s.007879
">vt, homo,
<
lb
/>
elephas, camelus, crocodilus, & delphin
<
lb
/>
inter piſces. </
s
>
<
s
id
="
s.007880
">Conſtat enim abſque dubio hæc
<
lb
/>
eſſe animalium nobiliſſima, ſi modò homo
<
lb
/>
animal mereatur appellari. </
s
>
<
s
id
="
s.007881
">Cauſa huius tri
<
lb
/>
plex eſt: prima quidem, quòd oporteret ani
<
lb
/>
malia hæc eſſe longæua, ſi deberent eſſe per
<
lb
/>
fecta: quare humido pingui multumque
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1116
"/>
<
lb
/>
permixto prædita. </
s
>
<
s
id
="
s.007882
">Non igitur vires aſſequi
<
lb
/>
ex temperamento poterant, indigebant au
<
lb
/>
tem viribus, quamobrem forma exquiſita
<
lb
/>
opus fuit. </
s
>
<
s
id
="
s.007883
">Secunda cauſa eſt, quia extre
<
lb
/>
mum plus à medio diſtat, quàm media in
<
lb
/>
ter ſe: duplum enim medij, aut maius du
<
lb
/>
plo eſt extremum: perfectiſſimum autem
<
lb
/>
extremum eſt, ob id plurimùm ab aliis di
<
lb
/>
ſtat, atque obid peculiarem formam habe
<
lb
/>
re videtur. </
s
>
<
s
id
="
s.007884
">Tertia, quoniam perfectiſſima
<
lb
/>
animalia multorum generum colligunt vti
<
lb
/>
litates, ob id quaſi in medio illorum conſti
<
lb
/>
tuta videntur, quamobrem & formam ſibi
<
lb
/>
propriam, Nam camelus medius videtur in
<
lb
/>
ter biſulca, ſolipedaque, abſque cornibus
<
lb
/>
etiam cornutis ſimillimus: gibbam præter
<
lb
/>
id propriam habet. </
s
>
<
s
id
="
s.007885
">Homo inter bipeda
<
lb
/>
quadrupedaque, glaber tamen eſt, atque
<
lb
/>
hoc ei proprium non ab alio animali ſum
<
lb
/>
ptum, niſi ſerpentes, aut piſces adducas, à
<
lb
/>
quorum natura vel plurimum abeſt, vel om
<
lb
/>
nium naturam induit, vtpote omnium etiam
<
lb
/>
particeps. </
s
>
<
s
id
="
s.007886
">Crocodilus medius inter piſces &
<
lb
/>
quadrupeda lacertaſque. </
s
>
<
s
id
="
s.007887
">Proprium habet vt
<
lb
/>
maxillam ſuperiorem moueat, inferiorem
<
lb
/>
habeat firmam. </
s
>
<
s
id
="
s.007888
">Elephas medius inter cor
<
lb
/>
nua animalia, carentiaque cornibus, digitos
<
lb
/>
habentia in pedibus, & ſolipeda, propriam </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>