Alvarus, Thomas
,
Liber de triplici motu
,
1509
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 290
>
Scan
Original
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 290
>
page
|<
<
of 290
>
>|
<
echo
version
="
1.0
">
<
text
xml:lang
="
la
">
<
div
xml:id
="
N10132
"
level
="
1
"
n
="
1
"
type
="
body
">
<
div
xml:id
="
N15C17
"
level
="
2
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
pars
">
<
div
xml:id
="
N1C8AF
"
level
="
3
"
n
="
2
"
type
="
other
"
type-free
="
tractatus
">
<
div
xml:id
="
N2063E
"
level
="
4
"
n
="
4
"
type
="
chapter
"
type-free
="
capitulum
">
<
p
xml:id
="
N20E5F
">
<
s
xml:id
="
N20E7F
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
chead
="
Dc motu rarefactionis condenſationis.
"
file
="
0174
"
n
="
174
"/>
pius diſponi difformiṫ in partibꝰ ſuis ipſū ī tꝑe
<
lb
/>
finito mouebit̄̄ q̊vſ cētrū eiꝰ ſit cētrū mūdi. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20E89
"
xml:space
="
preserve
">Pro-
<
lb
/>
bat̄̄ et pono / ꝑs ītercepta īter centrū mūdi et cētrū
<
lb
/>
corporis diuidat̄̄ ꝑ partes proportionales ꝓpor-
<
lb
/>
tione dupla maioribꝰ ſus centrū mūdi termina-
<
lb
/>
tis / vt ponit̄̄ in tertio notabili q̄ pars ſit d. et poſt̄
<
lb
/>
prima pars proportionalis ipſiꝰ d. partis ꝑtrãſit
<
lb
/>
centrū q̄ (vt ſuppono) ꝑtranſit centrū ſcḋm ſe et qḋ-
<
lb
/>
libet ſui in hora, ſigno ꝓportionē a qua d3 tcrtia
<
lb
/>
pars proportionalis d. partis incipere ꝑtranſire
<
lb
/>
centrū mūdi q̄ ſit f. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20E9E
"
xml:space
="
preserve
">Et manifeſtū eſt / aliqḋ ſpaciū
<
lb
/>
ſufficit ꝑtrãſiri ī medietate hore mediante velocita
<
lb
/>
te nata prouenire a proportiõe f. pono igr̄ / ſcḋa
<
lb
/>
pars proportionalis ipſiꝰ d. partis diminuat̄̄ m
<
lb
/>
dimenſionē ſcḋm quã ꝑtrãſit centrū mūdi, quouſ
<
lb
/>
ſit ſcḋm illã dimenſionē equalis ſpacio nato ꝑtrã-
<
lb
/>
ſiri ab .f. proportiõe in medietate hore. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20EAD
"
xml:space
="
preserve
">ipſa tñ ſemꝑ
<
lb
/>
manēte tanta quãta erat antea: ita augeat̄̄ ſcḋm
<
lb
/>
aliã dimenſionē. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20EB4
"
xml:space
="
preserve
">Et poſt̄ ſcḋa pars proportiona
<
lb
/>
lis d. ꝑtis ꝑtranſit cētrū mūdi ſcḋm ſe et qḋlꝫ ſui ſi-
<
lb
/>
gno ꝓportionē q̄ ſit g. a qua d3 quarta pars ꝓpor
<
lb
/>
tiõalis deſcēdere q̄ eſt minor f. / vt cõſtat. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20EBD
"
xml:space
="
preserve
">Et manife-
<
lb
/>
ſtū eſt / aliquod ſpaciū ſufficit ꝑtranſiri in quarta
<
lb
/>
parte hore mediante ꝓportiõe g̊ pono igr̄ / tertia
<
lb
/>
pars ꝓportionalis d. partis dimīnuat̄̄ ſcḋm dimē
<
lb
/>
ſionē ſcḋm quã ꝑtranſit centrū mūdi quovſ ſcḋ3
<
lb
/>
illã dimenſionē ſit eq̈lis ſpacio nato ꝑtranſiri a g.
