Alvarus, Thomas
,
Liber de triplici motu
,
1509
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Notes
Figures
Content
Thumbnails
Page concordance
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 290
>
Scan
Original
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
<
1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - 150
151 - 180
181 - 210
211 - 240
241 - 270
271 - 290
>
page
|<
<
of 290
>
>|
<
echo
version
="
1.0
">
<
text
xml:lang
="
la
">
<
div
xml:id
="
N10132
"
level
="
1
"
n
="
1
"
type
="
body
">
<
div
xml:id
="
N15C17
"
level
="
2
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
pars
">
<
div
xml:id
="
N20F21
"
level
="
3
"
n
="
3
"
type
="
other
"
type-free
="
tractatus
">
<
div
xml:id
="
N20F2E
"
level
="
4
"
n
="
1
"
type
="
chapter
"
type-free
="
capitulum
">
<
p
xml:id
="
N21003
">
<
s
xml:id
="
N21010
"
xml:space
="
preserve
">
<
pb
chead
="
Tertii tractatus
"
file
="
0175
"
n
="
175
"/>
tionabiliter ſicut raritas augetur ita et dēſitas di
<
lb
/>
minuit̄̄ / g̊ raritas et denſitas nõ ſunt poſitiua. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2101A
"
xml:space
="
preserve
">Con
<
lb
/>
ſequētia eſt nota cū minori, et argr̄ maior / q2 ſi illḋ
<
lb
/>
eſſet poſſibile de aliquibꝰ poſitiuis: hoc maxīe eſſet
<
lb
/>
qñ maiꝰ diminuit̄̄ et minꝰ auget̄̄ ſicut dictū eſt in ſo-
<
lb
/>
lutione: ſed hoc nõ: igr̄. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21025
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄ minor / q2 vel illud
<
lb
/>
minꝰ qḋ augetur ſemꝑ in augmentatione manebit
<
lb
/>
minꝰ altero, vel aliqñ deueniet ad equalitatē: ſi cõ-
<
lb
/>
tinuo illud qḋ augetur erit minꝰ illo qḋ diminuitur
<
lb
/>
et ita velociter diminuit̄̄ maiꝰ ſicut augetur minus
<
lb
/>
ſequit̄̄ / cõtinuo in toto illo tꝑe in quo erit minus
<
lb
/>
ipſum velociꝰ ꝓportiõabiliter augebit̄̄ ꝙ̄ aliud di-
<
lb
/>
minuitur volo dicere in quolibet inſtãti intrinſeco
<
lb
/>
illiꝰ tēporis: ptꝫ hec ↄ̨ña regulã geometricã. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21038
"
xml:space
="
preserve
">Qñcū
<
lb
/>
aliqua latitudo demit̄̄ a maiori et addit̄̄ minori
<
lb
/>
ipſo manēte minori ꝙ̄ illud ad quo demit̄̄ illa latitu
<
lb
/>
do cõtinuo maiorē ꝓportionē acquirit illud minꝰ
<
lb
/>
̄ deꝑdat illud maiꝰ. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21043
"
xml:space
="
preserve
">Quod ptꝫ / q2 ſi poſt̄ illa la
<
lb
/>
titudo eſt addita minori addat̄̄ tanta latitudo illi
<
lb
/>
maiori a quo fuit dēpta, minorē ꝓportionē acq̇ret
<
lb
/>
illud maiꝰ ꝙ̄ deꝑdet illud minꝰ: g̊ qñ maius deꝑdat
<
lb
/>
illã latitudinē et minꝰ acq̇rit eandē maiorē ꝓporti-
<
lb
/>
onē acq̇rit minꝰ ꝙ̄ deꝑdat maiꝰ, cū nõ deꝑdat niſi
<
lb
/>
illã quã acq̇ſiuit: igr̄ illa regula eſt vera. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21052
"
xml:space
="
preserve
">Si aūt illa
<
lb
/>
ꝑueniant ad equalitatē, iã nõ eque velociter et eque
<
lb
/>
ꝓbationabiliter vnū illoꝝ augebitur ſicut aliud di
<
lb
/>
minuitur / vt ꝓbatū eſt in argumento
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0175-01a
"
xlink:label
