Fabri, Honoré, Dialogi physici in quibus de motu terrae disputatur, 1665

Table of figures

< >
< >
page |< < of 248 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.001992">
                <pb pagenum="171" xlink:href="025/01/175.jpg"/>
              aſcendat per canaliculum ſupra NO, infra NO deſcendat, neceſſe eſt, in­
                <lb/>
              tra vacuitatem. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001993">Prætereà ſi his ſtantibus, attollatur canaliculus IE, vſque ad imam aquæ
                <lb/>
              ſuperficiem, puta vſque ad NO, tunc deſcendente Mercurio ex ſegmento
                <lb/>
              FG, ſubit aqua canaliculum impletque, tum canaliculum, tum vacuitatem,
                <lb/>
              ſiſtitque vtraque aquæ ſuperficies, tum intra, tum extra canaliculum, in ea­
                <lb/>
              dem libella, puta HM nec aſſurgit aqua per canaliculum altiùs contra mo­
                <lb/>
              rem ſolitum; ratio ex eo petitur, quòd aëris preſſio aquam per canaliculum
                <lb/>
              attollere nequeat, niſi ſimul attollat Mercurium; ſupponitur enim canali­
                <lb/>
              culus tantulum immerſus in Mercurium; hunc autem, vt dixi, attollere non
                <lb/>
              poteſt; hinc ſi canaliculus ita attollatur, vt ima illius extremitas ſit ſupra
                <lb/>
              ſuperficiem Mercurij, tunc aqua altiùs aſſurgit ſupra libellam HM, puta
                <lb/>
              in I, quia tunc inæqualis aëris preſſio ſuum effectum habet; neque ad
                <lb/>
              hunc finem Mercurius, vt ante, attollendus eſt, ſed aqua ſola; ſi demum
                <lb/>
              ex illo ſitu, quo ima baſis canaliculi ſupremæ Mercurij adhæret, & vtra­
                <lb/>
              que ſuperficies aquæ, tum in vacuitate, tum in canaliculo æquè aſſurgit in
                <lb/>
              HM, deprimas canaliculum vſque ad E, aquæ ſuperficies in vacuitate
                <lb/>
              aſcendit ſupra HM, infra quam deſcendit in canaliculo; quia ſegmentum
                <lb/>
              canaliculi immerſum Mercurio ex eo loco imi vaſis, quem occupat, extru­
                <lb/>
              dit Mercurium in vacuitatem interceptam faciliùs quàm in canaliculum,
                <lb/>
              propter anguſtias; quid mirum ergo, ſi ſuperficies aquæ in vacuita­
                <lb/>
              te aſſurgat ſupra HM, hanc enim attollit extruſus à ſegmento im­
                <lb/>
              merſo Mercurius, in canaliculo verò ſubſidente Mercurio, incu­
                <lb/>
              bans aqua etiam ſubſidit, ex his, ni fallor, reliqua facilè intelli­
                <lb/>
              getis. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001994">
                <emph type="italics"/>
              Auguſtin.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001995"> Cuncta hæc illam aëris preſſionem omnino evincunt, ad
                <lb/>
              quam etiam multa alia, quæ vi cuidam tractrici vulgò tribuuntur, æquè
                <lb/>
              facilè reducere poſſum. </s>
              <s id="s.001996">Sic ſpongioſa corpora humorem dicuntur exuge­
                <lb/>
              re, vt panis, præſertim bis coctus, aut recens, ſpongia, pannus, terra
                <lb/>
              ſicca, pumex, aliaque hujuſmodi; nam pori ſeu meatus, quantumvis
                <lb/>
              obliqui totidem canaliculos faciunt, per quos aqua facilè aſſurgit: Vn­
                <lb/>
              de vis illa tractrix, vt omnino fictitia, rejicitur; item illa Fromondi fa­
                <lb/>
              bula, qui niſi me fallit memoria lib. 5. Meteor. cap. 2. art. 2. Vbi Conimbri­
                <lb/>
              cenſium aliorumque ſententias rejeciſſet, recurrit ad quaſdam partes aquæ
                <lb/>
              tenuiores, quæ ſurſum aſcendunt; ſed illa aqua, vbi deinde ſpongia expri­
                <lb/>
              mitur, æquè craſſa eſt atque alia, & aëre longè gravior; cur ergo aſcen­
                <lb/>
              dit? </s>
              <s id="s.001997">Idem Fromondus aquam frigidiſſimam exugi negat; ſed merum men­
                <lb/>
              dacium eſt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.001998">
                <emph type="italics"/>
              Antim.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.001999"> Sine quæſo iſtum hominem; ſufficiat à te optimè deduci, il­
                <lb/>
              los effectus, qui vulgò ſuctioni, ſeu vi tractrici tribuuntur, ad idem prin­
                <lb/>
              cipium noſtrum reduci; vt autem ad illud redeam, novum experimentum
                <lb/>
              adduco, per quod, meo judicio, mirificè confirmatur: Sit vas quodlibet
                <lb/>
              aqua plenum, admoveatur canaliculus, in ſitu perpendiculari, illico aqua
                <lb/>
              aſſurgit; appendatur in hoc eodem ſitu canaliculus, fideli bilance, aqua, quæ
                <lb/>
              ſubit, nullum momentum addit ponderi canaliculi vitrei; quod vt accura-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>