Clavius, Christoph, In Sphaeram Ioannis de Sacro Bosco commentarius

Table of contents

< >
[171.] COMMENTARIVS.
[172.] COMMENTARIS.
[173.] COMMENTARIVS.
[174.] COMMENTARIVS.
[175.] COMMENTARIVS.
[176.] COMMENTARIS.
[177.] OFFICIA ZODIACI, SEV ECLIPTICÆ. I.
[178.] II.
[179.] III.
[180.] IIII.
[182.] VI.
[183.] VII.
[184.] DE DVOBVS COLVRIS.
[185.] COMMENTARIVS.
[186.] COMMENTARIVS.
[187.] COMMENTARIVS.
[188.] OFFICIA VTRIVSQVE COLVRI. I.
[189.] II.
[190.] III.
[191.] IIII.
[192.] VSVS TABVLAE DECLINATIONVM.
[193.] VI.
[194.] VII.
[195.] VIII.
[196.] DE MERIDIANO.
[197.] COMMENTARIVS.
[198.] COMMENTARIVS.
[199.] COMMENTARIVS.
[200.] OFFICIA MERIDIANI. I.
< >
page |< < (136) of 525 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div328" type="section" level="1" n="105">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6408" xml:space="preserve">
              <pb o="136" file="172" n="173" rhead="Comment. in I. Cap. Sphæræ"/>
            partibus ſtellæ eædem maiores, vel minores apparerent, quod falſum eſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s6409" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6410" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Porro</emph>
            quoniam in ortu, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6411" xml:space="preserve">occaſu exiſtunt quaſi ſemper uapores, exhala
              <lb/>
            tionesve impedientes uerum iudicium ſenſus, non ſatis firmiter uidetur ex
              <lb/>
            prędicta ratione colligi poſſe, hominem quemcunque ęqualiter à cęlo diſtare.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6412" xml:space="preserve">Quare melius eadẽ rõ ex magnitudine ſtellarum ſumpta proponetur in hunc
              <lb/>
            modũ. </s>
            <s xml:id="echoid-s6413" xml:space="preserve">Eidẽ homini exiſtenti nunc ſub eo Meridiano, in quo eſt Sol, cum nobis
              <lb/>
            oritur; </s>
            <s xml:id="echoid-s6414" xml:space="preserve">Nunc ſub eo, ſub quo nos ſumus, nunc uero ſub eo, in quo eſt Sol, cum
              <lb/>
            nobis occidit, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6415" xml:space="preserve">deniq. </s>
            <s xml:id="echoid-s6416" xml:space="preserve">ſub quocunq; </s>
            <s xml:id="echoid-s6417" xml:space="preserve">Meridiano, uidentur ſtellæ eædem eſſe
              <lb/>
            eiuſdem quantitatis, quando ad Meridianum perueniunt, ubi nulli exiſtunt
              <lb/>
            vapores tempore ſereno. </s>
            <s xml:id="echoid-s6418" xml:space="preserve">Quamobrem terræ ſuperficies æqualit
              <unsure/>
            er a ſtellis di-
              <lb/>
            ſtat ſecundum omnes illas partes prædictis Meridianis ſubiectas. </s>
            <s xml:id="echoid-s6419" xml:space="preserve">Quæ quid
              <lb/>
            ratio ſiue hoc poſteriori modo, ſiue illo priori proponatur, ſimiles uires ha-
              <lb/>
            bet in aqua. </s>
            <s xml:id="echoid-s6420" xml:space="preserve">Eadem nam que apparentia locum habet etiam in Mari.</s>
            <s xml:id="echoid-s6421" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6422" xml:space="preserve">Ex quo euidenter colligitur id, quod ſupra probauimus, Terram nimirum
              <lb/>
            & </s>
            <s xml:id="echoid-s6423" xml:space="preserve">aquam idem habere centrum cum centro totius Vniuerſi, quandoquidem
              <lb/>
            ſuperficies conuexa vtriuſque æquidiſtat a centro mundi, ut ex hac ratione,
              <lb/>
            quæ ab experimento ſumpta eſt, colligitur.</s>
            <s xml:id="echoid-s6424" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p style="it">
            <s xml:id="echoid-s6425" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Si</emph>
            enim terra magis accederet ad Firmamentum in una parte, quàm
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-172-01" xlink:href="note-172-01a" xml:space="preserve">Alia ratio
                <lb/>
              probans ter
                <lb/>
              ram eſſe in
                <lb/>
              @entro mũ-
                <lb/>
              @i.</note>
            in alia, ſequeretur, quòd aliquis exiſtens in illa parte ſuperficiei terræ, quæ
              <lb/>
            magis accederet ad Firmamentum, non uideret cæli medietatem: </s>
            <s xml:id="echoid-s6426" xml:space="preserve">Sed hoc
              <lb/>
            eſt contra Ptolemæum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6427" xml:space="preserve">omnes philoſophos dicentes, quòd ubicunque
              <lb/>
            homo exiſtat, ſex ſigna ei oriuntur, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6428" xml:space="preserve">ſex occidunt, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6429" xml:space="preserve">medietas cæli ſem-
              <lb/>