<
lb
/>
ꝓportione in quarta parte hore. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20ECC
"
xml:space
="
preserve
">Et ſic fiat de qua-
<
lb
/>
libet ſequēte ipſa vcꝫ diminuat̄̄ ſcḋm dimenſionē
<
lb
/>
ſcḋm quã ꝑtranſit centrū mūdi quovſ ſit equalis
<
lb
/>
ſpacio nato ꝑtranſiri a ꝓportione a qua d3 īcipere
<
lb
/>
ꝑtranſire centrū mūdi pars īmediate ſequēs et hoc
<
lb
/>
in tꝑe ſubduplo vel minori ꝙ̄ ſit tēpus in quo ade-
<
lb
/>
quate pars īmediate p̄cedens ꝑtranſit centrū mūdi
<
lb
/>
qualibet tñ cõtinuo manēte tanta quãta erat antea
<
lb
/>
ita augeat̄̄ ſcḋm aliã dimenſionē. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20EDF
"
xml:space
="
preserve
">Tūc manifeſtū
<
lb
/>
eſt / totū illud corpus poſt̄ prima pars d. partis
<
lb
/>
p̄teriuit centrū mūdi mouebit̄̄ p̄ciſe ꝑ vnã horã vĺ ꝑ
<
lb
/>
minꝰ tēpꝰ ante quã centrū illiꝰ corporis fiat centrū
<
lb
/>
mūdi. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20EEA
"
xml:space
="
preserve
">Quod ſic oſtendit̄̄ / q2 quelibet pars ꝓporti-
<
lb
/>
onalis ipſiꝰ d. partis ſequēs ꝑtranſibit in caſu po
<
lb
/>
ſito cētrū in tꝑe ſubduplo vĺ mīori ad tēpus in quo
<
lb
/>
ꝑtranſibit pars īmediate p̄cedens / vt facile ptꝫ ex ca
<
lb
/>
ſu: et prima ꝑtranſit centrū in vna hora vt ſupponi
<
lb
/>
tur: ergo oēs alie pertranſibunt in vna hora vel in
<
lb
/>
minori tempore et ſic in tempore finito centrū illiꝰ
<
lb
/>
corporis fit centrū mūdi: põt igitur taliter diſponi
<
lb
/>
corpus ipſum in tēpore finito preciſe mouebitur
<
lb
/>
quovſ centrum eiꝰ fiat centrum muudi / quod fuit
<
lb
/>
probandū.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0174-01a
"
xlink:label
="
note-0174-01
"
xml:id
="
N20F13
"
xml:space
="
preserve
">Oñditur
<
lb
/>
Cal. de-
<
lb
/>
monſtra
<
lb
/>
tio in effi
<
lb
/>
cax.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N20F06
"
xml:space
="
preserve
">Et hoc ex ſequitur / demonſtratio cal-
<
lb
/>
culatoris in capitulo de loco elementi non eſt effi-
<
lb
/>
cax non enim limitat ſiue determinat diſpoſiteonē
<
lb
/>
illius corporis quod tamen oportet / vt ptꝫ ex dictis</
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
<
div
xml:id
="
N20F21
"
level
="
3
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
tractatus
">
<
p
xml:id
="
N20F26
">
<
s
xml:id
="
N20F27
"
xml:space
="
preserve
">Sequitur tractatus tertius huius
<
lb
/>
tertie partis de motu rarefactionis
<
lb
/>
condenſationis.</
s
>
</
p
>
<
div
xml:id
="
N20F2E
"
level
="
4
"
n
="
1
"
type
="
chapter
"
type-free
="
capitulum
">
<
head
xml:id
="
N20F33
"
xml:space
="
preserve
">Capitulū primū in quo diſputatiue inquiritur.
<
lb
/>
Quid ſi raritas et dēſitas et penes q̇d raritatis et
<
lb
/>
dēſitatis intēſio et rarefactiõis et condenſationis
<
lb
/>
ſit velocitas attendenda.</
head
>
<
p
xml:id
="
N20F3C
">
<
s
xml:id
="
N20F3D
"
xml:space
="
preserve
">Exacto tractatu de motu locali
<
lb
/>
inſequendo veſtigia patrū, et maioꝝ ſub-
<
lb
/>
iungã tractatū de motu augmeutationis
<
lb
/>
et rarefactionis et inquirendo ſubſtantiã raritatis
<
lb
/>
et denſitatis velocitatem et tarditatem rarefacti-
<
lb
/>
onis et condenſationis.</
s
>
</
p
>
<
cb
chead
="
Dc motu rarefactionis condenſationis.