="
note-0175-01
"
xml:id
="
N210E0
"
xml:space
="
preserve
">1. confir-
<
lb
/>
matio</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N21060
"
xml:space
="
preserve
">¶ Cõfirmatur
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N21064
"
xml:space
="
preserve
">Quia raritas et denſitas inter ſe nõ differūt cū idē
<
lb
/>
ſit ꝓpinquitas punctoꝝ et diſtantia eorūdē: igr̄ ille
<
lb
/>
nõ ſunt qualitates poſitiue.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0175-02a
"
xlink:label
="
note-0175-02
"
xml:id
="
N210E8
"
xml:space
="
preserve
">2. confir-
<
lb
/>
matio</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N21070
"
xml:space
="
preserve
">¶ Cõfirmat̄̄ ſcḋo. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21073
"
xml:space
="
preserve
">Q2
<
lb
/>
ſi eſſent qualitates eſſent cõtrarie: ſed hoc eſt falſū /
<
lb
/>
q2 tūc nullū rarū eſſet denſum et eocõtra et aliquid
<
lb
/>
eſſet qḋ nõ eſſet rarū ne dēſum : q2 rarū et denſum
<
lb
/>
eſſent termini cõtrarii.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0175-03a
"
xlink:label
="
note-0175-03
"
xml:id
="
N210F0
"
xml:space
="
preserve
">3. confir-
<
lb
/>
matio</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N21083
"
xml:space
="
preserve
">¶ Cõfirmatur tertio. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21086
"
xml:space
="
preserve
">Quia
<
lb
/>
tūc ſeq̇tur / poſſibile eſt dare rarū vniformiter dif
<
lb
/>
forme a certo gradu vſ ad nõ gradū, vt ab octa-
<
lb
/>
uo vſ ad nõ gradū: ſed ↄ̨ñs eſt falſū: g̊ et illud ex q̊
<
lb
/>
ſeq̇tur. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21091
"
xml:space
="
preserve
">Cõſequētia ꝓbatur: q2 oīs qualitas corpo-
<
lb
/>
rea poteſt eſſe vniformiter difformis a certo gradu
<
lb
/>
vſ ad nõ gradū: ſed raritas eſt huiuſmodi per te
<
lb
/>
igr̄. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2109A
"
xml:space
="
preserve
">Maior ptꝫ / q2 vbicū eſt qualitas vniformis:
<
lb
/>
ibi eſt vna medietas intenſiua vniformiter diffor-
<
lb
/>
mis a maximo gradu quē hꝫ illa qualitas vſ ad
<
lb
/>
nõ gradū: vt ptꝫ iutuenti. </
s
>
<
s
xml:id
="
N210A3
"
xml:space
="
preserve
">Sed iam argr̄ falſitas cõ
<
lb
/>
ſequentis / q2 ſit illud a. / et arguo ſic / illud eſt vniformi
<
lb
/>
ter difformiter rarū ab octauo vſ ad nõ gradū: g̊
<
lb
/>
prima pars ꝓportionalis eiꝰ eſt aliqualiter rara et
<
lb
/>
ſcḋa in duplo minꝰ rara, et tertia in duplo minꝰ ra-
<
lb
/>
ra ꝙ̄ ſcḋa, et ſic ↄ̨ñter / vt ptꝫ de albedine vniformiter
<
lb
/>
difformi ab octauo vſ ad nõ g̈dū, et ꝑ ↄ̨ñs ṗma ꝑs
<
lb
/>
ꝓportiõalis eſt aliq̈liṫ denſa, et ſcḋa in duplo den
<
lb
/>
ſior, et tertia in duplo denſior ꝙ̄ ſcḋa. etc̈. / igr̄ a. eſt
<
lb
/>
infinite denſū q2 infinitã materiã cõtinet ſub finita
<
lb
/>
quãtitate, nã q̄libet pars ꝓportionalis cõtinet tan
<
lb
/>
tam materiã ſicut prima: q2 in quacū ꝓportione
<
lb
/>
aliqua pars ꝓportiõalis eſt minor prima in eadē
<
lb
/>
eſt denſior prima, et vltra a. eſt īfinite denſum: g̊ nõ
<
lb
/>
eſt rarū, et ſic nõ eſt vniformiter difformiter rarum /
<
lb
/>
quod eſt oppoſitū cõceſſi.