            per apparet ei, medietas uero occultatur.</s>
            <s xml:id="echoid-s6430" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div330" type="section" level="1" n="106">
          <head xml:id="echoid-head110" xml:space="preserve">COMMENTARIVS.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6431" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Secvnda</emph>
            ratio eſt hæc fere. </s>
            <s xml:id="echoid-s6432" xml:space="preserve">Vbicunq. </s>
            <s xml:id="echoid-s6433" xml:space="preserve">homo exiſtat, ſex ei ſemper ſi-
              <lb/>
            gna oriuntur, ſex occidunt; </s>
            <s xml:id="echoid-s6434" xml:space="preserve">medietasq́. </s>
            <s xml:id="echoid-s6435" xml:space="preserve">una cæli ſemper ei apparet, medietas
              <lb/>
            uero altera ei occultatur. </s>
            <s xml:id="echoid-s6436" xml:space="preserve">Igitur terra in medio eſt Firmamẽti. </s>
            <s xml:id="echoid-s6437" xml:space="preserve">Antecedens eſt
              <lb/>
            Ptolemęi dict. </s>
            <s xml:id="echoid-s6438" xml:space="preserve">1. </s>
            <s xml:id="echoid-s6439" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s6440" xml:space="preserve">5. </s>
            <s xml:id="echoid-s6441" xml:space="preserve">& </s>
            <s xml:id="echoid-s6442" xml:space="preserve">6. </s>
            <s xml:id="echoid-s6443" xml:space="preserve">Alphragani Differt. </s>
            <s xml:id="echoid-s6444" xml:space="preserve">4. </s>
            <s xml:id="echoid-s6445" xml:space="preserve">omniumq́. </s>
            <s xml:id="echoid-s6446" xml:space="preserve">aliorum Aſtrologo-
              <lb/>
            rum, philoſophorumq́ue, qui experientia docti uno omnes ore fatentur, nos
              <lb/>
            ubiuis locorum medietatem cæli conſpicere, &</s>
            <s xml:id="echoid-s6447" xml:space="preserve">c. </s>
            <s xml:id="echoid-s6448" xml:space="preserve">Conſequentia uero neceſſa-
              <lb/>
            ria eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s6449" xml:space="preserve">Nam ſi terra non eſſet in medio cęli, ſed magis appropinquaret uni par
              <lb/>
            ti, quàm alteri, tunc is, qui exiſter et in parte cęlo propinquiori, nõ uideret cęli
              <lb/>
            medietatem, ſed minorem partẽ, qui uero in altera parte remotiori exiſteret,
              <lb/>
            plus conſpiceret ꝗ̃ medietatem, quia non omnis Horizon ſeparans partem cęli
              <lb/>
            uiſam à non uiſa tranſiret per centrum mundi, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6450" xml:space="preserve">ex conſequenti non eſſet cir
              <lb/>
            culus maior, quare nec diuideret cęlum in duas partes æquales. </s>
            <s xml:id="echoid-s6451" xml:space="preserve">quod cum ſit
              <lb/>
            falſum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6452" xml:space="preserve">contra experientiam, falſum erit quoq. </s>
            <s xml:id="echoid-s6453" xml:space="preserve">terram nõ eſſe in medio cæli.</s>
            <s xml:id="echoid-s6454" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <note position="left" xml:space="preserve">Quomodo
            <lb/>
          u
            <unsure/>
          erum ſit,
            <lb/>
          hominem
            <lb/>
          medietatẽ
            <lb/>
          @ęli uidere.</note>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s6455" xml:space="preserve">
              <emph style="sc">Reperitvr</emph>
            hæc ratio apud Alphraganum, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6456" xml:space="preserve">Ptolemęum locis ci
              <lb/>
            tatis, in qua ſolum hoc obiter notandum eſt, fieri non poſſe, ut aliquis homo in
              <lb/>
            terræ ſuperficie conſtitutus præciſe medietatem cæli videat. </s>
            <s xml:id="echoid-s6457" xml:space="preserve">Concipitur enim
              <lb/>
            Horizon, qui uiſum noſtrum terminat, eſſe quædam plana ſuperficies circula-
              <lb/>
            ris ſuperincumbens terræ, eò quòd nos in aliqua magna campi planitie con-
              <lb/>
            ſtituti putemus partem terræ uiſam eſſe planam, atq. </s>
            <s xml:id="echoid-s6458" xml:space="preserve">ibidem cælum contingere
              <lb/>
            Quo fit, ut Horizon illi diuidere non poſſit cęlũ in duo æqualia, Deerit enim
              <lb/>
            illa pars cæli, quæ intercipitur inter illam ſuperficiem contingentem terram.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s6459" xml:space="preserve">ſeu illi incumbentem, & </s>
            <s xml:id="echoid-s6460" xml:space="preserve">illam, quæ tranſit per cẽtrum terræ priori </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>