"/>
<
p
xml:id
="
N20F4C
">
<
s
xml:id
="
N20F4D
"
xml:space
="
preserve
">Quero vtrum raritas denſitas ſit
<
lb
/>
poſſibilis, et argr̄ primo / nõ q2 ſi raritas et denſi
<
lb
/>
tas ſit poſſibilis, vel tã raritas ꝙ̄ denſitas dicunt̄̄
<
lb
/>
poſitiue, et ſunt qualitates aut nõ: nullum iſtoꝝ eſt
<
lb
/>
dicendū: igr̄ nec raritas nec denſitas eſt poſſibilis
<
lb
/>
nõ primū q2 raritas ita ſe habet equevelociter et
<
lb
/>
eque proportionabiliter ſicut raritas acquirit̄̄ ita
<
lb
/>
velociter et proportionabiliter denſitas deꝑditur:
<
lb
/>
ſed hoc non põt eſſe de duobꝰ poſitiuis: igr̄ raritas
<
lb
/>
et dēſitas nõ ſūt qualitates poſitiue. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20F62
"
xml:space
="
preserve
">Maior ꝓbat̄̄.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N20F66
"
xml:space
="
preserve
">Quia quantū aliquid de raritate acq̇rit tm̄ deper
<
lb
/>
dit de denſitate cū acq̇ſitio raritatis nõ ſit niſi dē,
<
lb
/>
perditio denſitatis et eque ꝓportionabiliter ſicut
<
lb
/>
aliq̇d rarefit ſiue efficit̄̄ magis rarum ita ꝓportiõa
<
lb
/>
biliter efficit̄̄ minꝰ diuiſum q2 ſi in duplo magis ra
<
lb
/>
riū efficit̄̄ aliq̇d illud in duplo minꝰ denſum efficit̄̄
<
lb
/>
et ecõtra: igr̄ equevelociter et eque ꝓportionabiliter
<
lb
/>
ſicut raritas acq̇rit̄̄: ita denſitas deꝑdit̄̄, et ſic patet
<
lb
/>
maior. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20F79
"
xml:space
="
preserve
">Probatur minor / q2 ſi aliqua duo poſitiua
<
lb
/>
poſſunt ita ſe habere equevelociter et eque ꝓpor
<
lb
/>
tionabiliter ſicut vnū deꝑdit̄̄ ita aliud augeat̄̄ ſeu
<
lb
/>
intēdat̄̄ ſint illa a. et b. et augeat̄̄ a. et deꝑdatur b. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20F82
"
xml:space
="
preserve
">Et
<
lb
/>
argr̄ ſic / vĺ a. et b. ſūt eq̈lia vt īeq̈lia ſi eq̈lia et argr̄ ſic
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N20F88
"
xml:space
="
preserve
">Eq̄velociṫ auget̄̄ a. ſicut diminuit̄̄ b. / g̊ ↄ̨tinuo a . erit
<
lb
/>
maiꝰ b. et cõtinuo tm̄ a aēq̇;ret quãtū b. deꝑdet. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20F8D
"
xml:space
="
preserve
">Cõ-
<
lb
/>
ſequentia ptꝫ de ſe / q2 equevelociter auget̄̄ vnū ſi-
<
lb
/>
cut aliud diminuit̄̄. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20F94
"
xml:space
="
preserve
">Et vltra cõtinuo a. erit maiꝰ b.
<
lb
/>
et ↄ̨tinuo tm̄ acq̇rit a. ̄tū deꝑdit b. / igr̄ ↄ̨tinuo b. ma
<
lb
/>
iorē ꝓportionē deꝑdit ꝙ̄ a. acq̇rit et ꝑ ↄ̨ñs non eque
<
lb
/>
velociter et eque ꝓportionabiliter auget̄̄ a. ſicut di
<
lb
/>
minuit̄̄ b. / ptꝫ hec ↄ̨ña ꝑ hanc maximã geometricam
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N20FA0
"
xml:space
="
preserve
">Qñcun certa latitudo ſiue quantitas demitur a.