<
note
position
="
left
"
xlink:href
="
note-0175-04a
"
xlink:label
="
note-0175-04
"
xml:id
="
N210F8
"
xml:space
="
preserve
">4. confir
<
lb
/>
matio.</
note
>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N210C9
"
xml:space
="
preserve
">¶ Cõfirmatur quarto / q2
<
lb
/>
rarū eſt qḋ ſub magna quãtitate cõtinet parum de
<
lb
/>
materia, denſum vero eſt / ſub parua quãtitate cõ
<
lb
/>
tinet multū de materia: et hoc deſcribendo rarū et
<
lb
/>
denſum: g̊ dato a. nullã qualititatē haberet et ſub
<
lb
/>
finita quantitate finitam materiam contineret ad
<
lb
/>
huc illud eſſet rarum et denſum, vt facile deducitur
<
lb
/>
ex deſcriptione rari et denſi: igitur raritas et den-
<
lb
/>
ſitas nõ ſunt qualitates nec poſitiue ſe habent.</
s
>
</
p
>
<
p
xml:id
="
N21100
">
<
s
xml:id
="
N21101
"
xml:space
="
preserve
">Scḋo prīcipaliter. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21104
"
xml:space
="
preserve
">Tangēdo penes
<
lb
/>
quid maioritas raritatis et dēſitatis attēdat̄̄ argr̄
<
cb
chead
="
Capitulū primū.
"/>
ſic. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2110C
"
xml:space
="
preserve
">Si raritas et denſitas eſſent poſſibiles vel ī qua
<
lb
/>
cun ꝓportione raritas efficitur maior: ꝓportio
<
lb
/>
quãtitatis ad materiã efficiret̄̄ maior, et nõ quãti-
<
lb
/>
tas in illa ꝓportione, vel in quacū ꝓportione ra
<
lb
/>
ritas efficit̄̄ maior: quãtitas efficit̄̄ maior. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21117
"
xml:space
="
preserve
">Sed neu
<
lb
/>
trū iſtoꝝ eſt dicendū: igr̄ raritas et denſitas nõ ſūt
<
lb
/>
poſſibiles. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2111E
"
xml:space
="
preserve
">Minor ptꝫ / q2 iſte due ſunt famate opi-
<
lb
/>
niones quas maior tangit de maioritate et minori
<
lb
/>
tate raritatis et nõ plures ꝓ nūc practicantur. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21125
"
xml:space
="
preserve
">Sed
<
lb
/>
iam ꝓbatur minor: et primo nõ in quacū ꝓpor
<
lb
/>
tione raritas efficitur maior proportio quãtitatis
<
lb
/>
ad materiã efficitur maior: q2 tūc ſeq̄retur / ad du
<
lb
/>
plationē raritatis nõ ſeq̄retur duplatio quãtita-
<
lb
/>
tis q2 aliqñ ſequitur magis ꝙ̄ duplatio quantita-
<
lb
/>
tes, et aliqñ minꝰ, et aliqñ adequata duplatio: igr̄.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
xml:id
="
N21135
"
xml:space
="
preserve
">ſed ↄ̨ñs eſt falſū: igr̄. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21138
"
xml:space
="
preserve
">Falſitas ↄ̨ñtis argr̄ / q2 rarum
<
lb
/>
eſt qḋ ſub magna quãtitate cõtinet modicū de ma-
<
lb
/>
teria, ergo illud erit in duplo magis rarum quod
<
lb
/>
ſubdupla maiori quantitate ↄ̨tinet equale de ma-
<
lb
/>
teria, et ſic ſemꝑ ad duplationē raritatis ſequitur
<
lb
/>
duplatio quãtitatꝪ. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21145
"
xml:space
="
preserve
">Sed iam ꝓbo ſequelã: et capio
<
lb
/>
vnū pedale cuiꝰ quãtitatis ad materiã ſit ꝓportio
<
lb
/>
ſexq̇altera et volo / dupletur eiꝰ raritas quo po-
<
lb
/>
ſito argr̄ ſic / quãtitas illiꝰ pedalis nõ efficitur in du
<
lb
/>
plo maior: ſed p̄ciſe in ſexq̇altero maior: igr̄ ꝓpoſi
<
lb
/>
tum. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21152
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄ añs, q2 in fine ꝓportio quantitatis