<
lb
/>
minori: et addat̄̄ maiori maiorē ꝓportionē deꝑdit
<
lb
/>
minꝰ ꝙ̄ acq̇rat maiꝰ (qm̄ ꝑ additionē equalis quãti
<
lb
/>
tatis maiori et minori: maiorē ꝓportionē acq̇rit mi
<
lb
/>
nus ꝙ̄ maiꝰ / vt dictū eſt in ſcḋa parte) / igr̄ ꝑ ſubſtra
<
lb
/>
ctionē cuiuſdē a minori et appoſitionē maiori ma-
<
lb
/>
iorē ꝓportionē deꝑdit minꝰ ꝙ̄ acq̇rat maius: et ſic
<
lb
/>
ptꝫ / ſi ſint equalia nõ põt vnū illoꝝ equevelociter
<
lb
/>
et eque ꝓportiõabiliter augeri ſiue aliud diminui.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N20FB4
"
xml:space
="
preserve
">Si vero ſint inequalia et minꝰ illoꝝ diminuatur et
<
lb
/>
maiꝰ illoꝝ auget̄̄ equevelociter iã ſequeret̄̄ / minꝰ
<
lb
/>
illoꝝ maiorē ꝓportionē deꝑdit ꝙ̄ maius acq̇rat / vt
<
lb
/>
ptꝫ ex ſuperiori deductione. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20FBD
"
xml:space
="
preserve
">Si vero maiꝰ diminuit̄̄
<
lb
/>
ita velociter ſicut minꝰ auget̄̄: ſequit̄̄ / cõtinuo ma
<
lb
/>
iorē ꝓportionē acq̇rit minꝰ ꝙ̄ deꝑdat maius: q2 qñ
<
lb
/>
aliqua latitudo demitur a maiori et addit̄̄ minori:
<
lb
/>
maiorē ꝓportionē acq̇rit minꝰ ꝙ̄ deꝑdat maiꝰ: igr̄
<
lb
/>
et ſic ptꝫ / nõ eſt dicendū raritatem et denſitatē eſſe
<
lb
/>
qualitates poſitiuas. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20FCC
"
xml:space
="
preserve
">Sed nec diceuumū eſt ipſas
<
lb
/>
nõ eſſe qualitates q2 hoc eſt contra cõmentatorem
<
lb
/>
in ſeptīo phiſicoꝝ quē inſequit̄̄ ibi Burleꝰ et in tra
<
lb
/>
ctatu ſuo de intenſione formarū.
<
note
position
="
right
"
xlink:href
="
note-0174-02a
"
xlink:label
="
note-0174-02
"
xml:id
="
N20FFD
"
xml:space
="
preserve
">Dicitur.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N20FDA
"
xml:space
="
preserve
">¶ Dices forte ad
<
lb
/>
punctū argumēti negando ſit īpoſſibile vnū po-
<
lb
/>
ſituū equevelociter et eque ꝓportiõabiliter augeri
<
lb
/>
ſicut diminuit̄̄. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20FE3
"
xml:space
="
preserve
">Et ad ꝓbationē dices / argumen-
<
lb
/>
tū illud nõ ꝓbat qñ maiꝰ diminuit̄̄ et minꝰ auget̄̄: vt
<
lb
/>
in diminutione ſextipedalis et augmentatione qua
<
lb
/>
drupedalis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N20FEC
"
xml:space
="
preserve
">Cū em̄ ſextipedale deperdit duo peda
<
lb
/>
lia, et illa acq̇rat q̈drupedale in eodē tꝑe, manifeſtū
<
lb
/>
eſt / ita velociter diminuitur ſextipedale ſicut au-
<
lb
/>
getur quadrupedale et eque ꝓportiõabiliter: quia
<
lb
/>
ſextipedale deꝑdit ꝓportionē ſexquialterã et qua
<
lb
/>
drupedale acquirit tantam vt notum eſt.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N21003
">
<
s
xml:id
="
N21004
"
xml:space
="
preserve
">Sed cõtra / q2 ſaltē habeo / duo poſi-
<
lb
/>
tiua nõ poſſunt ita ſe hēre. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21009
"
xml:space
="
preserve
"> cõtinuo equevelociter
<
lb
/>
et eque ꝓportionabiliter ſicut vnū auget̄̄ ita alteꝝ
<
lb
/>
diminuatur. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21010
"
xml:space
="
preserve
">Sed cõtinuo equevelociter et eq̄ ꝓpor </
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>