<
lb
/>
ad materiã erit dupla ad ſexquialterã puta dupla
<
lb
/>
ſexquiq̈rta: g̊ ſeq̇tur, p̄ciſe quãtitas acq̇ſiuit pro
<
lb
/>
portionē ſexq̇alterã et nõ duplã. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2115B
"
xml:space
="
preserve
">Ptꝫ ↄ̨ña / q2 ꝓpor-
<
lb
/>
tio quãtitatis ad materiã in fine cõponitur ex dua
<
lb
/>
bus ſexq̇alteris: et iã quãtitas ad materiã habebat
<
lb
/>
ꝓportionē ſexquialterã: g̊ modo p̄ciſe acq̇ſiuit ſexq̇al
<
lb
/>
terã ſupra ſe. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21166
"
xml:space
="
preserve
">Probat̄̄ ſcḋa / q2 ſi acq̇ſiuiſſet duplaꝫ
<
lb
/>
ꝓportionē ſupra ſe in fine ꝓportio quantitatis ad
<
lb
/>
materiã fuiſſet tripla q̄ ex dupla et ſexq̇altera cõpo
<
lb
/>
nitur et ſic nõ ad duplationē raritatis fuiſſet ſequu
<
lb
/>
ta duplatio ꝓportionis cū tripla ſit maior ꝙ̄ du-
<
lb
/>
pla ad ſexq̇alterã / vt pꝫ ex ſecūda parte huiꝰ operꝪ
<
lb
/>
et ſic ſeq̇tur / ad duplationē raritatis aliqñ ſeq̇tur
<
lb
/>
minꝰ ꝙ̄ duplatio quãtitatis. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21177
"
xml:space
="
preserve
">Q, vero aliqñ
<
lb
/>
ſeq̈tur p̄ciſe duplatio quãtitatis ꝓbatur ponendo
<
lb
/>
ꝓportio quãtitatis ad materiã ſit dupla, et du
<
lb
/>
pletur raritas, et ſic habebitur intentū. </
s
>
<
s
xml:id
="
N21180
"
xml:space
="
preserve
">Nã tūc ꝓ-
<
lb
/>
portio quãtitatis ad materiã efficeretur quadru-
<
lb
/>
pla q̄ eſt dupla ad duplã, et iã antea ꝓportio ̄tita
<
lb
/>
tis ad materiã fuit dupla adequate: g̊ modo acq̇ſi-
<
lb
/>
uit aliquã ꝓportionē duplã, et ſic ſeq̇tur / quãtitas
<
lb
/>
acq̇ſiuit duplã ꝓportionē ſupra ſe: qm̄ tantã acq̇ſi-
<
lb
/>
uit ſupra ſe quantam ſupra ſuam materiam. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2118F
"
xml:space
="
preserve
">Sed
<
lb
/>
iam ꝓbo / nõ in quacū ꝓportione raritas effici
<
lb
/>
tur maior quãtitas efficitur maior: q2 alias ſeq̄ret̄̄ /
<
lb
/>
poſſet dari infinite rarū: ſed ↄ̨ñs eſt falſum: igr̄ et
<
lb
/>
illud ex quo ſeq̇tur. </
s
>
<
s
xml:id
="
N2119A
"
xml:space
="
preserve
">Seq̄la ꝓbatur et capio vnū pe-
<
lb
/>
dale vniforme ꝑ totū et volo / rarefiat in īfinitum
<
lb
/>
quo poſito illud erit īfinite raꝝ qm̄ ad duplationē
<
lb
/>
eiꝰ ſeq̇tur duplatio raritatis et ad triplationē quã
<
lb
/>
tatis ſeq̇tur triplatio raritatis / et ſic cõſequenter:
<
lb
/>
et acquiret̄̄ quãtitas īfinita: g̊ raritas īfinita. </
s
>
<
s
xml:id
="
N211A7
"
xml:space
="
preserve
">Sed
<
lb
/>
falſitas ↄ̨ñtis argr̄ et ſi illud eſt infinite rarū: ſequit̄̄ /
<
lb
/>
nullã materiã cõtinet, et vltra nullã materiã cõti
<
lb
/>
net. </
s
>
<
s
xml:id
="
N211B0
"
xml:space
="
preserve
">g̊ nec eſt rarū nec eſt dēſum. </
s
>
<
s
xml:id
="
N211B3
"
xml:space
="
preserve
">Conſequētia ptꝫ et
<
lb
/>
argr̄ ſeq̄la qm̄ vt ſuppono ipſum eſt vniforme, et
<
lb
/>
vniformiter rarefactū: ſi igr̄ hꝫ aliquã materiaꝫ in
<
lb
/>
aliqua parte ſui cū ipſum ſit vniforme: ſeq̇tur / in
<
lb
/>
qualibet tanta ſui parte hꝫ tantaꝫ ſicut ipſa eſt: et
<
lb
/>
ſunt infinite partes illi parti equales: g̊ ſeq̇tur /
<
lb
/>
hꝫ īfinitã materiã, et ſic eſt īfinite raꝝ / qḋ fuit ꝓbandū</
s
>
</
p
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
div
>
</
text
>
</
echo
>